شهروندی که تمامی موارد ذکر شده فوق در مورد او رعایت شده باشد می تواند به مشارکت توسع ه ای دست یابد یعنی مشارکتی با فرایند اجتماعی یکپارچه، جامع، پویا، همبسته با انگیزه و درگیر در تمامی مراحل توسعه خدمات شهری.
۲-۱۶-عوامل مؤثر بر میزان مشارکت افراد
فلودیاگرام ذیل نشان دهنده عوامل مؤثر بر میزان مشارکت می باشند. همانگونه که در شکل پیداست از عوامل مهم مشارکت مردمی، آگاهی از طریق آموزش ، تغییر نگرش و ایجاد انگیزه و ایجاد باورها و سپس اقدام به مشارکت می باشد.
قدم اول در جلب مشارکت های مردمی آگاهی و آموزش است . دانشمندان و کارشناسان عقیده دارند یکی از راه های مبارزه با مسائل زیست محیطی فعالیت بسیار گسترده در زمینه های فرهنگی می باشد به طوری که باید از طریق آموزش همگانی خانواده ها را با اثرات مخرب و آلوده کننده مواد زائد آشنا ساخت و دانش زیست محیطی آنان را در ارتباط با مواد زائد و مخاطرات آن افزایش داد.
نمودارشماره ۲-۲-عوامل مؤثر بر میزان مشارکت افراد
آگاهی مردم علاوه بر اینکه آنان را از انجام اقدامات غیراصولی در زمینه دفع زباله باز خواهد داشت عامل مهمی در جهت جلوگیری از اقدامات غیربهداشتی سایرین نیز خواهد شد. اگر چه برای کسب موفقیت در مشارکت کامل مردم در اجرای طرح های بهداشتی و زیست محیطی ، نیاز به آگاهی می باشد ولی به تنهایی کافی نیست بدین دلیل که آموزش باید در مردم نگرش را تغییر دهد و با تغییر نگرش است که تغییر رفتار پیش می آید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در روش های آموزشی سنتی به مردم گفته می شود که چه کاری انجام دهند . یعنی تصمیم ها توسط مسئولین گرفته شده و فقط از مردم انتظار دارند که از آن تبعیت کنند بسیاری تصور م ی کنند که اگر تصمیم گرفته شود و از مردم خواسته شود که آنرا اجرا کنند یعنی مردم مشارکت نموده اند در صورتی که در روش های آموزشی نوین رویکرد از بالا به پایین نیست و مردم در تصمیم گیری ها مشارکت دارند. و وقتی مردم علل تصمیم گیری را بدانند و درآن دخالت داشته باشند از میزان خطری که آنان را تهدید می کند آگاه باشند و معتقد باش ند که تغییر نگرش و عملکرد آنان خدمات شهری را بهبود می بخشد و نتایج خوبی خواهد داشت، مسلماً نگرش مطلوب ایجاد خواهد شد.
فرد باید باور کند که اقدام او برای پیشگیری مخاطرات زیست محیطی و حفظ سلامت خود و فرزندانش موثر واقع خواهد شد در آن صورت است که اقدام به مشارکت می کند. مشارکئت اجتماعی سطوح فعالیت از عضویت ساده در انجمن ها تا فعالیتهایی در حوزه های مختلف اجتماعی به منظور طرح مشکل ها و درخواستهای اصلاح و تغییر سیاستها را در بر میگرد.(رضایی، ۱۳۷۵) مشارکت عبارتنداز فعالیتهای اداری و داوطلبانه ای که از طریق آن اعضای یک جامعه در امور محله، شهر و یا روستای خود شرکت می کنند و به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در شکل دادن به حیات اجتماعی خود سهیم می شوند.(محسنی تبریزی، ۱۳۷۳)
مشارکت از نظر سطح(خرد، میانی و کلان)، از نظر انواع بر حسب انگیزه های ایجادی آن(درون زا و برون زا)، بر حسب چگونگی دخالت مردم(مستقیم و غیر مستقیم)، برحسب سطوح فراگیری(محلی، منطقه ای و ملی)، برحسب کیفیت همکاری مردم(طبیعی، خود انگیخته، داوطلبانه، براگیخته، تحمیلی یا اجباری)، برحسب سطوح اجرایی و محتوای عملکردی(بهره مندی خدمات، ارزیابی خدمات، ارائه پیشنهاد، تصمیم گیری و برنامه ریزی، اجرا و نظارت)، بر حسب موضوع و قلمرواجرایی(سیاسی، اقتصادی و اجتماعی)حایز اهمیت است.(طالب ۱۳۷۵)
۲-۱۷- موانع و محدویت های مشارکت مردم در توسعه شهری :
با توجه به اهمیت مشارکت مردم در توسعه شهری و تأکید برنامه ریزان و کارشناسان بر ضرورت به کارگیری توان مردم در این زمینه، مشارکت مردم همواره با موانع و مشکلات فراوانی روبروست. اگه ما مشارکت را به عنوان شیوه ای از زندگی شهروندی در نظر بگیریم و نیز آن را جزء مراحل تکامل شهروندی و شاخص توسعه بدانیم پس همگی حاضر خواهند شد تا بهایی را برای زندگی بهتر و شاداب تر و ارتقاء کیفیت زندگی خودشان در محیطی به نام شهر بپردازند. در محیط شهری مرتب در معرض تناقضها قرار داریم مثلاً ثروت و فقر، تجمل و سادگی، نظم و بی نظمی در جمع نظر اکثریت مهم می باشد و عده ای به اهدافشان نمی رسند. در نتیجه درگیری و تقابل بین گروه های مختلف باعث مشکلاتی در فرایند مدیریت و برنامه ریزی شهر می شود. که از جمله وظایف برنامه ریزان شهری بخصوص در زمینه مشارکت این است که این مسائل را شناسایی کرده و از مشکلات بعدی آن جلوگیری نمایند. از جمله مشکلات و موانع که بر سر راه مشارکت مردم قرار دارد شامل این موارد است:
الف : موانع و محدودیتهای مالی و اقتصادی :
