۳-۱-۱-۳- آیاتی که همه‌ی مردم را به فعالیتهای اقتصادی تشویق می‌کند ۶۹
۳-۱-۱-۴- آیات تحلیل و تحریم برخی از معاملات ۶۹
۳-۱-۲- مشروعیت اشتغال زنان از دیدگاه روایات ۷۰
۳-۲- قوامیت و ریاست شوهر و کار و اشتغال زن در بیرون از منزل ۷۱
۳-۳- دیدگاه فقه امامیه در خصوص اشتغال زنان ۷۷
فصل چهارم: حمایت شرع از زنان در باب مجازات
۴- حمایت شرع از زنان در مجازات ۸۳
۴-۱- حمایت شرع از زنان در باب دیه و قصاص ۸۳
۴-۱-۱- پیشینه‌ تاریخی دیه و قصاص ۸۳
۴-۱-۱-۱- عصر جاهلیت ۸۳
۴-۱-۱-۲- دیه در حقوق یونان و روم ۸۴
۴-۱-۱-۳- دیه در آیین یهود ۸۵
۴-۱-۱-۴- دیه در آیین مسیحیت ۸۶
۴-۱-۱-۵- دیه در حقوق آنگلوساکسون ۸۶
۴-۱-۱-۶- دیه در دین اسلام ۸۷
۴-۱-۲- تعریف دیه در متون فقهی ۸۹
۴-۱-۳- دیدگاه فقهای امامیه در خصوص دیه و قصاص زن و مرد ۹۰
۴-۱-۴- دیدگاه فقهای امامیه در خصوص دیه‌ی اعضاء در زن و مرد ۹۴
۴-۱-۵- قوانین حمایتی شرع در بحث قصاص ۹۹
۴-۲- حدود ۱۰۰
۴-۲-۱- زنا ۱۰۰
۴-۲-۱-۱- در نهی از زنا ۱۰۰
۴-۲-۱-۲- حدود زنا ۱۰۱
۴-۲-۳- سایر احکام حدود در حمایت از زنان ۱۰۷
نتیجه گیری ۱۱۴
پیشنهادات ۱۱۵
فهرست منابع ۱۱۶
چکیده
مقررات حمایتی شرع از زنان
به وسیله‌ی:
سیده مریم حسینی
یکی از موضوعاتی که همواره در سطوح مختلف جامعه چه در داخل و چه خارج از کشور محل ابهام و پرسشهایی واقع شده، بحث تساوی حقوق زنان و مردان است. با توجه به ترویج و گسترش تفکرات فمینیستی در ایران، همواره این گروه های افراطی حملات شدیدی را به بحث حقوق زنان در اسلام طرح ریزی کرده اند.
در همین راستا هدف پژوهش حاضر بررسی برخی از حقوق مصرح زنان در شرع اسلام بر مبنای روش تحقیق کتابخانه‌ای می‌باشد تا نشان دهد که اگرچه در مواردی به ظاهر میان حقوق زنان و مردان تفاوت وجود دارد اما این تفاوت منجر به تبعیض نمی شود بلکه جهت حفظ تعادل در مجموعه احکام فقهی و دوری از افراط و تفریط است. در این تحقیق به بررسی برخی از احکام و قوانین حمایتی شرع اسلام از حقوق زن در باب نکاح (مهریه، نفقه، اشتغال زنان)، باب طلاق، باب مجازات (دیه، قصاص، حدود) پرداخته شده است.
واژه های کلیدی: اشتغال، حدود، حمایت شرع، زنان، فقه، نکاح.
مقدمه
هرگاه وارد مباحث تاریخی می‌شویم و موقعیت زنان را در طـول تاریـخ بـررسی می‌کنیم، می‌بینم که زن در بیشتر ادوار تاریخ در موقعیت بسیار پست و خفت‌باری قرار داشته؛ به طوری که هیچ ارزش و بهایی به او داده نشده است. در قرون ابتدایی پیدایش بشر و در عصر جاهلیت هیچ گونه حق انسانی به زن داده نمی‌شد و با وی در حد احشام و شاید کمتر بها داده می شده و اینک در عصر جاهلیت جدید در قرن بیست ویکم هر چند بر مرد و زن ظلم مى شود اما زنان به واسطه ویژگى‏هاى شخصیتى و جنسى که دارند در این دوره بیشتر مورد تعدى و ستم قرار مى‏گیرند و شاید به جرات بتوان ادعا کرد که این ظلم و پیمالی شخصیتی زن به مراتب سخیفتر از جاهلیت اعراب بادیه نشین است، در حالی که اگر به بررسی جایگاه زن در اسلام بپردازیم، می‌بینیم که با ظهور اسلام زن از یک جایگاه رفیع و والایی برخوردار می‌شود.
اسلام با نگرشی متعالی به انسان و با هدف قرار دادن قرب به خدا به عنوان هدف برتر، تمام ارزش‏گذاری‏ها را بر این اساس قرار داده و مشاغل و مناصب را در تمامی انواع و سطوح آن، چیزی جز امانت نمی‏داند که استفاده از آن در جهت مثبت یا منفی، انسان را به پروردگار نزدیک یا دور می‏کند و چون ارزش هر کار و فعالیتی بستگی به شرایط آن کار و فعالیت دارد، وقتی پرورش فرزندان به عنوان یک وظیفه بر عهده زنان قرار می‏گیرد، این وظیفه بنا به نوع مسئولیت آن، از اهمّ وظایف انسانی ارزیابی می‏گردد که نمی‏توان آن را با هیچ معیار مادی به سنجش درآورد و این ارزش از آنجا ناشی می‏شود که چنین اقدامی در جهت ساختن جامعه‏ای سالم عملی خدایی به حساب می‏آید؛ چراکه رضایت و آرامش خلق خدا در سایه آن تأمین می‏شود.
ما نمى‏توانیم برداشت و ارزیابى درستى از قوانین جزائى‏اسلام (اشتغال زن، دیه، قصاص و …) داشته باشیم بى‏آنکه جایگاه و کلیه مناسبات موجود این بخش ازقوانین و احکام را با بقیه‌ی بخشها در نظر بگیریم. چنان که در خود این بخش‏از مجموعه نیز، باید به پیوندهاى موجود میان اجزا و تک تک مواد ومقررات آن، توجه نمود. و این خود امرى کاملاً دشوار و براى بسیارى ازافراد ناممکن است، چرا که فهم همه‌ی اجزای دین و جایگاه و مناسباتى که‏هر یک از اجزای آن دارند، و تأثیر و تأثر متقابل، و نسبت‏سنجى آن با انسان ‏و کلیه‌ی روابط و مناسبات اجتماعى و فردى او، امرى آسان و قابل دست یابى‏نیست و اگر اضافه کنیم پیوندى که احکام، شریعت و اساساً دین با «جان‏» آدمى، «جهان‏» طبیعت و «عالم‏» آخرت دارد اذعان خواهیم کرد که کارى‏بس دشوار بلکه ناممکن است.
در شناخت‏صحیح و ارزیابى جامع مسایل زنان، «یکجانگرى‏» و پرهیز از تفسیرها وتحلیل هاى یک جانبه و خارج از مجموعه‌ی شریعت و دستگاهى که دین براى‏هدایت فرد و جامعه و بهبود مناسبات اجتماعى انسان و بهره‏ورى صحیح‏از فرصت زندگى ارائه مى‏دهد، یک اصل بنیادى مى‏باشد و بسیارى ازتفسیرها و ارزیابی ها و پیشنهادهایى که در حوزه‌ی مسایل زنان در محافل‏علمى پژوهشى و در سطح رسانه‏هاى گروهى مطرح مى‏شود و بسیارى‏ «نقد»ها که صورت مى‏گیرد و برخى«تأویل‏»ها و«توجیه‏»ها که به کمک‏گرفته مى‏شود، همه ناشى از نگرش هاى جزیى و برخاسته از داوری هاى‏مقطعى و بریده شده از پیکره‌ی عظیم شریعت است و کارى علمى و راهگشا به شمار نمى‏رود. و پرواضح است روى سخن متوجه‌ی همه‌ی تلاش هایى است‏که براى ترسیم جایگاه انسانى- اجتماعى زن ،حقوق، مسئولیت ها و احکام او صورت مى‏گیرد.
این پژوهش با پرداختن به بررسی قوانین حمایتی شرع از زنان سعی دارد به گوشه ای از قدرت و قوت فقه اسلامی در حمایت از کانون خانواده و به خصوص زنان اشاره نماید.
فصل اول
کلیات
۱- کلیات
۱-۱- طرح تحقیق
۱-۱-۱- بیان مسأله
