فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه
همانطور که قبلاً بیان شد، این پژوهش به دنبال این است که تأثیر انگیزه­ های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­ها در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار دهد.
در هر تحقیق و بررسی لازم است که روش تحقیق و همچنین جامعه­ آماری به طور واضح و آشکار تعیین و تعریف گردد؛ زیرا هر مطالعه­ ای روش تحقیق ویژه­ی خود را می­طلبد. لذا محقق باید با توجه به ماهیت و محتوای موضوع مورد بررسی، از قبل روش تحقیق و همچنین جامعه­ آماری مورد مطالعه­ خود را مشخص و تعیین نماید تا اینکه اولاً در همان ابتدا با شناخت و درک دقیق، روش تحقیق مناسبی را انتخاب کند تا بدین ترتیب تحقیق به نحوی شایسته و مطلوب صورت گیرد و همچنین با اتخاذ روش تحقیق مناسب به نتایج ارزنده و مفیدی دست یابد. از این رو، در این قسمت به منظور روش شناسی تحقیق، به بررسی مفاهیمی در رابطه با داده ­های تابلویی پرداخته می­ شود. سپس در ادامه ضمن بیان روش تحقیق، جامعه و نمونه­ آماری، روش جمع­آوری اطلاعات و سرانجام آزمون­های آماری جهت تحلیل و پردازش اطلاعات بررسی و تبیین می­ شود.
۳-۱٫ روش تحقیق
هدف این پژوهش بررسی تأثیر انگیزه­ های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­ها در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بنابراین، از لحاظ هدف، از نوع پژوهش­های کاربردی مبتنی بر تحقیقات میدانی است؛ زیرا با هدف برخورداری از نتایج یافته­ ها برای حل مسائل موجود در سازمان­ها صورت گرفته است. به عبارتی، بر مبنای اطلاعات جمع­آوری شده از بورس اوراق بهادار تهران صحت و سقم فرضیات تحقیق، آزمون و نتایج حاصله به کل جامعه موردنظر تعمیم داده شده و مورد استفاده­ی مدیران، تحلیلگران، سرمایه ­گذاران، قانون­گذاران، حسابرسان و پژوهشگران قرار خواهد گرفت. از لحاظ ماهیت، توصیفی- همبستگی می­باشد؛ زیرا از یک طرف وضع موجود را بررسی می­ کند و از طرف دیگر، رابطه­ بین متغیرهای مختلف را با بهره گرفتن از تحلیل رگرسیون تعیین می­ کند. در این پژوهش، از مدل رگرسیون چند متغیره برای بررسی ارتباط بین متغیرها استفاده شده است. روش آماری موردنظر جهت برآورد متغیرهای تحقیق، روش داده ­های مقطعی می­باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۲٫ روش و ابزار گردآوری داده ­ها
برای گردآوری اطلاعات موردنیاز در بخش مبانی نظری و پیشینه پژوهش، از روش کتابخانه­ای (پایان نامه­ ها، مقالات فارسی و لاتین و کتب) استفاده شده است. داده ­های مالی پژوهش نیز، از صورت­های مالی شرکت­های نمونه، شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و یادداشت­های همراه صورت­های مالی در پایان هر سال مالی (۲۹ اسفند ماه) و از طریق CDهای تهیه شده توسط بورس که شامل صورت­های مالی حسابرسی شده شرکت­ها می­باشد، جمع­آوری شده است. مرتب کردن و طبقه ­بندی داده ­ها بوسیله­ی نرم­افزار Excel و تجزیه و تحلیل داده ­ها با بهره گرفتن از نرم­افزار Eviews انجام شده است.
۳-۳٫ قلمرو پژوهش
در بحث قلمرو پژوهش سه نوع قلمرو موضوعی، مکانی و زمانی پژوهش مطرح می­ شود.
قلمرو موضوعی پژوهش: در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر انگیزه­ های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­ها در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته می­ شود.
قلمرو زمانی پژوهش: پژوهش حاضر شامل اطلاعات مالی شرکت­ها طی دوره­ ۵ ساله از ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ است.
قلمرو مکانی پژوهش: جهت تأیید یا رد فرضیه ­های پژوهش، کلیه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان قلمرو مکانی پژوهش در نظر گرفته شد و جهت آزمون فرضیه، نمونه ­ای از این شرکت­ها انتخاب شد.
۳-۴٫ جامعه و نمونه­ آماری
جامعه­ آماری در نظر گرفته شده در تحقیق حاضر شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد؛ زیرا …
اولاً: اطلاعات شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران توسط حسابداران رسمی حسابرسی شده است و نسبت به اطلاعات سایر شرکت­ها از قابلیت اتکای بیشتری برخوردار است.
ثانیاً: دسترسی به این اطلاعات نسبت به اطلاعات سایر شرکت­ها راحت­تر است.
در تحقیق حاضر برای انتخاب نمونه، از نمونه گیری به روش حذف سیستماتیک استفاده می شود. برای این منظور با توجه به محدودیت های اعمال شده در اعضای جامعه، کل عناصر جامعه مشروط به داشتن مجموعه شرایط زیر، به عنوان نمونه انتخاب شده اند:

1. 1. از شرکت­های تولیدی باشند.

1. 1. از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ در بورس حضور داشته باشند.

1. 1. طی سال­های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ اطلاعات مورد نیاز برای انجام این تحقیق را به طور کامل ارائه کرده باشد.

1. 1. پایان سال مالی آن­ها ۲۹ اسفند باشد.

1. 1. طی دوره­ تحقیق تغییر دوره مالی نداشته باشد.