۱-مشارکت در مواردی هزینه بر است و نیاز به سرمایه گذاری از ناحیه مشارکت کننده دارد. ضعف توان اقتصادی بخشی از مردم که مخاطبان اصلی هر برنامه و طرح مشارکت جویانه تلقی می شوند. فرصت مداخله و مشارکت آنها را در امور سلب می کند. در این صورت مشارکت مختص گروه هایی خاص می شود.
۲- محدودیت و کمبود منابع مالی شهرداری نیز مشارکت مردم و بخش های غیر دولتی را در اجرای طرح های توسعه شهری تحت تأثیر قرار می دهد. چون ایجاد زمینه برای مشارکت مردم، موکول به تأمین بخشی از هزینه ها از سوی شهرداری است.
۳- هزینه سرمایه گذاری بالای طرح ها، نبود استطاعت مالی و عدم اطمینان از بازپرداخت تسهیلات بانکی برای تأمین منابع سرمایه گذاری طرح ها.
۴- وجود هزینه های اقتصادی و اجتماعی در امر گرفتن تسهیلات بانکی و باز پرداخت آن.
ب : محدودیت های اجتماعی و فرهنگی :
ورود عرصه های جدید فناوری و تحولات اقتصادی و اجتماعی نوعی تحول در مناسبات اجتماعی و روابط اقتصادی پدید آورده است که اشکال سنتی مشارکت را تحت تأثیر قرار داده است و تنگناهایی را در این زمینه باعث شده است و موانع اجتماعی به شرح زیر را دامن زده است :
عدم آگاهی مردم نسبت به اهداف طرح ها و خصوصیات آن.
عدم آشنایی مردم با وظایف مدیریت شهری.
عدم اعتقاد به کار جمعی و گروهی.
سنت گرایی و ارزش گذاری روی عناصر قدیمی.
عدم اعتماد و احتیاط کاری.
نفع طلبی شخصی.
نبود تجربه های مشارکتی و داشتن تجارت منفی از مشارکت های مردمی در سایر طرح ها.
عدم استفاده مؤثر از وسایل ارتباط جمعی در جهت تجهیز منابع برای اعتلای روحیه مشارکت.
ج : محدودیتها و موانع ساختاری و عملی شامل :
وجود نظام برنامه ریزی متمرکز مانع تسهیل امر مشارکت است.
فقدان مدیریت هماهنگ شهری.
نامناسب بودن فناوری های نوین.
نبود ساختارهای محلی مناسب برای امور مشارکتی.
دیوان سالاری در شهرداری ها.
بافت و ساختار تشکیلاتی مدیریت شهری که اجازه مشارکت را نمی دهد.
تمرکز قدرت تصمیم گیری در مرکز و عدم مشارکت فعال مجموعه عوامل شهرداری.
۲-۱۸-سوابق مشارکت مردمی دربرنامه ریزی شهری :
طرح جامع شهری برای اولین بار برای شهر آمستردام ردسال ۱۹۳۴ تهیه گردید. از اوایل دهه ۱۹۴۰ در اروپا نظر خواهی از مردم برای تهیه طرحهای جامع شهری معمول شد. وبه این صورت انجام می شد که پس از تهیه طرح جامع شهری شهر مربوطه، طرح تهیه شده ردیکی از سالهای شهرداری یا مدارس بزرگ شهر در معرض نمایش و نظرخواهی قرار داده می شد. مردم می توانستند نظطرات خودرابه صورت کتبی به مسئولین امر منعکس نمایند ومسئولین امر درحد مقدورات پس از بررسی اصلاحات، انتقادات و پیشنهادات مردم، مواردرا در طرح منعکس می نمودند ودر واقع از سطحی از مشارکت تحت عنوان شیوه اطلاعات دهی ومشورت کردن استفاده می شد.
از اواخر دهه ۱۹۵۰ مفهوم مشارکت و توسعه مشانرکتی به منزله مفهومی مهم در مباحث توسعه اقتصادی وبه دنبال شکست برنامه های اقتصادی مطرح شد(مرادی،۱۳۸۰،ص۱۲).
در دهه ۱۹۶۰ به موازات عدم تحقق طرحهای شهری در اروپا وآمریکا نقدهای عمده ای از سوی افرادی چون دیویدوف، لیندبلوم وآتزیونی بر طرحهای جامع وارد شده وآنان مسئولیت شکست نسبی و دلیل عدم تحقیق این طرح ها را از یک سو به شیوه تهیه طرحها (که به صورت جامع و کلی نگریسته می شده) وازسوی دیگر به عدم دخالت مردم وتوجه به نیازهای مردمی می دانستند. لذا دراین دوران کماکان مشارکت مردمی درکلیه مراحل تهیه، بررسی واجرای طرحها، بهص ورت ضروری وجزء لاینفک از روند برنامه ریزی مطرح گردید وبه تدریج مسئله مشارکت مردمی به صورت قانونی والزامی در برنامه ریزی شهری غرب مطرح گردید.(مرادی،۱۳۸۰،ص۱۳)
در دهه ۱۹۷۰ با رکود اقتصادی وبحران انرژی درجهان، نخستین هدف توسعه انسان محور ددستیابی به نیازهای اساسی انسانی بودکه اهمیت مشارکت مردمی رادر همه سطوح از تصمیم گیری درتعیین اهداف وتعیین نیازها گرفته تا اجرا نظارت و ارزیابی برنامه ها را گوشزد می نمود.
دهه۱۹۸۰ دهه توسعه پایدار و حفظ زیست ومشارکت بوده است که مشارکت از آن جنبه ای که می تواند بر روی محیط زیست تاثیر گذاشته وتوسعه پایدار را قویت نمای مورد بررسی قرار گرفت. آخرین دهه قرن بیستم نیز دهه توسعه انسانی نامیده شد.(ارجمندنیا، ۱۳۸۰،ص۳۰)
امروزه مشارکت مردمی در جواعن نسبتاً مترقی به صورت نظرخواهی از نهادهای غیر دولتی وشهروندان درباره اهداف اصلی طرح، نظرخواهی درمورد مراحل مختلف تهیه، بررسی واجرای طرح، نظرخواهی در مورد محله ای خاص با موضوع خاص شهری ، جلب مشارکت عملی شهروندان(به صورتهای مشارکت خودانگیخته، مشارکت تعاملی، مشارکت عملکردی و یامشارکت بخاطر انگیزه مادی) مطرح می باشد.
۲-۱۹- شیوه های مشارکت مردمی:
تکنیکها و شیوه های مشارکت مردمی شامل مواردزیرمی باشد :
۲-۱۹-۱ شیوه های سازمان نیافته و نا منظم.
۲-۱۹-۲-شیوه های سازمان یافته و منظم.
۲-۱۹-۳- شیوه های فعال.
۲-۱۹-۴ شیوه های انفعالی.
این شیوه های مشارکت مردمی به شرح زیر است :
۲-۱۹-۱ شیوه های سازمان نیافته و نا منظم.