همان طور که می دانیم تمام ظرفیت فقه و احکام دینى راجع به زنان، در قانون مدنى ما ذکر نشده و امید است که به برکت اجتهاد فقهاى روشن ضمیر مواردى در حمایت از آنها به لیست قوانین مدنى افزوده شود (کار، ١٣٧٨، ٢۵). به عبارت دیگر، ما نیز معتقدیم که خوب است شرایطى فراهم شود که زنان تا رسیدن به جایگاه واقعى خود از حمایت هاى ویژه برخوردار گردند، نه آن که در همه ى عرصه ها مشابه مردان شوند. در هر جا که دین نگرش جنسیتى ندارد، وضعیت مطلوب، وضعیت مساوى با مردان است و هر کجا که خصوصیت زن بودن دخالت دارد، نباید تلاش کنیم سطح برابر شود، بلکه باید بکوشیم رفتارهاى غلط را که خلاف آموزه هاى دین، زنان را به عقب مى راند، حذف نماییم.
بنابراین، چه به جا خواهد بود کسانى که در مسیر قانون گذارى از نظر فقهى مؤثرند، ولو در حد نظارت، مانند شوراى محترم نگهبان، با بهره گرفتن از شیوه هاى اجتهادى، قوانین حمایتى و تأمینى بیشترى را در استیفاى حقوق زنان مطرح سازند که مقتضاى موازین اسلام باشد و در رایزنى ها با مراجع قانون گذارى در میان گذارند. هدف اصلی در این تحقیق بررسی مقررات شارع اسلام در حمایت از حقوق زنان از جمله: نفقه ،مهریه، دیه، قصاص ،کار در منزل و… می باشد. به عنوان مثال، نقش مادرى زنان به اندازه اى در دین مبین اسلام اهمیت دارد که اگر زن باردارى طلاق داده شود، تا زمان وضع حمل باید از تمام مزایاى یک همسر برخوردار باشد و شوهر تمام مایحتاج او را از خوراک، پوشاک و مسکن تأمین نماید. مثال دیگر به تأخیر انداختن اجراى حد از زن باردار تا زمان وضع حمل اوست. حتى در مواردى در سیره ى حضرت امیر المؤمنین(ع)آمده است که ایشان به گونه اى عمل مى نمودند که زن زانیه نیز تا زمانى که فرزندش به رشد قابل قبولى برسد و میزان اتکا و نیازش به مادر کم تر شود اقرارهاى چهارگانه ى خود به عمل خلافش را تمام نسازد. اعمال این روش، یعنى به تأخیر انداختن اجراى حد و یا جلوگیرى از قطعى شدن جرم، خود حاکى از اهمیت نقش مادرى است، و لو آن که مادر مجرم باشد (عاملی،١۴۰٩ق، ج١٨، ص١۰٣) ذکر این مثال ها از این جهت است که اگر شریعت اسلام تا به این حد به نقش مادرى در اجراى قوانین خود نظر دارد، مى توان توقع داشت که قانون گذاران ما نیز در برنامه ریزى هاى مختلف، به خصوص برنامه ریزى هاى اجتماعى، به نقش مادرى اهمیت بیشترى بدهند. ارائه ى تسهیلات بیشتر و حمایت از مادران باعث مى شود که حضور اجتماعى زنان به قربانى نمودن نقش مادرى منجر نشود (کار، ١٣٧٨، ص١۶).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
در این رابطه نباید این نکته را هم از نظر دور داشت که در باب قانون گذارى به سود یا زیان هر گروهى، نباید جزیى نگرى کرد. بلکه باید از حوزه ى کلان مباحث اجتماعى و در نمودارى جامع به قانون گذارى مبادرت ورزید، به عنوان مثال، اگر در سیاست گذارى راجع به امر اشتغال زنان فقط ملاحظه ى فردى نسبت به آنان وجود داشته باشد و نقش مادرى یا همسرى مغفول بماند، طبعاً یا قوانین در نهایت زنان را از ازدواج باز مى دارند و یا آرامش خانگى زنان را از آنان مى ستانند و در نتیجه، نمى توانند آسایش و آرامش را توأمان جمع نمایند. علاوه بر آن که فرزند یا همسر او در این قانون گذارى یا سیاست گذارى نادیده انگاشته شده‌اند (همان، ١۶).
از جمله مباحث فقهی سؤال برانگیز دیگر در احکام متفاوت بین زن و مرد، مسئله‌ی گواهی است. طرح ناقص قضیه‌ی شهادت و گواهی در استراتژی فقه ژورنالیستی باعث به وجود آمدن این جنجال شده است. این مسئله تا بدان جا پیش رفته که بسیاری رویکرد غالب قرآن و فقه اسلامی را مردانه می‎انگارند تا زنانه و این خود باعث برخی کژفهمی‎ها، دگراندیشی‎های افراطی و نواندیشی‎های مخالف متون شریعت می‎گردد.
مهم‎ترین دلیل برای اثبات نابرابری شهادت زنان و مردان در قرآن، آیه ۲۸۲ سوره‌‌ی بقره است که موضوع آن قرض و دَیْن بوده و علت و فلسفه‌ اختلاف را به ضلالت در ناحیه‌ی زن‎ها تعلیل کرده است. مفسران در بیان علت این ضلالت، مواردی چون کاستی عقل و حافظه، عاطفی بودن، عدم اشتغال زنان به امور تجاری و … را بیان نموده‎اند که بیشتر بر حدس و گمان مبتنی است( قربان نیا،١٣٨١، ١۰ ).
روایاتی نیز‌ بر عدم‌ تساوی‌ دیه‌‌ی مرد و زن‌ دلالت‌ دارد. امام‌ صادق(ع) فرمودند: «دیه‌‌ی زن، نصف‌ دیه‌ی مرد است.» همین‌ روایت‌ را بیهقی‌ از رسول‌ خدا (ص) نقل‌ نموده‌ است. اجماع‌ فقیهان‌ شیعه‌ و سنی‌ نیز بر همین‌ رأی‌ تعلق‌ گرفته‌ است. برخلاف‌ باب‌ قصاص، در مورد دیه، فقهای اهل‌سنت‌ هم‌ اتفاق‌ نظر دارند که‌ دیه‌ی زن، نصف‌ دیه‌‌ی مرد است.
دیگر فقهان‌ امامیه‌ نیز به‌ این‌ حکم‌ تصریح‌ نموده‌اند. حال‌ آیا می‌توان‌ به‌ طور قاطع‌ پاسخ‌ گفت‌ که‌ چرا شریعت، دارای‌ چنین‌ حکمی‌ است؟
آیا تفاوت‌ بدین‌ معناست‌ که‌ ارزش‌ زن، کمتر از مرد دانسته‌ شده‌ و یا جهت‌ دیگری‌ دارد؟ از آنجا که‌ قطعاً‌ زن‌ و مرد در انسانیت‌ و منزلت‌ و شخصیت‌ انسانی‌ و معیارهای‌ فضیلت، مساوی‌اند و این‌ باور از آیات‌ فراوان‌ قرآن، مستفاد است، تردیدی‌ باقی‌ نمی‌ماند که‌ چنین‌ تفاوتهایی، نه‌ ناشی‌ از ارزش‌ کمتر زن‌ و نه‌ کاشف‌ از آن‌ است، بلکه‌ جهت‌ و حکمت‌ دیگری‌ دارد. و اما در مورد حکمت‌ تفاوت‌ دیه‌ی زن‌ و مرد از جمله‌ می‌توان‌ گفت: به‌ دلیل‌ وظیفه‌ی مهمی‌ که‌ علی‌ المعمول‌ مردان‌ در اقتصاد خانواده‌ و اداره‌ی آن‌ بر عهده‌ دارند، خسارتی‌ که‌ با فقدان‌ یک‌ مرد متوجه‌ کیان‌ خانواده‌ می‌شود، در غالب‌ موارد بیشتر از خسارتی‌ است‌ که‌ با فقدان‌ یک‌ زن‌ پیش‌ می‌آید. بنابراین‌ در مواردی‌ که‌ مردی‌ در برابر زنی‌ قصاص‌ می‌شود با پرداخت‌ نیمی‌ از دیه‌‌ی قاتل‌ به‌ خانواده‌‌ی او خسارتی‌ که‌ از ناحیه‌ عدم‌ حضور مرد متوجه‌ آنها می‌شود جبران‌ گردد. بدیهی‌ است‌ که‌ این‌ تحلیل‌ که‌ جنبه‌‌ی اقتصادی‌ دارد، مبتنی‌ بر برداشتهای‌ عقلی‌ است‌ و تنها می‌توان‌ آن‌ را حکمت‌ حکم‌ دانست‌ و نه‌ علت‌ آن (قربان نیا،١٣٨١، ص٢٢).

