به منظور تحلیل وضعیت کلی آزمون؛ مقادیر آگاهی آزمون و خطای استاندارد اندازه ­گیری آزمون در سطوح مختلف توانایی و هیستوگرام توزیع توانایی آزمودنی­ها محاسبه و ترسیم شد.
در هر دو آزمون مورد مطالعه، پس از اطمینان از برقراری مفروضه­های اصلی نظریهIRT، برای قضاوت در مورد برازش کلی مدل از شاخصی به نام RMS استفاده شد که مقدار آن نباید بیشتر از دو باشد. همچنین، به منظور بررسی اینکه کدام مدل بهترین برازش را با داده ها دارد، با بکارگیری آزمون خی­دو به طریقه­ی زیر عمل گردید:

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

با توجه به اینکه سوالات دو آزمون ادبیات­فارسی و زیست­شناسی بیشتر از نوع تشریحی(کوتاه پاسخ) بوده، لذا عامل حدس به عنوان یک راهبرد در پاسخ­گویی به سوالات نقشی نداشته است. بدین­منظور بعد از اینکه تحلیل سوالات با دو مدل یک پارامتری و دو پارامتری انجام گرفت، در هر یک از این تحلیل­ها مقدار ۲ LOG LIKELIHOOD- به دست آمده در آخرین چرخش را در هر دو مدل یادداشت، سپس آن را در فرمول زیر جایگزین می­ کنند.
خی دو به دست آمده از فرمول بالا با خی دو بحرانی با درجه آزادی برابر با تعداد سوالات مقایسه می­ شود. چنانچه خی دو مشاهده شده بزرگتر یا مساوی خی دو بحرانی باشد، نتیجه گرفته می­ شود؛ مدل دو پارامتری با داده ­ها برازش بهتری دارد. در صورتی که خی دو مشاهده شده کوچکتر از خی دو بحرانی باشد، این مطلب را می­رساند که از نظر آماری بین برازش مدل ها تفاوت معنی داری وجود ندارد و می­توان هر یک از آنها را گزارش کرد. البته بر اساس اصل امساک بهتر است مدل با پارامتر­های کمتر را برگزید.
جهت بررسی میزان توافق دو مدل کلاسیک و IRT در تشخیص سوالات مناسب و نامناسب، از پارامتر تشخیص استفاده شد. بر این اساس سوالاتی که قدرت تشخیص کمتر از ۲/۰ در کلاسیک (بر اساس داده ­های خام) و کمتر از ۵/۰ در IRT( بر اساس مدل دو پارامتری) داشته اند به عنوان سوالات نامناسب تعیین شدند.
به منظور بررسی وضعیت قبولی آزمودنی­ها و مقایسه عملکرد آن­ها، توزیع فراوانی (فراوانی و درصد) وضعیت قبولی آزمودنی­ها، شاخص­ های توصیفی (کمینه نمره، بیشینه نمره، میانگین، واریانس و انحراف معیار) توزیع نمرات آزمودنی­ها، شاخص­ های توصیفی (کجی و کشیدگی) شکل توزیع نمرات به تفکیک درس و جنسیت ارائه گردید. همچنین، منحنی توزیع نمرات هر یک از دروس نشان داده شد. جهت آزمون نرمال بودن توزیع نمرات، در کنار شاخص­ های کجی و کشیدگی، آزمون کولموگروف – اسمیرنوف نیز به تفکیک درس و جنسیت انجام گرفت. از آزمون t مستقل جهت مقایسه عملکرد آزمودنی­های پسر و دختر استفاده گردید.
.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
در این فصل از تحقیق؛ به منظور پاسخگویی به سوالات، داده های بدست آمده از ۶۰۰ برگه امتحان نهایی سال سوم متوسطه در دو درس ادبیات فارسی و زیست شناسی مورد تحلیل قرار گرفت. لازم به یادآوری است که آزمون ادبیات فارسی و زیست شناسی خرداد ماه ۹۰، به ترتیب حاوی ۵۳ و ۳۰ سوال است که با احتساب ریز سوالات، این تعداد به ۶۱ و ۷۸ سوال می رسد.
سوال: روایی امتحانات نهایی دروس ادبیات فارسی و زیست شناسی رشته تجربی سال سوم متوسطه چگونه است؟
برای پاسخگویی به این سوال نیاز است تا به چند سوالی که در ادامه مطرح می گردد، پاسخ داده شود که در این زمینه، اطلاعات متخصصان موضوعی در قالب پرسشنامه های محقق ساخته بکار گرفته شده است. دروس ادبیات فارسی و زیست شناسی با احتساب ریز سوالات، مطابق با ورقه ی امتحانی (سوالات بر اساس ریز بارم مطابق با راهنمای تصحیح در نظر گرفته نشده اند) به ترتیب حاوی ۵۷ و ۶۴ سوال می باشند که برای این بخش از تحلیل، تعداد مذکور در نظر گرفته شده است.
آیا سوالات امتحانات نهایی از لحاظ ساختاری از مطلوبیت کافی برخوردار است؟
توزیع فراوانی و درصد سوالات دارای اشکال ساختاری در دروس ادبیات فارسی و زیست شناسی در هر یک از ویژگی های مورد ارزیابی در جدول زیر ارائه گردیده است.
جدول۴-۱ : توزیع فراوانی و درصد سوالات دارای اشکال ساختاری در دروس ادبیات فارسی و زیست شناسی