۷۲

جدول ضمیمه ۷- جدول باروری شته­ی سبز گندم روی رقم سای سونز در پیش آلودگی ۲ روز……………………………………………………………..

۷۳

جدول ضمیمه ۸- جدول باروری شته­ی سبز گندم روی رقم سای سونز در پیش آلودگی ۴ روز…………………………………………………………….

۷۴

جدول ضمیمه ۹- جدول باروری شته­ی سبز گندم روی رقم سای سونز در پیش آلودگی ۶ روز…………………………………………………………….

۷۵

جدول ضمیمه ۱۰- جدول باروری شته­ی سبز گندم روی رقم سای سونز در پیش آلودگی ۸ روز………………………………………………………….

۷۶

فصل اول
مقدمه و مروری بر منابع
مقدمه:
گیاهان تیره­ی غلات (Graminae) بطور مستقیم و غیر مستقیم بیشترین اهمیت را در تغذیه انسان داشته و در بین غلات، گندم، Triticum aestivum L.، مهمترین نقش را در دنیا دارد. گندم گیاهی است تک لپه­ای، علفی و یکساله که دارای گونه­ های بسیار زیادی می­باشد (خدابنده، ۱۳۸۷). گندم احتمالاً یکی از اولین گیاهانی است که توسط انسان کاشته شده و به همین دلیل مهمترین گیاه زراعی به شمار می ­آید، زیرا کاشت آن از گیاهان دیگر ساده­تر بوده و تطابق آن در مناطق مختلف که دارای شرایط آب و هوایی متفاوتی است، بیشتر می­باشد. حدود ۶۰ درصد مزارع دنیا زیر کشت غلات می­باشد که بیشترین مقدار آن زیر کشت گندم است. براساس گزارش اداره کل آمار و اطلاعات وزارت کشاورزی در سال ۹۲-۱۳۹۱ سطح زیرکشت گندم در کشور ۲۲/۳ میلیون هکتار آبی و ۸۸/۱۳ میلیون هکتار دیم می­باشد و سالیانه در حدود ۱۲ تا ۱۳ میلیون تن گندم در کشور تولید می­ شود. گندم در بیشتر کشورهای جهان به ویژه خاورمیانه، آسیا، روسیه، اروپا، آمریکا، کانادا و ایران مهمترین محصول زراعی است و در طی دوران­ مختلف، کمبود آن مشکلات زیادی را در جامعه به ­وجود آورده است (سرافرازی، ۱۳۷۱؛ راشد محصل، ۱۳۷۶). در میان کشورهای جهان، چین، آمریکا و هندوستان از نظر سطح زیر کشت گندم جایگاه­های اول تا سوم را دارند (پورصالح، ۱۳۷۴). کشور ایران با دارا بودن مناطق مستعد کاشت گندم تقریبا در بیشتر استان­ها توان تولیدی زیادی دارد. گندم نیز مانند سایر گیاهان زراعی در دوره­ رشد خود مورد حمله­ی آفات مختلفی قرار می­گیرد که در این میان شته­ها علاوه بر تغذیه مستقیم با انتقال عوامل بیماریزای گیاهی (ویروس­ها) خسارت مضاعفی را به گیاهان مورد تغذیه تحمیل می­ کنند. شته­ها خرطوم خود را به آوندهای گیاه میزبان وارد نموده و از شیره­ی پرورده­ی آن تغذیه می­ کنند (نوری و رضوانی، ۱۳۷۳؛ اختر و همکاران^[۱]، ۲۰۰۴). در ایران ۱۰ گونه­ شته به­ عنوان آفات اصلی و خسارت­زای غلات شناسایی شده ­اند، که شته­ی سبز گندم یکی از این شته­ها است. شته­ی سبز گندم با نام علمی (Fabricius) Sitobion avenae از راسته Hemiptera و خانواده­ی Aphididaeعامل انتقال بیماری ویروسی کوتولگی زرد جو^[۲] بوده و یکی از آفات مهم غلات در نقاط مختلف جهان محسوب می­ شود. این شته بیشترین تراکم را در استان­های تهران و گلستان طی سال­های ۷۳-۱۳۷۲ داشته است، به طوری­که در استان تهران حدود ۷/۳۱- ۵/۹۴ درصد (نوری و رضوانی، ۱۳۷۳) و در استان گلستان ۹۷ درصد فراونی جمعیت شته­ها، مربوط به این شته بوده است (درویش مجنی و رضوانی، ۱۳۷۴). شته­ی سبز گندم علاوه بر برگ و ساقه به خوشه­های سبز غلات نیز حمله می­ کند (فرحبخش، ۱۳۴۰). گیاهان میزبان شته­ها (از جمله گندم) از نظر تناسب میزبانی از جمله ارزش غذایی، مواد شیمیایی ثانویه و مورفولوژی می­توانند روی باروری، رشد و بقای شته­ها تاثیر گذاشته و باعث تغییر در نرخ مرگ و میر و تولید مثل آنها شوند (اسکوتزکو و بوسک پرز^[۳]، ۲۰۰۰). جمعیت شته­ها در گیاهان میزبان مناسب افزایش پیدا کرده و رشد و ترجیح تولید مثلی آنها در پاسخ به تغییرات کیفیت میزبان تغییر می­ کند (هونک، ۱۹۸۷؛ هونک و مارتین کوا^[۴]، ۱۹۹۹؛ سکورا و دیکسون^[۵]، ۱۹۹۶). ترکیبات شیمیایی دفاعی گیاهان در مقابل گیاهخواران باعث کاهش زادآوری شته­ها و یا افزایش طول دوره­ نشو و نمای قبل از بلوغ آنها می­شوند (میچائود^[۶]، ۱۹۹۹؛ لگراند و باربوسا^[۷]، ۲۰۰۰). مطالعات اخیر نشان داده­اند که آلودگی­های قبلی گیاهان به حشرات باعث القای مقاومت شیمیایی در گیاهان نسبت به حشرات می­ شود. یعنی هنگامی که گیاه مورد حمله­ و تغذیه یک حشره­ی آفت قرار می­گیرد، در واکنش به خسارت حشره در گیاه ترکیبات دفاع شیمیایی تولید شده و یا بر غلظت آنها افزوده می­ شود و بدین ترتیب نوعی مقاومت القایی در گیاه ایجاد می­ شود. لذا هدف از اجرای این تحقیق بررسی امکان استفاده از مقاومت القایی در گندم نسبت به شته­ی سبز گندم برای استفاده در مدیریت تلفیقی این آفت بوده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• شته­ی سبز گندم^[۸]