چهار معیار اصلی تعیین شده شامل اثربخشی، کارایی- بازدهی، رشد و پرورش و رضایت مسئولین است. شاخص­ های مهم تعیین شده در این تحقیق شامل نظم در کار و وقت شناسی، قدرت طرحریزی، برنامه­ ریزی، شخصیت و قدرت تاثیر در دیگران، آراستگی ظاهری و رفتار مناسب، ارجاع و تقسیم کار به دیگران، تسلط و مهارت در انجام کار ، ابتکار و خلاقیت، آشنایی کافی با کار و مسئولیت خود، تلاش برای خود اتکایی و خود کفایی، کیفیت انجام امور از نظر دقت، صحت و مطلوبیت، تمایل به کسب موفقیت در انجام امور محوله، توان سازگاری باشرایط و ویژگی­های شغلی محیط کار، خودجوشی و نوآوری می­باشند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سعید صفری

طراحی الگوی ارزیابی عملکرد مدیر در سازمان­های تولیدی با بهره گرفتن از رویکرد تحلیل پوششی داده ­ها

این تحقیق برای ازریابی عملکرد مدیران، مدلی جامع پیشنهاد نموده است که مزایای هر سه گرایش اصلی را دارد و به علت استفاده از رویکرد پوششی داده ­ها (DEA)؛ کاملا عینی، دقیق و توانمند در عرصه ­های اجرایی است.