1. 1. شرکت بین سال­های ۱۳۸۷تا ۱۳۹۱ وقفه عملیاتی نداشته باشد.

1. 1. برای هر مشاهده اطلاعات ۲ سال قبل از آن موجود باشد.

1. 1. جزو بانک ها، موسسات مالی ( شرکت­های سرمایه ­گذاری، واسطه­گری مالی، شرکت­های هلدینگ، بانک­ها و لیزینگ­ها) نباشند، زیرا افشاهای مالی در این گونه شرکت­ها متفاوت است.

1. 1. حسابرسی شده و غیرتلفیقی باشند.

در نهایت با در نظر گرفتن شرایط فوق تعداد ۱۳۸ شرکت به عنوان نمونه مورد مطالعه این تحقیق انتخاب شدند.
۳-۵٫ طرح مسأله تحقیق
صورت یک مسئله غالباً اساسی­تر از حل آن است. حل مسئله ممکن است فقط مستلزم مهارت­ های تجربی و ریاضی باشد. حال آنکه طرح سوالات و بررسی مسائل قدیمی از دیدگاهی تازه، نیازمند ذهنی خلاق است و این نکته بیانگر آزمودگی فرد در علم است. هر پژوهش در واقع با قصد پاسخگویی و راه­حل­یابی برای یک مسئله اصلی که در قالب پرسش ظهور کرده است، آغاز می­ شود. بدین لحاظ برای اینکه انسجام، هدفمندی و کاربردی بودن پژوهش حفظ شود، باید حول مسأله اصلی سازماندهی شود. با در نظر گرفتن موضوع پژوهش «آیا انگیزه­ های مدیریت سود بر میزان چسبندگی هزینه­ها مؤثر است؟» به دنبال یافتن پاسخ پرسش­های مطرح شده در زیر هستیم:
سؤال پژوهش ۱: آیا انگیزه­ های مدیریت سود، منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها می­ شود؟
سؤال پژوهش ۲: با کاهش سطح فروش، آیا مدیران در صورت تمایل به مدیریت سود، هزینه­ها را سریع­تر از زمانی که انگیزه­ای برای مدیریت سود ندارند، حذف می­ کنند؟
۳-۶٫ فرضیه ­های پژوهش
به منظور دستیابی به پاسخی مناسب جهت سؤال اصلی این پژوهش که « بررسی تأثیر انگیزه­ های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­ها­ در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران» است، دو فرضیه طراحی شده است. این دو فرضیه به دست آمده از ساختاری نظری است و بنابراین از اعتبار لازم جهت آزمون شدن برخوردار است.
هنگامی که سطح فروش کاهش می­یابد، به علت نگهداری برخی از منابع بلااستفاده به تصمیم مدیر، چسبندگی هزینه ایجاد می­ شود. اما اگر مدیر انگیزه­ای برای رسیدن به اهداف سود داشته باشد، به علت کاهش سریع­تر منابع بلااستفاده برای رسیدن به این اهداف، میزان چسبندگی هزینه­ها کاهش می­یابد. البته همان­طور که قبلاً هم با دلیل ذکر شده است، تأثیر انگیزه­ مدیران برای دستیابی به اهداف سود در زمان افزایش سطح فروش در مقایسه با کاهش آن کمرنگ­تر است.
مسأله­ چسبندگی هزینه­ها، اولین بار تنها با در نظر گرفتن کاهش سطح فروش مورد بررسی قرار گرفت. اما در پژوهش حاضر، تأثیر انگیزه­ های مدیریت سود بر تعدیل منابع و نهایتاً چسبندگی هزینه­ها، در شرایط کاهش و همچنین افزایش سطح فروش بررسی می­ شود. در واقع، تفاوت مقداری بین افزایش هزینه، در صورت افزایش سطح فروش وکاهش هزینه، در صورت کاهش سطح فروش به عنوان چسبندگی شناخته می­ شود. از طرفی، در هنگام کاهش سطح فروش، مدیران جهت رسیدن به اهداف سود، حذف منابع را برای صرفه­جویی در هزینه، سرعت می­بخشند و منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها می­شوند. به طور کلی، تأثیر نسبی انگیزه­ دستیابی به اهداف سود، هنگام کاهش فروش بیشتر از زمان افزایش فروش است.
با توجه به مباحث مطرح شده و همچنین به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، دو فرضیه­ زیر ارائه می­ شود:
فرضیه۱: انگیزه­ های مدیریت سود، منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها می­ شود.
۱-۱٫ انگیزه­ اجتناب از زیان، منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها می­ شود.
۱-۲٫ انگیزه­ اجتناب از کاهش سود، منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها می­ شود.
۱-۳٫ انگیزه­ اجتناب از زیان و یا کاهش سود، منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها می­ شود.
فرضیه۲: با کاهش سطح فروش، مدیران در صورت تمایل به مدیریت سود، هزینه­ها را سریع­تر از زمانی که انگیزه­ای برای مدیریت سود ندارند، حذف می­ کنند.
۱-۱٫ با کاهش سطح فروش، مدیران در صورت تمایل به اجتناب از زیان، هزینه­ها را سریع­تر از زمانی که انگیزه­ای برای آن ندارند، حذف می­ کنند.
۱-۲٫ با کاهش سطح فروش، مدیران در صورت تمایل به اجتناب از کاهش سود، هزینه­ها را سریع­تر از زمانی که انگیزه­ای برای آن ندارند، حذف می­ کنند.
۱-۳٫ با کاهش سطح فروش، مدیران در صورت تمایل به اجتناب از زیان و یا کاهش سود، هزینه­ها را سریع­تر از زمانی که انگیزه­ای برای آن ندارند، حذف می­ کنند.