• جایگاه شته­ی Sitobion avenae در رده بندی حشرات به شرح زیر می­باشد (بلک­من و استوپ^[۹]، ۲۰۰۶)

Kingdom: Animalia
Phylum: Arthropoda
Class: Insecta
Order: Hemiptera
Suborder: Sternorrhyncha
Superfamily: Aphidoidea
Family: Aphididae
Subfamily: Aphidinae
Genus: Sitobion
Scientific name: S. avenae F.

نمودار(۴-۳-۶۵) توصیف میزان ایده ال جدایی بین زنان ۱۳۵
نمودار(۴-۳-۶۶) توصیف میزان ایده ال جدایی بین مردان ۱۳۵
(نمودار۴-۳-۶۷) توصیف میزان کسب جدایی ۱۳۶
(نمودار۴-۳-۶۸) توصیف میزان کسب جدایی بین زنان ۱۳۷
(نمودار۴-۳-۶۹) توصیف میزان کسب جدایی بین مردان ۱۳۷
نمودار(۴-۳-۷۰) توصیف میزان سطوح کسب جدایی ۱۳۸
نمودار(۴-۳-۷۱) توصیف میزان سطوح کسب جدایی بین زنان ۱۳۹
نمودار(۴-۳-۷۲) توصیف میزان سطوح کسب جدایی بین مردان ۱۳۹
نمودار(۴-۳-۷۳) توصیف میزان ایده ال انواع حریم خصوصی ۱۴۰
نمودار(۴-۳-۷۴) میزان کسب حریم خصوصی کل ۱۴۲
نمودار(۴-۳-۷۵)توصیف سطوح کسب حریم خصوصی ۱۴۳
مدل تحلیلی
مدل(۴-۵-۱) عوامل موثر در دستیابی به سطح مطلوب حریم خصوصی ۱۶۹
مدل(۴-۵-۲) عوامل موثر بر پایگاه اجتماعی ۱۶۹
مدل (۴-۵-۳) عوامل موثر بر درامد ۱۷۰
مدل(۴-۵-۴) عوامل موثر برنوع مکانیزمهای مورد استفاده ۱۷۱
مدل(۴-۵-۵) مدل عوامل موثر بر سطح مطلوب حریم خصوصی ۱۷۲
فصل اول
کلیات
۱-۱- مقدمه
انسان از بدو خلقت همواره با دو گرایش روبرو بوده است گرایش به کناره گیری از دیگران و داشتن حریمی جدا از اجتماع و دیگری گرایش به معاشرت با دیگران و اجتماعی بودن، هر یک از این گرایشات، بخشی از نیازهای افراد را تامین می کند و هریک اهمیتی خاص در زندگی افراد دارند. با توجه به اهمیت حریم خصوصی می توان گفت این مسئله قدمتی به اندازه تاریخ بشریت دارد. از دوران باستان در فرهنگ های غربی و شرقی کلماتی برای مفاهیم خصوصی و عمومی وجود داشته است. سه قرن قبل از میلاد مسیح و احتمالا خیلی قبل تر از آن، متفکران چینی بین مفاهیم عمومی و خصوصی تمایز قائل شده اند. مطابق یک اسطوره، تسه آنگ چی^[۱] یک سیستم نوشتاری ایجاد کرد و مشخصه هایی برای حریم خصوصی ایجاد کرد که بر عقاید “خود- مرکزیت” تاکید داشت و از مشخصه های مخالف آن برای ایجاد خصیصه های عمومی که به مصالح دولت اشاره داشت، استفاده نمود. در زبان یونانی از هومر به بعد، بین مفاهیم عمومی و خصوصی تمایز ایجاد شد وکلمه خصوصی در تضاد با “شرکت در امر اجتماعی” بکار گرفته شد. امایک کلمه ی خاص برای حریم خصوصی نه در یونان و نه در هیچ فرهنگ باستانی یا قرون وسطایی وجود نداشته است. هیکسون^[۲] (۱۹۸۷) بیان می کند که حریم خصوصی به عنوان ” یک حق علیه قدرت “در فرهنگ عبری وجود داشته است. حتی در حال حاضر نیز، درادبیات بعضی فرهنگ ها یک عبارت معادل با حریم خصوصی وجود ندارد. به عنوان مثال درژاپن معادل شفاهی برای کلمه انگلیسی حریم خصوصی (private) وجود ندارد وازابعاد آن استفاده می شود .آواتا^[۳] (۱۹۸۴) چهار مفهوم برای حریم خصوصی در ژاپن بیان کرده است ” زندگی ، آزادی،تنهایی وراز".که این مفاهیم با مفهوم حریم خصوصی در غرب مرتبط هستند(Newell,1995:88). در ادیان مختلف نیز می توان محترم شمردن حریم خصوصی افراد را یافت.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