براتی

۱۳۸۵

ارزیابی نظام مدیریت عملکرد کارکنان بیمارستان امیرالمومنین(ع) با بهره گرفتن از روش کارت امتیازی متوازن سمنان

یافته­های تحقیق نشان داد که امتیاز محور مشتریان۴۱٫۵، محور فرایندهای درون سازمانی۳۶٫۴،محور مالی۱۶٫۶ و محور رشد ونوآوری ۸۹٫۹ می­باشد. نتیجه ­گیری کلی تحقیق نشان داد که این نظام در زمینه مالی کمترین موفقیت را داشته و با توجه به تمرکز این نظام به پرداخت­های عملکردی ضعف نظام در این محور مشهود است.

سید علی صدرالسادات

۱۳۸۷

ارائه مدلی برای ارزیابی عملکرد موثر کارکنان شرکت ملی نفت ایران

در این تحقیق از میان ۱۴ روش مشهود ارزیابی با نظرسنجی از جامعه نمونه، روش­های ارزیابی مدیریت بر مبنای هدف، شاخص مستقیم، استاندارد کار، ثبت و قایع حساس و مقیاس درجه­بندی خطی به عنوان روش­های ارزیابی مناسب و موثر برای ارزیابی عملکرد کارکنان شرکت ملی نفت ایران تشخیص داده شد.

علیرضا ساکت چموش

۱۳۹۰

طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان نهادهای ارزش محور مطالعه موردی سازمان بسیج مستضعفان

الگوی ارائه شده دارای ۳ بعد(نقش مدیریتی، شایستگی­های مدیریتی، نتایج مدیریتی) ۱۰ معیار(نقش تصمیم گیری، نقش عملیاتی، نقش ارتباطی، رفتار اخلاقی، دانش و معلومات حرفه­ای، مهارت­ های مدیریتی، رفتار شغلی، ویژگی­های شخصیتی، کیفیت نتایج و کمیت نتایج) ۵۴ شاخص(مدیریت و رهبری، فرماندهی، کنترل، برقراری و حفظ ارتباطات، کارآفرینی، گزارش کردن، مشورت کردن در کارها، قدرت و قاطعیت در تصمیم گیری، ایمان به خدا و داشتن تعهد، ایجاد انگیزه در دیگران، توان و خلاقیت، ابتکار و نوآوری، توانایی همکاری به صورت گروهی، قدرت نفوذ وتاثیرگذاری، توانایی آسان سازی کارها، توانایی گفتگو، توانایی در اداره جلسات، معتمد بودن، فصاحت و جاذبه کلام، خوش­رفتاری، توجه به افکار عمومی، رعایت عدالت و پرهیز از تبعیض، تنظیم وقت و تقسیم کار، انتقادپذیری، مدیریت منابع انسانی، قاطعیت و ثبات، اعتماد به نفس و خطرپذیری، مهارت­ های مدیریتی، مهارت طراحی و حل مسئله، هدایت زیردستان و رشد دیگران، تقوی الهی، داشتن علم و آگاهی، توانایی فکری و ذهنی، دانش و معلومات مدیریتی، الگوی اخلاق بودن، تلاش و سختکوشی) می­باشد.

اکبر حسن­پور

۱۳۸۷

طراحی و ارائه سیستم جامع ارزشیابی عملکرد کارکنان نظام بانکی (مورد نمونه بانک ملت)

برای تعیین شاخص­ های ارزشیابی عملکرد کارکنان چشم­انداز، استراتژی، اهداف اجرایی و ارزش­های سازمان در نظر گرفته شده و با بهره گرفتن از ویژگی­های شغلی افراد و وظایف ادارات و واحدها، شاخص مشخص شده ­اند. از جمله این شاخص ­ها می­توان به دانش و مهارت شغلی- خلاقیت، انعطاف و انتقاد پذیری- مسئولیت پذیری و همکاری- برخورد با مشتریان و همکاران- بهداشت و ایمنی محیط کار- رعایت مقررات، آئین­نامه­ ها، سلسه مراتب اداری و توجه به حضور و غیاب- توجه به شعائر اسلامی- کیفیت و کمیت کار- توانایی هدایت و نظارت به کار دیگران- توانایی تلفیق و هماهنگ سازی موثر فعالیت­ها – توانایی مدیریتی و سرپرستی و …. اشاره نمود.

پنگ

۲۰۱۲

طراحی مدلی برای ارزیابی عملکرد کارکنان بخش تحقیق و توسعه مهندسی بر پایه ارزیابی فازی

در این تحقیق ابتدا شاخص­ های مناسب برای ارزیابی عملکرد کارکنان بخش تحقیق و توسعه مهندسی مشخص شده ­اند. این معیارها را در ۴ دسته کلی تقسیم نموده ­اند و برای هریک از آن­ها زیر معیاره تعریف نموده ­اند. سپس با بهره گرفتن از روش AHP به تعیین وزن معیارها پرداخته­اند و در نهایت با بهره گرفتن از روش ارزیابی فازی مدلی برای ارزیابی عملکرد طراحی نموده ­اند.

دبورا و مایکل

استفاده از مدل کارت امتیازی در حوزه آموزش

نتیجه تحقیق نشان می­دهد که به طور مناسبی می­توان در سازمان­های آموزشی از این مدل جهت بررسی ماموریت و ارزش­های اصلی سازمانی سود برد. لذا سیستم مدیریت استراتژی – محور کارت امتیازی متوازن نه تنها در سازمان­های تجاری و خدماتی، بلکه در محیط­های آموزشی نیز جهت مشخص نمودن ماموریت­ها و ترجمه این استراتژی­ها به اهداف، ارزیابی­ها و فعالیت­های عملیاتی و اجرایی با توجه به ماموریت­ها و ارزش­های اصلی آن کاربرد مناسبی دارد.

یزد مرکز استان در فاصله ۶۷۷ کیلومتری تهران قرار دارد. شهر یزد یکی از هفت کلانشهر ایران (تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز، یزد و اهواز) است. یزد به شهر بادگیرها معروف است. به «شهر دوچرخه‌ها» و «شهر شیرینی» نیز شهرت دارد.یزد از شهر های قدیمی ایران و از بهترین نمونه های شهر های کویر به شمار می رود. در این شهر همه چیز حکایت از حرکت و زنده بودن محیط اجتماعی دارد. نام یزد معمولا یادآور آثار هنری اصیل است. تولیدات صنایع دستی یزد تا قبل از دوره ماشینی شدن صنایع، به دلیل کیفیت و برخورداری از اصالت هنری دارای شهرت جهانی و هنوز هم به طور نسبی از کیفیت خوبی برخوردار است. ظرافت های به کار رفته در ساعت آثار هنری و معماری این منطقه در نوع خود بی نظیر بوده و از همین جهت دارای ارزش هنری فراوانی می باشد(میراث فرهنگی استان یزد).

۱-۷-۴ تحلیل مدلSWOT
تحلیلSWOTابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی های درونی سازمان است. پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همین طور بازاریابی، شناخت محیط پیرامونی سازمان است. حروف SWOT که آن را به شکل های دیگر مثل TOWS هم می نویسند، ابتدای کلمات قوت)^[۱](S، ضعف)^[۲](W، فرصت)^[۳] (oو تهدید)^[۴] (Tمی باشد .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
تکنیک SWOT یکی از تکنیک های برنامه ریزی راهبردی است. لیکن با شناخته شدن سودمندی آن از دهه ۱۹۸۰ میلادی نظریه پردازان موفق شدند تا دامنه کاربرد تکنیک های یاد شده را از قلمرو برنامه ریزی موسسات خصوصی به قلمرو برنامه ریزی و مدیریت شهری در عرصه عمومی و برنامه های دولتی و همگانی تسری بخشیده و با الزامات آن منطبق سازند (گلکار ۱۳۸۴).
مدل SWOT یکی از ابزار های استراتژیک تطابق نقاط قوت و ضعف درون سیستمی با فرصت ها و تهدیدها برون سیستمی است. از دیدگاه این مدل یک استراتژی مناسب قوت ها و فرصت ها را به حد اکثر و ضعف ها و تهدید ها را به حداقل ممکن می رساند (هریسون ،۲۰۰۵).
تجزیه و تحلیل SWOT اصطلاحی است که برای شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت ها و تهدید های خارجی که یک شرکت، مجموعه و یا قلمرو با آن روبرو است به کار برده می شود. تجزیه و تحلیل SWOT شناسایی نظام مند عواملی است که راهبرد باید بهترین سازگاری را با آنها داشته باشد. منطق رویکرد مذکور این است که راهبرد اثر بخش باید قوت ها و فرصت های سیستم را به حداکثر برساند و ضعف ها و تهدید ها را به حداقل برساند. این منطق اگر درست به کار گرفته شود نتایج بسیار خوبی را برای انتخاب و طراحی یک راهبرد اثر بخش خواهد داشت.
فصل دوم
ادبیـات تحقیق
۲-۱ مقدمه
صنعت هتلداری یکی از زیربناهای اساسی جذب و توسعه توریسم و گردشگری است. این صنعت متشکل از بخش­­­­­­­های مختلفی است که طیف گسترده­ای از سازمان­های ارائه خدمات را پوشش می­دهد. از موضوعات مهمی که در این صنعت به وجود آمده است می­توان به مزایای رقابتی، حرفه­ای بودن و برقرار کردن ارتباطی موفق با مشتریان اشاره کرد. رقابتی شدن این صنعت باعث شده است تا هتلداران متمایل به نو­آوری و روش­های جدید در کسب درآمد شوند. یکی از روش­های ابداعی که امروزه برخی از هتل ها برای کسب درآمد به کار می­برند دریافت مبلغی به عنوان ورودی است. “در هتل ها هنگامی که رفت و آمد مشتریان و مهمانان زیاد باشد درآمد و سود بیشتری عاید هتل خواهد شد و رفت و آمد­ها زمانی افزایش می­یابد که مشتریان از خدمات و سرویس­های ارائه شده رضایت داشته باشند. اما رضایت زمانی به وجود می ­آید­که آنچه به مشتریان ارائه شده است ارزش مبلغ دریافت شده را داشته باشد (ژیان دربندی، ۱۳۶۹). تنها در این صورت است که مشتریان به صورت دائمی به هتل مراجعه می­ کنند و به نوعی به هتل وفادار می­شوند. امروزه در بازار­های رقابتی آوازه و نیک نامی هتل و به شهرت رسیدن آن بستگی به جلب هر چه بیشتر مشتریان دارد. در این بازار حفظ و نگهداری یک مشتری خیلی سودآورتر از بدست آوردن یک مشتری جدید است. جلب مشتری جدید به صرف هزینه و وقت نیاز دارد. بنابراین هتل ها باید عوامل تأثیرگذار در حفظ مشتری را بشناسند و رویکرد مناسبی را برای آن لحاظ کنند چرا که وفاداری مشتری دستورالعملی برای سودآوری است واز دست دادن مشتری یک ضرر مهم به حساب می آید. اما آیا دریافت این مبلغ برای ورود مهمانان و مشتریان به هتل صحیح است؟ در این مقاله هدف آن است تا به این شیوه درآمدزایی در هتلو مسائلی که در این راستا به وجود می ­آید پرداخته شود و پی ببریمکه آیا این شیوه می ­تواند سودآور باشد یا خیر(ژیان دربندی، ۱۳۶۹) .
۲-۲ استان یزد
۲-۲-۱ آثار باستانی و تاریخی و اماکن مذهبی استان یزد
استان یزد یکی از قطب های تجاری ایران در زمان گذشته محسوب می شود و این امر باعث گردیده تا کاروانسراهای زیادی در این حیطه احداث گردند که در حال حاضر بعضی از این کاروانسراها به چشم می خورد. این کاروانسراها به سه نوع تقسیم می شوند که در پی می آید(پاپی، ۱۳۹۲).
کاروان سراهای تاجر نشین یا سرا
کاروان سرا های درون شهری
کاروان سراهای بین شهری
۲-۲-۲ سایر کاروان سراهای استان
رباط ابوالقاسم رشتی، رباط خرگوشی، رباط ساغند، رباط زین الدین، کاروان سرای علی آباد، رباط های راه های اصفهان و یزد، کاروان سرای حوض جعفر و کاروان سرای اله آباد،رباط شاهزاده،رباط و برج ارچنان، رباط نارستان، کاروان سرای ابوالمعالی، افشار، بیابانکی ها، پنجه علی، سید حیدری، شیرازی ها، علی آقا، فهادان، تزیان، والی، وکیل، مشیر، مرزاکور، پسته، پشت سیر، تخت استاد، خواجه، درسید، دودر، سادات، شاهزاده، عرب ها، کرمانی ها، کوچه میر قطب، گلشن، گودال مصلی، گودالک،لب خندق، محله تل(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۳ محله ها و خانه های قدیمی
محله قدیمی، محله سرجمع، محله یعقوبی، محله سردوراه، محله قلعه کهنه، محله چهار منار، محله دومنار، محله شش بادگیری، محله میدانشاه، محله دارالشفاء، محله لب خندق، محله پنبه کاران، محله امیر چخماق، محله خواجه خضر، محله مصلی، محله امامزاده، محله میرقطب.
استان یزد بنابر تحقیقات وسیعی که در زمینه معماری های خاص اقلیم گرم و خشک جهان بعمل آمده به عنوان یکی از بهترین و بارز ترین معماری های جهان با توجه به بافت شهری و ساخت معماری شناخته شده است.
این معماری ها با روحیات و فرهنگ مردم این سرزمین سازگار و تناسب دارد. لذا محله های قدیمی منطقه یزد در ابعاد مختلف شایان توجه و از میراث های فرهنگی و اعتقادی مردم در این حیطه بشمار می آیند که می توان به معماری های محله"فهادان” یا یوزداران که در گویش محلی جنگل یا محل یوزاران اشاره نمود که این محله به گفته معمرین و ساناد تاریخی قدمگاه منسوب به حضرت امام رضا(ع) در این گذر قرار دارد(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۴ خانه های قدیمی استان یزد
خانه حاج علی اکبر قناد، خانه شیخ هراتی، خانه پوست فروش ها، خانه کلاهدوز ها، خانه حاج آقا حسین باغی، خانه حسینیان، خانه مشیر، خانه میرزا احمد حسن قزوینی زاده، خانه بی بی فاطمه تاجر، خانه لاری ها، خانه حاج کاظم رسولیان،خانه عرب ها،خانه ملک التجار.
علاوه بر خانه های ذکر شده می توان از دیگر خانه های قدیمی این استان به: خانه انصاری، نصیری، صولت و آقا زاده،کلاهدوز، وحشی بافقی و اسعدی اشاره کرد(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۵ آب انبار های استان
آب انبار مریم آبادف پاشیر، خزینه، آب انبار شش بادگیری، آب انبار سید و صحرا، مسعودی جاده ده بالا و ” برالنویه” حسن آباد، میرزا شفیع، خواجه، گلشن رستم، گیو، کلاهدوزها و ملک التجار از آب انبار های مهم استان محسوب می شوند.
با توجه به بافت و ساخت معماری استان یزد و تاریخ کهنی که در زمینه زندگی بشر به خود اختصاص داده است، این خطه از مهد تمدن و فرهنگ ایران نیز به حساب می آید و در تعلیم و تربیت بشر سهم قابل توجهی را در ادوار گذشته داشته است که می توان به مدرسه های قدیمی و تاریخی این منطقه اشاره نمود.
۲-۲-۶ مدرسه های تاریخی استان
مارکار، شهاب الدین قاسم طراز،خان و مصلی،زندان اسکندر، امام خمینی،ضیائیه، مدرسه خان: مدرسه خان مربوط به محمد تقی خان از خوانین مشهور یزد است، ولی پس از اخذ قدرت در چنگ خود به تاسیسات عمومی و اماکن خیریه ای از قبیل باغ دولت میدان خان،قیصریه،مدرسه خان و جنت آباد پرداخته که اکنون نیز این آثار بیانگر اقدامات شایسته آن محسوب می شوند(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۷ مکانهای باستانی و تاریخی(میدانها،قلعه ها،باغ ها، بازارها)
میدان خان،میدان میرچخماق(امیر چخماق) ، میدان وقت و ساعت، میدان قیام(شاه سابق)
استان یزد دارای قلعه های تاریخی زیادی است که این قلعه ها نمایانگر سرگذشت دیرینه مردم این خطه می باشد. این قلعه های عبارتند از:
قلعه تاریخی ندوشن،خویدک،خورمیز، شواز،کافر قلعه، فهرج،بارجینی،سریزدنارین قلعه میبد،ابراهیم آباد،زارچو غر آباد،رکن آباد.
قلعه نارنج یا نارین قلعه از قلاع معروف و مهم استان و در دوران تاریخی پیش از اسلام است و جز آثار ملی بشمار می آید.
در استان یزد باغهایی وجود دارد که این باغ ها با توجه به کمی آب و کویر بودن این منطقه تلاش بی وقفه و ذوق و خلاقیت معماران و باغبانان یزدی است.از میان باغ های استان یزد می توان به باغ دکتر اولیاء و محمودیه، سرآسیاب،گلکار، اکرمی،باغ دولت آباد و خان،مشیر و کلاه فرنگی و باغ علی نقی خان اشاره کرد(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۸ بازارهای مهم استان
در یزد دو نوع بازار سرپوشیده با اصول معماری و شهرسازی سنتی به چشم می خورد. این بازارها شامل بازارچه و بازارهای یزد می شود. که این بازارچه ها شامل:
بازارچه کوشک نو، بازارچه شاه ابوالقاسم شهاب الدین قاسم طراز، غلامعلی خراسانی، هاشم خان، پشت باغ، بازارچه محل تل.
بازار یزد شامل: بازار حاجی قنبر، بازار زرگری، بازارچه پنجه علی، بازار قیصریه، بازار علاقبندی، بازار دروازه مهریز، بازار مسگری و بازار نخود، بازار اسمعیل، بازار افشار، بازار محمد علی خان، بازار جعفر خان، بازار صدری، بازار چیت سازی، بازار کاشیگری استان یزد علاوه بر مواردی که ذکر شد ، دارای جاذبه های معماری زیبایی از قبیل آسیاب ها، بادگیرها و ساباط ها و یخچال ها می باشد که بطور خلاصه به آنها می پردازیم:
آسیاب ها: معمولا در کنار آبادی ها بر سر راه قنات، هر جا که پستی و بلندی اجازه می داده از انرژی پاک و ارزان آب برای چرخش سنگ آسیاب استفاده می شده است. عمده ترین قسمت آسیاب تنوره ی آن است که به صورت مخروطی ناقص و وارونه طراحی و ساخته می شده است. به گونه ای که آب ذخیره شده در آن، از روزنی کوچک با فشار، پره های سنگ آسیاب را به حرکت در می آورد. از میان آسیاب های معروف استان می توان به محموعه آسیاب های سنگ سیاه، کچلگ، ده آباد، بیده، باغستان، امیری و بفروئیه (در میبد)، مذوار، مهریز، تفت، اسلامیه (فراشاه) و اشکذر اشاره نمود.
بادگیرها: از نشانه هایی که چشم انداز عمومی شهر یزد را از بقیه شهر های کشور جدا می کند، وجود بادگیر های متنوع در این استان است. اغلب این بادگیرها در محله های مسکونی قدیمی استان واقع شده اند. با توجه به اسناد موجود بادگیرها دستگاه تنفسی شهر محسوب می شوند و همچنین به تالار، حوضخانه، کلافرنگی و زیرزمین مربوط می گردند تا جریان هوا را در داخل ساختمان برقرار کنند و ضمن تماس با عناصر رطوبت زا،مثل حوض، باغچه، درختان،جداره زیر زمین، چوب و پایاب،کمبود رطوبت هوا را نیز جبران کنند.آنها همچنین برای مردم محیطی خوشایند در هوای گرم و توان فرسای تابستان فراهم می نمایند. مصالح ساختمانی بادگیرها معمولا از خشت خام ، آجر، گل، گچ و چوب شورونه است.
ساباط ها: یکی از خصوصیات مدون که در اغلب شهرهای کویری ایران مشاهده می شوند، کوچه ها و گذرهای سر پوشیده آن هستند که به آنها ساباط گفته می شود. هدف از طراحی و ایجاد ساباط ها این بود است که انسان گرما زده ی کویر را دمی در زیر سایه خود از تابش خورشید در امان دارد.
یخچالها: یکی از بهترین تاسیسات ساختمانی محسوب می شوند که برای ذخیره سازی یخ به یادگار مانده اند. مع الاسف یخچالهای یزد در دهه های اخیر تخریب شده اند و تنها دو یخچال ابرکو و میبد هنوز پابرجا هستند. یخچال ها از چهار بخش عمده یخدان،گنبد،دیوار اصلی و حوضچه یا استخر تشکیل شده اند. نجوه کاری این یخچالها بدین صورت بوده که در ایام زمستان که آب به حد کافی وجود دارد آب درون حوضچه یا استخر رها می شده و شب هنگام، با توجه به برودت هوا یخ می زده است. دیواری بلند در طول استخر قرار داشته است که مانع تابش خورشید به یخ ها می شده و شرایطی را به وجود می آورده تا لایه های یخ در شب های پیاپی اضافه شوند(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۹ اماکن مذهبی استان
در استان یزد مسجد های قدیمی زیادی وجود دارند که از نظر تاریخی، هنری و معماری حائز اهمیت می باشند، این مساجد به شرح زیل هستند:
مسجد بازارچه فهادان، مسجد بازراچه محل تل، ساباط، ریگ، بیاق خان، تبریز یان، زاویه خرمشاه، مسجد کوشک نو و مساجد پشت باغ، مسجد جامع بافق، مسجد امام(شاه ولی) تفت، مسجد جامع ندوشن، مسجد جامع میبد،مسجد جامع اردکان، مسجد جامع طزرجان، بیداخوید، خرانق و بندر آباد.