دین اسلام از۱۴۰۰ سال پیش برای شأن و منزلت انسانی ارزش قائل شده است و حریم خصوصی را به رسمیت شناخته است. این مفهوم در دین اسلام مانند سایر ادیان یهود و مسیحیت به صراحت استفاده نشده است و این مفهوم در قالب مفاهیمی همچون حق مالکیت، حق انتخاب آزادانه دین واعتقاد، حق مصونیت از تفتیش عقاید، ممنوعیت افشای اسرار، … مدنظر قرار گرفته است. برای مثال در آیات ۲۷ و ۲۸ سوره ی نور بر لزوم رعایت حرمت مسکن و حرمت زندگی خصوصی تأکید کرده و افراد را از ورود به منزل غیر، بدون اذن صاحب مسکن منع کرده اند:
” ای اهل ایمان! هرگز به خانه هایی غیر از خانه ی خودتان وارد نشوید؛ مگر این که با ایشان انس بگیرید وبر اهل آن سلام کنید. این برای شما بهتر است. باشد که متذکر شوید”^[۴].
” اگر در خانه ای کسی نبود وارد نشوید تا این که به شما اجازه ی ورود داده شود و اگر به شما گفته شد بازگردید، برگردید که این برای شما پاکیزه تر است و خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است".^[۵]
همچنین در آیه ی ۱۲ سوره ی حجرات آمده است:
” ای کسانی که ایمان آورده اید! ازظن وگمان درمورد یکدیگر بپرهیزید که بعضی از ظن ها گناه است و در کار یکدیگر تجسس و کنجکاوی نکنید”^[۶]
در دو آیه ی اول، به وضوح برای حریم انسان احترام قائل شده است، که روشن ترین مصداق آن حریم، خانه ی افراد می باشد که کسی حق ورود به آن و کشف اسرار را بدون اجازه ی صاحب خانه ندارد. در آیه ی آخر نیز کنجکاوی و تجسس در امور دیگران ممنوع شده است که می توان وارد شدن به حریم خصوصی افراد را از بارزترین مصادیق این تجسس دانست.
مفهوم حریم خصوصی، مفهومی پیچیده و جالب است که در چندین رشته علوم انسانی واز جمله روانشناسی اجتماعی، انسان شناسی، جامعه شناسی، فلسفه، ارتباطات وحقوق بکار رفته و بررسی شده است، این دیدگاه ها متنوع و گاهی متضادند بطوریکه نمی توان آنها را بصورت منسجم ارزیابی کرد. با این حال درهمه ی این رشته ها چنین فرض شده که بوسیله حریم خصوصی افراد تلاش می کنند که نسبت به دیگران باز یا بسته باشند. در تمامی این رشته ها به ارزش حریم خصوصی تاکید شده است. فیلسوفان آنرا به عنوان قسمت ضروری از وجود انسان می دانند و روانشناسان بر اهمیت حریم خصوصی به عنوان عامل توسعه و نگهداشت هویت تاکید دارند، جامعه شناسان بر ارزش آن در نگهداشت و حفظ روابط انسانی بطور کل و ایجاد صمیمیت بطور خاص تاکید دارند و حقوقدانان و سیاستمداران آنرا به عنوان یک حق اساسی بشر می دانند .(Newell,1995: 98) زیمل^[۷] حریم خصوصی را یک فرایند ضروری و دیالکتیک می داند:
“… فرد گاهی نیاز پیدا می کند که دیگران او را به رسمیت بشناسند به همین دلیل هم مجبور می شود مرزهای خود را بطور موقت نادیده بگیرد از سوی دیگر هیچ فرد و فردیتی بدون مرز پیرامونش و بدون تفاوت با دیگران معنا ندارد، از همین رو فرد گاهی از دیگران جدا می شود ومی خواهدتنها باشد"(زیمل،۱۹۵۰، به نقل ازآلتمن،۱۳۸۲ :۲۴).
حریم خصوصی به عنوان رویدادی میان فردی با ارتباط های میان افراد سر و کار دارد و اگر افراد جامعه ای بتوانند به سطح مطلوب تعامل دست یابند می توان گفت آن نظام اجتماع در حالت تعادل و توازن است. در واقع ایجاد تعادل میان حفظ حریم خصوصی وتعامل اجتماعی امری ضروری است که بوسیله عناصرکالبدی ودربستر فردی واجتماعی هرجامعه ای ومبتنی برارزش های فرهنگی آن میسرمی شود (ارژمند،۲۷:۱۳۹۰) ویکی از مهم ترین نیازهای انسان است که افراد را قادر می سازدکه فعالیت های فردی و تعاملات اجتماعی را مدیریت کنند (pedrsen,1997:147). حریم خصوصی به معنای تنظیم روابط با دیگران و باز و بسته بودن با توجه به موقعیت در میان تمام فرهنگها عمومیت دارد اما تکنیک ها و رفتارهای خاصی که برای کنترل روابط متقابل استفاده می شود از فرهنگی به فرهنگ دیگر کاملا متفاوت است (Altman,1977:69). همچنین نیازبه حریم خصوصی در تمام افراد، زمانها و موقعیت ها یکسان نیست، تفاوت در حریم خصوصی ناشی از تفاوت در ویژگیهای شخصیتی(سن، جنس، شخصیت)، موقعیت اجتماعی،محیط فیزیکی و فرهنگ می باشد. موقعیت اجتماعی مشخص یا محیط فیزیکی، صرفنظر ازاینکه چه کسی درآن است نیازهای خصوصی متفاوتی را ایجاد می کند (Mohammadniaygharaei, Rafiian, Jalalkamali,2012:70). آلتمن سه سطح در دستیابی به حریم خصوصی در نظر میگیردو مفهوم حریم خصوصی با دو مفهوم ازدحام و انزوا مرتبط می داند از نظر وی حریم خصوصی یک فرایند غیر یکنواخت است بطوریکه انحراف از سطح مطلوب کنش متقابل در هردو جهت، خیلی کم یا خیلی زیاد، نارضایتی شخصی ایجاد می کند. این رویکرد مفهوم ازدحام و انزوای اجتماعی را ایجاد می کند. ازدحام یک انحراف از سطح مطلوب کنش در جهت افزایش و انزوای اجتماعی انحراف در سمت کاهش است(Altman,1977:67). در واقع زمانی که حریم خصوصی کسب شده با میزان حریم خصوصی مورد نظرفرد برابر باشد شخص به سطح مطلوب حریم خصوصی دست یافته است. اگر شخص در تنظیم حریم خصوصی و دستیابی به سطح مطلوب آن نیاز به صرف انرژی جسمی وروانی زیادی داشته باشد این امر منجربه مشکلات روحی و روانی می شود. امروزه این مسئله قابل بررسی است که آیا با افزایش تراکم جمعیت در شهرها ، وجود افراد با فرهنگها و موقعیت های اجتماعی گوناگون، افراد درتنظیم روابط متقابل و حفظ حریم خصوصی دچار مشکل شده و احساس ازدحام می کنند یا دچار تنهایی و انزوای اجتماعی شده اند؟ آنچنانکه تونیس می گوید: “…تحولات شهرنشینی و صنعت موجب پدید آمدن انبوه جمعیتی می گردد که پیوند قوی میان آنها وجود ندارد، جمعیت شهرنشین متشکل از انسانهایی از خودبیگانه و منزوی است"(گیلانی،۴۸:۱۳۹۲). حریم خصوصی دارای ابعاد گوناگونی است تعامل افراد بر اساس تجربیاتی که در گذشته دارند، موقعیت فیزیکی و اجتماعی حاضر و طرحهایی که برای آینده دارند صورت می گیرد. بنابراین هر شخص در زمان های مختلف و تحت شرایط مختلف انواعی از حریم خصوصی را جستجو می کند که مناسب تر باشد (۹۱:Newell,1996). در این تحقیق مفهوم حریم خصوصی در ابعاد گوناگون سنجیده شده و تعامل با خانواده و کلیه افراد جامعه را در بر میگیرد.
۱-۲- بیان مساله
انسان موجودی اجتماعی است وتمایل به زندگی با همنوعان خود دارد و در عین حال در زمانهایی، نیاز به خلوت و تنها ماندن و حفظ اسرار خصوصی خود از دیگران دارد پس زندگی اجتماعی نباید افراد را از حق داشتن خلوت محروم کند(جوان،۱:۱۳۹۰). حریم خصوصی نه یک خواسته انسان امروزی بلکه یک نیاز اساسی زندگی همتراز نیازهای اساسی می باشد. در واقع حریم شخصی یا همان نیاز به تعامل در زمانی و در عین حال دوری از دیگران در زمان دیگر از مهمترین نیازهای انسان است که افراد را قادر می سازد که فعالیتهای فردی و تعاملات اجتماعی را مدیریت کنندوعدم پاسخگویی به آن منجر به رفتارهای ضد اجتماعی می شود (pedrsen,1997:147) . بنابراین یکی از انواع آسیبهایی که افراد وگروهها را تهدید می کند، تهاجم به حریم خصوصی و محرمانگی افراد است. حریم خصوصی افراد را در مقابل تجربه های پرگزند و ناگوار همچون تنبیه و بهره کشی توسط دیگران، خجالت وفقدان عزت نفس و تهدید تمامیت و استقلال فردی اشخاص حفظ می کند (ثقه الاسلام،۸:۱۳۹۰).