مرحله تخمین مدل: هنگامی که یک مدل بیان شد و حالت تعیین آن مورد ارزیابی قرار گرفت؛ کار بعدی به دست آوردن تخمین‌های پارامترهای آزاد از روی مجموعه‌ای از داده‌های مشاهده شده است. این مرحله شامل یک سری فرآیندهای تکراری است، که در هر تکرار یک ماتریس کوواریانس ضمنی ساخته می‌شود، و با ماتریس کوواریانس داده‌های مشاهده شده مقایسه می‌گردد. مقایسه این دو ماتریس منجر به تولید یک ماتریس باقی‌مانده می‌شود، و این تکرارها تا جایی ادامه می‌یابد، که این ماتریس باقی‌مانده به حداقل ممکن برسد (Holey, 1995).
گام‌های موجود در این مرحله به شرح زیر است:
گام اول: جمع آوری داده‌ها: در این مرحله انتخاب اندازه نمونه مهم است. زیرا بسیاری از روش‌های تخمین موجود در مدل معادلات ساختاری و شاخص‌های ارزیابی متناسب بودن مدل نسبت به اندازه نمونه حساس است. بنتلر^[۵۵] پیشنهاد نموده که همواره نسبت ۱۰ به ۱ بین اندازه نمونه و تعداد پارامترهای آزاد که می‌بایستی تخمین زده شود وجود داشته باشد (شمس،۱۳۸۶)
گام دوم: ساخت ماتریس واریانس – کوواریانس متغیرهای اندازه گیری شده: بعد از بیان مدل و جمع آوری داده‌ها، تخمین مدل با مجموعه‌ای از روابط شناخته شده بین متغیرهای اندازه گیری شده شروع می‌شود. این روابط در ماتریسی به نام ماتریس واریانس –کوواریانس یا ماتریس همبستگی مرتب می‌شود (شمس،۱۳۸۶).
گام سوم: ایجاد یک مجموعه‌ای از ماتریس‌ها برای برنامه لیزرل و اجرای آن: در یک تخمین هم زمان، به علت این که تخمین مدل ساختاری و مدل اندازه گیری به طور هم زمان صورت می‌گیرد، ممکن است یک راه حل برای پارامترهای مدل ساختاری و مدل اندازه گیری به هم وابسته شوند. بنابراین بهتر است، برای جلوگیری از ابهامات تفسیری متغیرهای مکنون، ابتدا مدل اندازه گیری و سپس مدل ساختاری تخمین زده شود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
مرحله ارزیابی تناسب یا برازش: برازش یک مدل وقتی گفته می‌شود، با یک سری داده‌های مشاهده شده تناسب دارد؛ که ماتریس کوواریانس ضمنی مدل با ماتریس کوواریانس داده‌های مشاهده شده، معادل شده باشد. بدین معنی که ماتریس نزدیک صفر باشد Holey, 1995). )
تنها گام موجود در این مرحله به این شرح است: بررسی معیار کلی تناسب مدل و قابلیت آزمون پذیری مدل و ارزیابی موضوع که آیا اصلاحات مورد نیاز است یا خیر؟
هنگامی که یک مدلی تخمین زده می‌شود؛ برنامه نرم افزاری یک سری آمارهایی از قبیل : خطای استاندارد، T – Value و غیره را درباره ارزیابی تناسب مدل با داده‌ها منتشر می‌کند. اگر مدل قابل آزمون باشد ولی با داده‌ها به طور مناسب تناسب نداشته باشد، شاخصهای اصلاحی که یک وسیله معتبر برای ارزیابی تغییرات مورد نظر در بیان مدل هستند، به کار گرفته می‌شوند، تا مدل متناسب با داده‌ها شوند. مهمترین شاخص تناسب مدل، آزمون ^۲χ است، ولی به خاطر این که آزمون ^۲χ تحت شرایط خاصی عمل می‌کند و همیشه این شرایط محقق نمی‌شود، لذا یکسری شاخص‌های ثانویه‌ای نیز ارائه می‌گردد. مهم‌ترین این شاخص‌ها عبارتند از: GFI، AGFI، RMSR
حالتهای بهینه برای این آزمون‌ها به شرح زیر است:
۱- آزمون ^۲χ هر چه کمتر باشد بهتر است، زیرا این آزمون اختلاف بین داده و مدل را نشان می‌دهد.
۲- آزمون GFI و AGFI از ۸۰ درصد بایستی بیشتر باشد.
۳- آزمون RMSR هر چه کمتر باشد بهتر است، زیرا این آزمون یک معیار برای میانگین اختلاف بین داده‌های مشاهده شده و داده‌های مدل است.
مرحله اصلاح مدل: یکی از مهم‌ترین جنبه‌های بحث برانگیز مدل معادلات ساختاری اصلاح مدل است. اصلاح مدل مستلزم تطبیق کردن یک مدل بیان شده و تخمین زده شده است، که این کار از طریق آزاد کردن پارامترهایی که قبلاً ثابت بوده‌اند، و یا ثابت کردن پارامترهایی که قبل از آن آزاد بوده‌اند، صورت می‌گیرد. این مرحله را می‌توان با مقایسه‌های تبعی یا Post Hoc در ANOVA قیاس کرد (Holey, 1995).
مهم‌ترین گام موجود در این مرحله به این شرح است: اگر اصلاحاتی مورد نیاز باشد، مشخصات مدل (پارامترها) را ارزیابی کنید؛ و مشخصات جدیدی را وارد کنید. اصلاحات این مرحله شامل شناسایی محدودیت‌ها و اضافه کردن پارامترهای اضافی است.
مرحله تفسیر مدل: اگر آزمون‌های تناسب نشان دهند، که مدل به طور کافی متناسب با داده‌ها می‌باشد، در این مرحله ما بر روی عوامل مشخص شده (پارامترهای مدل)، مدل متناسب شده تمرکز می نماییم. در این مرحله، معناداری پارامترهای مدل مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. آزمون‌ها و مقایسه تخمین پارامترها و همچنین نمایش آن‌ها مستلزم تخمین‌های استاندارد شده‌ای است. به همین دلیل در این مرحله تخمین‌های غیر استاندارد را که عمدتاً به مقیاس خود وابسته هستند، را به تخمین‌های استاندارد شده‌ای که وابسته به مقیاس خود نیستند؛ تبدیل می‌کنیم، و این کار تا حدودی برازش و پارامترهای مدل را تحت تأثیر قرار می‌دهد (Holey, 1995).تنها گام این مرحله ارزیابی مدل و ضرایب پارامترهای مدل با آزمون فرض می‌باشد (شمس،۱۳۸۶).
ابلاغ یا نوشتن گزارش تحقیقاتی: در این مرحله نتایج مدل معادلات ساختاری به شکل نمودار مسیر ارائه می‌گردد. نمودار مسیر، یک نمایش گرافیکی از مدل معادلات ساختاری است. سه جزء اصلی این نمودار شامل مستطیلها، بیضی‌ها و پیکان‌ها هستند (Holey, 1995).
گام نهایی در هر تحقیق، گزارش نتایج تحقیق به روشی است؛ که سایر محققین بتوانند از منطق رویه ها و تجزیه و تحلیلهای تحقیق و تفسیرهای آن استفاده کنند.
آزمون‌های برازندگی مدل کلی
برازندگی، مناسب بودن و کفایت داده‌ها برای مدل مورد بررسی است. به این معنی که اگر شاخص‌های برازندگی نشان دهنده برازنده بودن مدل باشند، داده‌ها برای تجزیه و تحلیل و نتیجه‌گیری روابط موجود در مدل مناسب و کافی بوده‌اند (غفاری آشتیانی،۱۳۸۷). در دهه گذشته برای مدل‌های معادلات ساختاری آزمون‌های برازندگی متعددی ارائه شده است. با آن که انواع گوناگون آزمون‌ها که به گونه کلی شاخص‌های برازندگی نامیده می‌شوند؛ پیوسته در حال مقایسه، توسعه و تکاملند، اما هنوز درباره حتی یک آزمون بهینه نیز توافق همگانی وجود ندارد، و این شاخص‌ها به شیوه‌های مختلفی طبقه‌بندی شده است. انواع شاخص‌های برازندگی مدل عبارتند از: (هومن،۱۳۸۴، ص ۴۲).
شاخص مجذور کای (^۲χ) _ نخست شاخص کای دو برای آزمون این فرضیه صفر که مدل مورد نظر در جامعه موجه است، محاسبه می‌شود. کای دو معنادار دلالت بر رد فرضیه صفر دارد که بیان می‌کند، آن مدل در جامعه موجه نیست. وقتی حجم گروه نمونه برابر با ۷۵ تا ۲۰۰ باشد، مقدار مجذور کای یک اندازه معقول برای برازندگی است. اما برای مدل‌های با n نمونه بزرگ‌تر، مجذور کای (همانند همه آزمون‌های معنادار بودن)، تقریباً همیشه از لحاظ آماری معنادار است. این مسئله با توجه به این مطلب که برای روش معادلات ساختاری (SEM)، گروه‌های نمونه با حجم زیاد توصیه می‌شود، تناقض دارد. علاوه بر این، مجذور کای تحت تأثیر مقدار همبستگی‌های موجود در مدل نیز هست. هرچه این همبستگی‌ها زیادتر باشد؛ برازش ضعیف‌تر است. به همین دلیل برای برازش مدل‌ها، اندازه‌های دیگری توسعه یافته است. یک راه‌ حل برای این مسئله توسعه شاخص‌های برازندگی است، که هر چند مبتنی بر مجذور کای است، اما به خاطر حجم نمونه از راهی کنترل می‌شود.
جذر برآورد واریانس خطای تقریب (RMSEA)- این اندازه که به صورت اعشاری گزارش می‌شود، مبتنی بر پارامتر غیر مرکزی است. این شاخص برای مدل‌های خوب برابر با ۰۵/۰ یا کمتر است. مدل‌هایی که RMSEA آن‌ها ۱۰/۰ یا بیشتر باشد، برازش ضعیفی دارند.
شاخص بنتلر- بونت^[۵۶]یا شاخص نرم شده برازندگی (NFI)_ شاخص نرم شده برازندگی (NFI)، مدل صفر را به عنوان مدلی که در آن همه همبستگی‌ها صفر است تعریف می‌کند. چنان چه مقدار این شاخص بین ۹۰/۰ تا ۹۵/۰ باشد قابل قبول، و مقادیر بالاتر از ۹۵/۰ عالی است. عیب آن این است که اگر پارامترهای بیشتری به مدل اضافه شود، شاخص مذکور نمی‌تواند کوچک‌تر شود، بنابراین هرچه پارامترهای زیادتری به مدل افزوده شود، شاخص مذکور بزرگ‌تر خواهد بود.
شاخص تاکر- لویز^[۵۷](TLI) یا شاخص نرم نشده برازندی ((NNFI)_ این شاخص ایراد به کار بردن شاخص نرم شده برازندی ((NFI) که برای افزودن پارامترها به مدل، جریمه‌ای وجود نداشت را با در نظر گرفتن چنین جریمه‌ای مطرح می‌کند. اگر این شاخص بزرگ‌تر از ۰/۱ باشد، برابر با ۰/۱ قرار داده می‌شود. همچنین چنانچه مقدار این شاخص بین ۹۰/۰ تا ۹۵/۰ باشد، قابل قبول تلقی می‌گردد.
شاخص برازندگی تطبیقی (CFI)_ اگر این شاخص بزرگ‌تر از ۰/۱ باشد، برابر با ۰/۱ و اگر کوچک‌تر از صفر باشد؛ برابر با صفر قرار داده می‌شود و همانند شاخص‌های قبلی چنان چه مقدار این کسر بین ۹۰% تا ۹۵% باشد، قابل قبول تلقی می‌گردد.
شاخص برازندگی (GFI) و شاخص تعدیل شده برازندگی (AGFI)_ شاخص‌های برازندگی به گونه کلی در دامنه بین صفر و یک قرار داده می‌شوند. ضرایبی که بالاتر از ۹۰% باشد، قابل قبول در نظر گرفته می‌شوند، هر چند این نیز مانند سطح ۰۵/۰=P، اختیاری است. به طور کلی مقادیر شاخص‌های GFI و AGFI با نزدیک‌تر شدن به عدد ۰/۱ برازندگی خوب مدل را نشان می‌دهند. از میان شاخص‌های ذکر شده، به گونه کلی RMSEA به عنوان یک شاخص مطلوب و CFI به عنوان بهترین شاخص در نظر گرفته می‌شود.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده‌ها

۴-۱) مقدمه

در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری شده ابتدا در سطح توصیفی با بهره گرفتن از شاخص‌های آماری به توصیف و تلخیص ویژگی‌های جمعیت شناختی افراد نمونه در تحقیق شامل جنسیت، سن، تحصیلات، وضعیت تأهل پرداخته می‌شود سپس آمار تحلیلی مطرح می‌گردد؛ که در آن مدل اندازه گیری تحقیق برازش شده و بعد مدل اصلی تحقیق بررسی می‌شود. در نهایت فرضیات تحقیق آزمون می‌شوند. تجزیه و تحلیل مذکور به وسیله نرم افزار Lisrel8.2 انجام می‌گیرد.

۴-۲) آمار توصیفی

برای توصیف متغیرها در این تحقیق از شاخص‌های آمار توصیفی استفاده خواهد شد. آمار توصیفی شامل تنظیم جداول فراوانی ، درصد فراوانی و برآورد مشخصه‌ های مرکزی و پراکندگی همچون( میانگین ، واریانس ، انحراف معیار و غیره.) و رسم گراف‌های آماری مرتبط می‌باشد.

۴-۲-۱) تحلیل جمعیت شناختی نمونه

در این بخش به تجزیه تحلیل وضعیت توزیع نمونه آماری حاصل از توزیع پرسشنامه از حیث متغیرهای جمعیت شناختی، پرداخته می‌شود. جنسیت، سن، تحصیلات، وضعیت تأهل از جمله متغیرهایی هستند که چگونگی توزیع آن‌ها در بین پاسخگویان به پرسشنامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
توصیف متغیرهای جمعیت شناختی

۴-۲-۱-۱) جنسیت

با توجه به جدول زیر مشاهده می‌شود که ۴۳% از پاسخگویان زن و ۵۶% مرد هستند.
جدول ۴- ۱۵فراوانی بر حسب جنسیت

«سجستانی» یا« سجزّی» خوانده اند.^[۱۴]

۳-۲-۱ نقشه سیستان در زمان ورود اسلام به این سرزمین

وجه نامگذاری سیستان
مولفان تاریخ سیستان و احیاء الملوک درباره علت نامگذاری این سرزمین به سیستان چنین می نویسند:
«ضحاک مهمان گرشاسف بود چون مست شد یاد شبستان خود کرد و گفت: شبستان خواهم و حرم سرا؛ و حرم سرای ضحاک درایه [بود]که سرزمین بیت المقدس بود. گرشاسف در جواب گفت: اینجا شبستان نیست سیوستانست. و سیو به اصطلاح آنجا مرد مردانه را گویند و به کثرت کفتگو تبدیل به سیستان گشت. و در آن روزگار در سیستان مردان کاری بسیار بودند و ضحاک گفت: ای پهلوان راست گفتی اینجا که مائیم سیوستانست نه شبستان».^[۱۵]

۴-۲-۱ پیشینه اعتقادی سیستان تا زمان ورود اسلام به آن جا

دین های رایج در سیستان از آغاز تا ورود اسلام عبارتند از: آیین های اولیه ی آریایی ها( دیو پرستی و مهر پرستی)، زرتشتی، یهودی، مسیحی، اسلام.
الف: آیین های اولیه
مردم سیستان در دوره‌ی باستان، دین ساده آریایی، طبیعت پرستی داشتند تا آنکه آریایی ها یا سکایان سیستان از مراحل بدوی تعدد آلهه و پرستش اصنام، به تدریج به یکتا پرستی و اعتقاد به توحید جلب شدند، چون بعضی از عوامل موجود به نام «دیو» یا «دروغ» موجب رنج و بدبختی می شدند، در برابر آن «اهورا» یعنی روح روشن و پاک و موصوف به حکمت و خرد ( مزدا) و مسبب سعادت و خیر و برکت، مورد علاقه و احترام عموم واقع شد.^[۱۶]
در سال ۱۹۳۵م. سنگ نوشته ای از دوران خشایار شاه(۴۸۶-۴۶۵ق.م) درباره ی « دیوپرستی» کشف شد، از این رو می توان استناد کرد که تا سده ی پنجم پیش از میلاد، آیین دیو ها در ایران از جمله سیستان رواج داشت و شاه مزبور ناگزیر شد با « دیو پرستی» مبارزه کند.^[۱۷]
هنگامی که آیین آریایی در ایران گسترش یافت، اعتقاد اولیه ی آنان به عناصر طبیعی، صدها سال در برخی مناطق ایران دوام یافت. پس از اینکه آیین « مهر پرستی» جانشین آن گردید، این رسم سده ها در هند و بعضی نقاط ایران از جمله سیستان پا بر جای ماند. زمانی که آیین مزدایی در مقابل مهر پرستی قد عَلَم کرد اختلاف عقیده بین پیروان دو آیین به وجود امد که مزدا پرستی نتوانست تا مدتی در کلیه ی نقاط ایران گسترش یابد و معتقدان آیین مهر پرستی، سده ها در نقاط مختلف ایران به رسوم باستانی خویش باقی ماندند.^[۱۸]
در «دهانه غلامان»^[۱۹] سیستان آثار معبدی از دوره ی هخامنشی کشف گردیده است که در آن اعمال مذهبی در دو بخش؛ یعنی مراسم آتش و قربانی اجرا می شد. بنابراین می توان گفت که در سیستان نیز آیین مهر پرستی رواج داشته است.^[۲۰]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در کاوشهای سیستان خصوصاً «شهر سوخته»^[۲۱] و «دهانه‌ی غلامان» کم و بیش آیین اقوام این سرزمین معلوم گردید. خصوصاً طرز دفن مردگان که از اوایل هزاره ی چهارم قبل از میلاد دوران تحولی را طی نموده است. علاوه بر کشف گورهای متنوع، اشیای مختلفی شامل: سفال، اشیای استخوانی، فلزی، سنگی، پارچه، مجسمه های انسان و حیوان نیز کشف شد که هنگام دفن در کنار مردگان قرار می دادند.^[۲۲]
با مطالعه ی اشیای مزبور و موراد استفاده ی آن می توان وجه تشابهی میان عقاید اقوام این منطقه با آداب و رسوم کهن قوم آریایی پیدا کرد. پرستش عناصر و موجودات طبیعی در هزاره های بعد، از رونق نیافتاد. کشف مجسمه های سفالین، گلی وفلزی گاو، گوزن، بز کوهی، اسب، گراز، سگ، حتی انسان نمونه ی بارزی از مظاهر این آیین کهن در سیستان است که هر یک را به منظور خاصی می ساختند و در کنار مردگان می گذاشتند. مثلاً مجسمه ی سفالین، گلی و مفرغی از جمله پیکره مفرغی زنی پیدا شد که الهه ی باروری و حاصلخیزی و برکت و زناشویی بوده است.
نوع دیگر بدست آمده، مجسمه های متعدد گاو نر کوهان دار است که با شکل های مختلف از سفال و گل ساخته شده است. گاو از نظر اقوام حشم دار از مظاهر برکت، نیرو و فراوانی محسوب می شد و گاو نر در مذهب « مهر پرستی» واجد اهمیت بود و در معابد آنان همیشه مظهر « مهر» را سوار بر گاو نر یا درحال کشتن آن نشان می دادند که از ریختن خون این حیوان زمین بارور خواهد شد. همین معتقدات که ریشه و پایه ی کهن دارد، در آیین قدیم آریایی ها و اقوامی که پیش از آنان در ایران بودند به صورت ابتدایی وجود داشت. با توجه به کشف مجسمه ها و اشیای متعدد در نواحی مختلف سیستان و همچنین طرز تدفین مردگان، می توان گفت که آیین مهر پرستی تا مدت طولانی در نزد اقوام این سرزمین دوام داشت. ولی نمی توان درباره جزئیات این موضوع نظر قطعی ابراز داشت^[۲۳]
ب: زردتشتی
در ایران پیامبری با نام ویچ یا « ایرین ویجه» ظهور کرده بود که مردم او را « زراتو شترا» می گفتند؛ لذا دین ملی ایرانیان پیش از اسلام از نام وی « زرتشتی» نام گرفت.
زرتشت از مردم سکایی ( نیاکان سیستانیان) بود. دلیل این نظر زبان اوست که زبان« گاثا» و « یشت ها» و «اوستا» می باشد، زرتشت در خراسان بزرگ که شامل ماوراء النهر، ترکستان، روسیه، افغانستان، سیستان، سمنان و حدود گرگان امروزی است، نشو و نمو یافت و در حمایت پادشاه آن سامان که از پرثوها (= دودمان پارثها) و از مهر پرستان بود به نشر آیین خود پرداخت.^[۲۴]
زرتشت از بیست تا سی سالگی عمرش را در شکاف کوهی گذرانید. عده ای بر این باورند که در این مدت به بررسی ستارگان می پرداخت و چون وسیله و ابزاری در اختیار نداشت، از شکاف غار به جای دوربین استفاده کرد و بدین طریق بر گردش و وضع ستارگان نظاره داشت و بر دیوار همان غار نقشه های متعددی از مشاهدات خود ترسیم نموده است. زرتشت دنباله مطالعات و بررسی های خود را در سیستان ادامه داد و با تهیه ابزار ستاره یابی به تحقیقات خود جنبه علمی بیشتری داد.^[۲۵]
نام سیستان در « وندیداد»^[۲۶] پس از هند آمده و چنین توصیف شده است:
« سرزمینی که مردمش بی فرمانروا هستند شاید به واسطه انتساب آنبه زرتشت چنین توصیف شده، یعنی فرمانروایی آن سرزمین را خود زرتشت به عهده داشت. بنابراین می توان گفت سیستان تا هنگامی که زرتشت در آن به سر می برد، فاقد پادشاه بود که در مهابهارات نیز چنین توصیف شده است».^[۲۷]
کریستن سن می نویسد:
« هرتسفلد عقیده ی خود را بر آن روایت مذهبی مبتنی کرده که مولد زرتشت را رگ(= ری) دانسته است. وی عقیده دارد که زرتشت از ری به زرنگ( سیستان) هجرت کرد و در آنجا برای نشر تعالیم خود زمینه ی مساعدی یافت. لهجه گاثایی هم به نظر هرتسفلد لهجه ری، یعنی لهجه مادری زرتشت بود. در صورتی که به تصور او، اوستای جدید، یعنی آنچه غیر از گاثاها در دست داریم به لهجه سیستان نوشته شده است».^[۲۸]
«ادواردبرون» راجع به نقل و انتقال نسخه های و ندیداد از سیستان به هندوستان می نویسد:
« تمام نسخه های و ندیداد و تفسیر پهلوی آن که در هندوستان مضبوط است و … از روی اصل پارسی نوشته شده و اصل پارسی مزبور را نامه ای به نام اردشیر در حدود قرن چاردهم میلادی از سیستان به هندوستان برده است».^[۲۹]
رساله ای در عجایب و غرایب سیستان به نام « افکنده و سهیگه ایستان» وجود دارد که به زبان پهلوی است، در این رساله سیستان از مراکز کیش زرتشتی در عهد باستان عنوان شده است.^[۳۰]
بر اساس گزارش مسعودی، زرتشتیان دارای معابد زیادی در فارس، سیستان، کرمان، خراسان، طبرستان، جبال و آذربایجان بوده اند و در خوزستان یک معبد تا خلافت هارون الرشید( ۱۶۹-۱۹۳ ه.ق) بوده است.^[۳۱]
چنانکه در زمان ورود اسلام نیز متکلمان زردتشی مانند« رستم بن مهر هرمز» در سال ( ۶۵ ه.ق)حضور داشته و فعالیت می کردند.^[۳۲]
ج: مسیحیت
با پیامبری حضرت عیسی(علیه السلام) دین وی به ایران از جمله به سیستان سرایت کرد. در سال ۳۹۹م. یزدگرد اول به سلطنت رسید. وی با « مغان» و موبدانش دشمن بود، از این رو نسبت به مسیحیان رافت و مهربانی بیش گرفت.و در سال ۴۰۹ م شاه ایرانی فرمان آزادی عیسویان را در ایران صادر کرد؛ در نتیجه مسیحیان از نصیبین تا ترکستان در سراسر آن مرز و بوم ۶۶ مرکز اسقف نشین تاسیس کردند که مهمترین آن ها در کردستان، ری، اصفهان، سیستان، نیشابور، فارس، هرات و مرو بود.^[۳۳]
ه‍: ورود اسلام به سیستان
سیستان در سال ۲۳(ه.ق) در زمان خلافت عمر فتح شد ولی مردمان این سرزمین علیه عرب ها شوریدند وحکومت را پس گرفتند؛ اما در زمان خلافت عثمان در سال ۲۵ تا ۳۳(ه.ق) دوباره سیستان تحت تصرف مسلمانان در آمد و بعد از جنگ های پی در پی و صلح سیستانی ها، این منطقه جزوقلمرو اسلام گردید.^[۳۴]