آنچه در این پژوهش مد نظر می باشد بررسی این موضوع در سطح خرد وروابط اجتماعی بین افراد است. از دید روابط بین فردی، برداشت های متفاوتی از حریم خصوصی وجود دارد.که عامیانه ترین آنها، برداشت از حریم خصوصی به معنی کنترل اطلاعات ویا کناره گیری از دیگران می باشد. در این برداشت حریم خصوصی نه تنها غیر اجتماعی، بلکه ضد اجتماعی است. در حالیکه حریم شخصی از نگاه جامعه شناسانه به معنی کناره گیری از دیگران وجمع نیست بلکه شامل کنترل میزان تماس با دیگران است. همانگونه که آلتمن(۱۹۷۵) آن را تعریف کرده است :
“نظارت انتخابی از دسترسی به خود یا گروه توسط دیگران ” .(Pedersen,1997:147)
وستین^[۸] نیز حریم خصوصی را از نظررابطه فرد ومشارکت اجتماعی چنین تعریف می کند: حریم خصوصی خروج داوطلبانه وموقت فرد از جامعه، بوسیله وسایل فیزیکی یا روانی در حالتهای تنهایی، صمیمیت با گروه کوچک یا هنگامی که در میان گروه بزرگتر درموقعیت گمنامی یاتوداری قرار دارد، می باشد (Steeves,2009:195). دراین تعریف نیز حریم خصوصی به معنی دوری از مردم نیست بلکه شامل کنترل میزان و نوع تماس با دیگران است. نگرش عامیانه و یک بعدی دیگر نسبت به این موضوع، درنظر گرفتن حریم خصوصی به عنوان فرایندی صرفا مربوط به محیط فیزیکی است درحالیکه حریم خصوصی فرایندی فراتر و یک نظام پیچیده رفتار با ابعاد گوناگون و کارکردهای بسیارمی باشد. بطوریکه برگون^[۹](۱۹۸۲) چهار بعد برای آن در نظر میگیرد .۱- فیزیکی ۲- روانی ۳- اجتماعی ۴- اطلاعاتی و کارکردهای حریم خصوصی که افراد زیادی به آن اشاره کرده اند، از جمله وستین (۱۹۶۷)چهار عملکرد برای حریم خصوصی در نظر گرفته است: ۱- استقلال فردی ۲- تخلیه عاطفی ۳- خود سنجی ۴- فراهم کردن ارتباط های محدود و مناسب.
حریم خصوصی جزئی از نیاز به روابط اجتماعی است که بر اساس هنجارها و فرهنگ هر جامعه ارضاء می شود. احترام به حریم خصوصی دیگران یک هنجار در جامعه محسوب می شود که از دیگران انتظار می رود آنرا رعایت کنند . بنابراین آشنایی با فرهنگ هر جامعه وپذیرش هنجارها و احترام به آنها نقش مهمی در ارضای نیاز به حریم خصوصی می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت و کارکردهای متنوع حریم خصوصی و نیاز افراد به آن، می توان گفت همه افراد در تعاملات اجتماعی خود در پی رسیدن به سطح مطلوب حریم خصوصی در همه ی ابعاد می باشند. اما تعامل بهینه همیشه رخ نمی دهد و افراد نمی توانند به سطح مطلوب حریم خصوصی دست یابند. بسیاری ازتعاملات بصورت تهاجم به حریم خصوصی و احساس ازدحام و یا بسیار کم همچون تنهایی تجربه می شوند. عوامل زیادی در میزان کسب مطلوب حریم خصوصی موثر هستند از جمله استفاده از مکانیزم های متفاوت تنظیم حریم خصوصی.
از دیدگاه آلتمن با مکانیزمهای رفتاری متفاوت می توان به درجات گوناگون حریم خصوصی دست یافت (آلتمن،۶:۱۳۸۲). این مکانیزمها عبارتند از: رفتارهای کلامی، فرا کلامی، غیر کلامی، رفتارهای محیطی مانند فضای شخصی و قلمرو، هنجارها واعمال فرهنگی. اما استفاده از این مکانیزمها در هر فرهنگی متفاوت از سایر فرهنگها می باشد.آلتمن و کمرز^[۱۰](۱۹۸۰)اشاره می کنند که مکانیزمهای تنظیم حریم خصوصی معمولا ظریف، چند وجهی و شناخته شده برای افراد درون همان فرهنگ می باشند .(Harris,1995:311)بنابراین توانایی افراد در استفاده از مکانیزمهای تنظیم حریم خصوصی و آشنایی با فرهنگ هر جامعه در میزان دستیابی افراد به حریم خصوصی مطلوب موثر است. از سوی دیگر میزان نیاز به حریم خصوصی در همه افراد نیز یکسان نمی باشد. در واقع اگرچه نیاز به حریم خصوصی یک مسئله عمومی است، اما این نیازدرهمه افراد یکسان نیست تفاوت درحریم خصوصی ناشی ازتفاوت در ویژگیهای شخصیتی، موقعیت اجتماعی و عوامل محیطی وفرهنگی می باشد (Mohammadniaygharaei,et al,2012:70). احترام به حریم خصوصی دیگران در ایران از مسائل قابل توجه می باشدزیرا سر در آوردن از مسائل دیگران به منظور کمک و راهنمایی جزئی از خصایص ایرانیان شده است و قبح آن دیده نمی شود. در مقاله ای با عنوان “ضعف اجتماعی در رعایت حریم فردی” نویسنده، عدم رعایت حریم خصوصی در ایران را به دلیل زیستن تحت حکومت های استبدادی، زندگی قبایلی و سبک زندگی سنتی می داند(روزنامه اطلاعات،۶:۱۳۹۱). در یک جامعه متمدن این نگاه محدود است چون افراد احساس می کنند که دانستن زیاد در مورد یک فرد نوعی بی وقاری ایجاد می کند. حریم شخصی نگهداری از کرامت است و از استقلال فردی و عامل انسانی محافظت می کند. دانستن همه چیز در مورد افراد،آنها را به مجموعه ای ازحقایق شناخته شده،کنترل شده وقابل دستکاری تقلیل می دهد .(Gus Hosein,2006,5)بنابراین با توجه به این موضوع و اهمیت دستیابی به حریم خصوصی در سلامت جسمی وروانی افراد یک جامعه ونقش شناخت وجوه فرهنگ در این پژوهش به بررسی میزان دستیابی به سطح مطلوب حریم خصوصی درهشت نوع حریم خصوصی (تنهایی، انزوا، تتوداری، گمنامی، صمیمیت با دوستان، صمیمیت با خانواده، عدم مجاورت و جدایی) پرداخته می شود و ارتباط عوامل موثر در دستیابی به سطح مطلوب حریم خصوصی، مانند عوامل فرهنگی(بومی بودن ، نوع مکانیزمهای استفاده شده)، عوامل اجتماعی (تحصیلات، منزلت شغلی، درآمد، پایگاه اجتماعی- اقتصادی) و عوامل فیزیکی (تراکم، نوع مسکن،..) بررسی می گرددو شهر کرمان به عنوان یک کلانشهر^[۱۱] که افراد با فرهنگ ها، مذاهب، گویش ولهجه های مختلف را در خود جای داده و در عین حال بافت سنتی خود را حفظ کرده، به عنوان جامعه مورد پژوهش در نظر گرفته شده است.
۱-۳- تعاریف
۱-۳-۱- حریم خصوصی
یک فرایند تنظیمی که بطور انتخابی، دسترسی محرکهای خارجی به فرد و جریان اطلاعات از فرد به دیگران را کنترل می کند(klopfer&robenstein,1977:52,Ibid, Newell,1995).
۱-۳-۲- سطح مطلوب حریم خصوصی
سطح مطلوب حریم خصوصی زمانی کسب می شود که فرد حریم خصوصی را به میزانی که به آن تمابل دارد بدست آورد. به عبارت دیگر، میزان ایده ال حریم خصوصی و میزان کسب شده با هم برابر باشد.
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف کلی: بررسی میزان دستیابی به سطح مطلوب حریم خصوصی و عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر آن
۱-۴-۲- اهداف جزئی:
بررسی رابطه متغیرهای جمعیت شناختی (سن و جنس، وضعیت تاهل) با میزان دستیابی به سطح مطلوب حریم خصوصی
بررسی رابطه متغیرهای اجتماعی (منزلت شغلی ، درامد،تحصیلات و پایگاه اجتماعی) با میزان دستیابی به سطح مطلوب حریم خصوصی
بررسی رابطه متغیرهای فرهنگی (نوع پوشش، بومی بودن) با میزان دستیابی به سطح مطلوب حریم خصوصی
بررسی رابطه محیط فیزیکی (تراکم، نوع مسکن) با میزان دستیابی به سطح مطلوب حریم خصوصی

تأمین­کننده دوم محصولات ۱، ۳، ۴ و ۶ را عرضه می­ کند.
مطابق بخش­های دوم و چهارم، در بارانداز میانی اول محصولات ۳ و ۲ در یک گروه قرار داده شده و توسط اولین وسیله نقلیه خروجی به ترتیب به خرده فروش­های ۲ و ۱ تحویل داده می­شوند. محصول ۱ توسط دومین وسیله نقلیه خروجی موجود در این بارانداز میانی به خرده فروش ۱ تحویل داده می­ شود. به طور مشابه، در بارانداز میانی دوم، محصولات ۴-۶ در یک گروه قرار داده شده و توسط دومین وسیله نقلیه موجود در این بارانداز میانی به خرده فروش­ها تحویل داده می­شوند.
بر اساس بخش­های یک تا چهار، اولین وسیله نقلیه ورودی موجود در مکان تأمین­کننده ۱ پس از تحویل دادن محصول ۲ به بارانداز میانی اول، محصول ۵ را به بارانداز میانی دوم تحویل داده و به مکان این تأمین­کننده بر می­گردد. همچنین، اولین وسیله نقلیه ورودی موجود در مکان تأمین­کننده دوم پس از تحویل محصول ۱ به بارانداز میانی اول به مکان این تأمین­کننده بر می­گردد. علاوه بر این، دومین وسیله نقلیه موجود در مکان تأمین­کننده دوم ابتدا محصول ۳ را به بارانداز میانی اول سپس، محصولات ۴ و ۶ را به بارانداز میانی دوم تحویل داده و به مکان این تأمین­کننده بر می­گردد.
مطابق بخش­های دو و چهار، اولین وسیله نقلیه خروجی مربوط به بارانداز میانی اول به ترتیب پس از ملاقات خرده فروش­های ۲ و ۱ به بارانداز میانی اول بر می­گردد. دومین وسیله نقلیه خروجی این بارانداز میانی پس از ملاقات خرده فروش ۱ به این بارانداز میانی بر می­گردد. همچنین، دومین وسیله نقلیه موجود در بارانداز میانی دوم به ترتیب پس از ملاقات خرده فروش­های ۲ و ۳ به بارانداز میانی دوم بر می­گردد.
علاوه بر این مطابق بخش ۵، اولین وسیله نقلیه ورودی موجود در مکان تأمین­کننده ۱ پس از گذشت ۵۰ دقیقه از مبدا زمان شروع به حرکت می­ کند. همچنین، زمان شروع حرکت اولین و دومین وسیله نقلیه موجود در مکان تأمین­کننده دوم به ترتیب پس از گذشت ۸۰ و ۲۵۰ دقیقه از مبدا زمان است.
از آن­جایی که در نسل اول وجود جمعیتی از کروموزوم­ها ضروری می­باشد، یک جمعیت از کروموزوم­ها به طور تصادفی تولید و به عنوان جمعیت اول در نظر گرفته می­شوند. اما، با توجه به ساختار مورد استفاده در الگوریتم ارائه شده، تضمینی در مورد موجه^[۶۹] بودن کلیه جواب­های تولید شده در ارتباط با محدودیت­های (۳-۶۲) تا (۳-۶۴)، (۳-۷۲) و (۳-۷۵) وجود ندارد. از این رو،
کروموزوم­های تولید شده در جمعیت اول و همچنین فرزندان تولید شده به وسیله عملگرهای ژنتیک ممکن است غیر موجه (نشدنی) باشند. از طرف دیگر به دلیل وجود محدودیت­های زیاد در مسأله مورد بررسی، مجاز دانستن کروموزوم­های غیرموجه در جمعیت ممکن است باعث دستیابی به
جواب­های با کیفیت بالا از طریق جستجو در فضای نشدنی شود. بنابراین وجود کروموزوم­های غیرموجه در جمیعت مجاز بوده و به منظور جبران نقض محدودیت­های فوق از یک سری توابع جریمه استفاده می­ شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۸-۲- ارزیابی میزان برازندگی کروموزوم­ها