۵-۲ -۱ جمع بندی فصل اول

این فصل در دو محور مورد بحث قرار گرفت؛ اولاًمحدوده سیستانِ محل بحث و شهرهای آن مشخص گردید، بگونه ایی که این سرزمین از شمال، در جنوب خراسان قرار گرفته است و از جهت غربش در شرق کرمان واقع شده است و جنوبش در شمال دریای عمان و بیابان های مکران واقع شده است و از جهت شرق به هرات افغانستان ختم شده است. ثانیاً سابقه تفکرات اعتقادی گوناگون نظیر مسیحیت و زرتشت قبل از ورود اسلام در این سرزمین مورد کنکاش قرار گرفت.

فصل دوّم: نمودارتاریخی حضور و رشد مکاتب کلامی درسیستان ( ناظر به جریان ها، شخصیت ‌ها و آثار)

۱-۲ شیعیان سیستان

مذهب تشیع در سیستان با سه شاخصه امامی، زیدیه و اسماعیلیه حضور داشته است و هر سه مکتب، متکلمانی در این سرزمین تقدیم نموده اند.
شیعه در لغت بر دو معنا اطلاق می‌شود، یکی توافق و هماهنگی دو یا چند نفر بر مطلبی، و دیگری، پیروی کردن فردی یا گروهی، از فرد یا گروهی دیگر.^[۳۵] و در اصطلاح به آن عده از مسلمانان گفته می‌شود که به خلافت و امامت بلافصل علی ـ علیه السلام ـ معتقدند، و بر این عقیده‌اند که امام و جانشین پیامبر (۶) از طریق نص شرعی تعیین می‌شود، و امامت حضرت علی (۷) و دیگر امامان شیعه نیز از طریق نص شرعی ثابت شده است. ^[۳۶]

۱-۱-۲ شیعیان امامی

شیعه امامیه کسانی را می گویند که به نص جلّی و صریح پیامبر (۶) درباره امامت علی (۷) و یازده فرزندش اعتقاد دارند و امامت به عقیده آنها امامت و ولایت عامه مسلمانان است درامور دین و دنیا که به نیابت از پیامبر (۶) به آنها واگذار شده است زیرا آنها معتقدند که بر پیامبر (۶) عقلاً واجب است که برای خود جانشینی انتخاب کند. شیعه امامیه از همان آغاز در مقابل سبعیه (هفت امامیه) اثنی عشریه خوانده شده اند؛^[۳۷] در سیستان نیز شیعیان امامیه از قرن اول حضور داشته اند.
قرن اول
در زمان ورود اسلام به ایران، مردم سیستان، دین اسلام را نمی پذیرفتند و مقاومت می‌کردند تا اینکه امیرالمومنین(۷) نامه ایی به مردم سیستان نوشت و آن نامه را به امام حسن مجتبی (۸) سپرد. امام حسن(۷) که به همراه لشکر اسلام که به خراسان عزیمت کرده بودند، نامه را به سیستانیان رساند؛ سپس بختیار-حاکم سیستان- و مردم این دیار اذعان نمودند که این دینی است که به ما بشارت داده شده بود که پیامبر آخرالزمان ظهور می کند؛ در نتیجه سیستانیان مسلمان شدند.^[۳۸]
در این هنگام یاران امیرالمومنین (۷) احکام دین اسلام را، به مردم سیستان آموختند و محبت اهل البیت در قلوبشان جای گرفت؛ در نتیجه هنگامی که معاویه طبق نامه ایی که به سرزمین های اسلامی نگاشت تا امام علی (۷) را لعن کنند، مردم سیستان لعن نکردند و حتی حاضر شدند سالیانه مبالغی طلا به معاویه بدهند ولی سب امام شیعیان را نکنند اما معاویه به این کار راضی نشد و گفت یا علی (۷) را سب کنید یا سرهای زنان خود را بتراشید و در وسط میدان شهر بیاورید؛ در این جا بود که مردم سیستان حاضر شدند سرهای زنان خود را بتراشند ولی سبّ امیر المومنان (۷) را نکنند.^[۳۹]
مهم ترین مساله کلامی که در بین شیعیان سیستان وجود داشت، مساله امامت بود؛ بدین گونه که در این قرن پیروان حضرت علی به دستور امام حسن (۸) در سیستان سکونت گزیدند تا تشیع را در این دیار گسترش دهند و مساله امامت حضرت علی (۷) را برای مردم سیستان تبیین کنند؛^[۴۰] چنانکه در زمان حکومت حضرت علی (۷) هم، برخی از یاران آن حضرت مانند شریح بن هانیء^[۴۱] در سیستان سکونت گزید؛ در نتیجه، این دو مرحله حضور یاران حضرت، باعث نهادینه شدن مساله امامت بین سیستانیان است.
از جمله قرائنی که دلالت داردکه مردم سیستان غالباً شیعه شده بودند، گفتار نویسنده کتاب احیاء الملوک^[۴۲] است؛ وی در جریان وارد شدن عبدالرحمن سمره- نماینده معاویه – به سیستان می گوید:
مردم سیستان به این شخص خطاب کردند: بعد از رسول، امامی به حق باید که مردم به او اقتدا کنند و به امر و نهی او باشند و حال اینکه معاویه با امیرالمومنین (۷) جنگ کرد و در آن جنگ بسیاری از مهاجر و انصار کشته شدند وجمعی از اصحاب شهادت یافتند، عمار یاسر از جمله آنان است و به قول صحیح اویس قرنی نیز در آن معرکه شربت شهادت چشید و عدد قتیلان هر دو لشکر از فرق اسلام^[۴۳] به هشتاد هزار رسید، این مرد به خلافت لایق نیست و به خلافت او راضی نشویم.^[۴۴]
از این عبارت به دست می آید که سیستانیان اصلاً خلاقت معاویه را قبول نداشتند و ولایت مداری خود نسبت به امیرالمومنین (۷) را حفظ نموده اند؛ در کتب تاریخی اهل سنت چنین آمده که حسن بصری به دستور معاویه، همراهِ قَطَری بن الفجاءه خارجی در سال(۴۲ه.ق) وارد سیستان شد.^[۴۵] و در گفتگوی مردم سیستان با عبدالرحمن سمره حضور داشتند. ^[۴۶]
از این جریان تاریخی استفاده می شود که بعد از شهادت امیرالمومنین (۷) در سال ۴۰ (ه ق)، معاویه برای جلوگیری از تفکر شیعیان، این افراد را به سیستان فرستاد، اما به هر حال این افراد نیز نتوانستند که تفکر شیعی را از مردم آن منطقه مصادره کنند؛ زیرا در زمان شهادت امام حسین (۷) مردم سیستان علیهِ حکومت یزید شوریدند و از وی برائت جستند.^[۴۷]
تحلیل ورود حسن بصری به سیستان
حسن بصری که از شخصیت‌های برجسته در میان طبقه تابعین است در سال ۴۲ عازم سیستان شد و از سوی معویه به عنوان دبیر سیستان معرفی شد. سوال اصلی این است که چرا حسن بصری به دستور معاویه دبیر سیستان شد به گونه‌ایی که فقط کارش تعلیم و تعلم بوده و حاکم سیستان از وی دستور می گرفته است.^[۴۸]