با توجه به تطابق فرایند جستجو توسط الگوریتم ژنتیک با فرایند تکامل طبیعی و از آن­جایی که در فرایند تکامل طبیعی اشخاص (کروموزوم­های) برتر دارای شانس بیشتری برای بقا در نسل­های بعدی هستند در الگوریتم ژنتیک نیز کروموزوم­های برتر شانس بیشتری برای بقا دارند. از این رو در الگوریتم ژنتیک برای محاسبه میزان برازندگی (شایستگی) کروموزوم­ها از یک تابع برازندگی (معمولا تابع هدف مسأله) استفاده می­ شود. در الگوریتم توسعه داده شده در این تحقیق به دلیل مجاز بودن کوروموزم­های غیرموجه در جمعیت، تابع برازندگی علاوه بر تابع هدف مسأله (معادله (۳-۴۷)) توابع دیگری را به منظور محاسبه میزان درجه غیرموجه بودن کوروموزوم­ها شامل می­ شود. بنابراین برای یک کوروموزوم ch تابع برازندگی (تابع هزینه تعمیم­یافته) بر طبق معادله (۳-۷۷) محاسبه می­ شود.
(۳-۷۷)
در معادله (۳-۷۷) Z(ch) نشان­دهنده مقدار تابع هدف برای کوروموزوم ch و B₁(ch) تا B₄(ch) و B₅(ch) به ترتیب بیانگر عبارات جریمه برای محدودیت­های ظرفیت و پنجره زمانی هستند. همچنین از α_j ها که معرف ضرایب جریمه هستند به عنوان ابزاری موثر به منظور شاخص­تر کردن اثر جریمه­ها در تابع برازندگی استفاده می­ شود.
عبارت جریمه مربوط به نقض محدودیت­های ظرفیت وسایل نقلیه ورودی (۳-۶۲) به صورت زیر محاسبه می­ شود:
(۳-۷۸)
و برای نقض محدودیت­های (۳-۶۳) مربوط به ظرفیت وسایل نقلیه خروجی بر طبق معادله
(۳-۷۹)
(۳-۷۹)
و برای نقض محدودیت­های (۳-۶۴) مربوط به ظرفیت تأمین­کنندگان به منظور عرضه محصولات مختلف بر طبق معادله (۳-۸۰)
(۳-۸۰)
و برای نقض محدودیت­های (۳-۷۲) مربوط به ظرفیت محوطه نگهداری باراندازهای میانی بر طبق معادله
(۳-۸۱)
محاسبه می­شوند. در معادله (۳-۸۱)، τ فقط شامل زمان­های ورود محصولات به باراندازهای میانی می­ شود. بنابراین در صورت نقض ظرفیت محوطه نگهداری یک بارانداز میانی، میزان جریمه مستقل از طول زمانی است که ظرفیت بارانداز میانی نقض می­ شود و فقط به تعداد دفعات نقض ظرفیت بستگی دارد. در نهایت میزان جریمه مربوط به نقض محدودیت­های پنجره زمانی (۳-۷۵) (اتمام عملیات استراتژی فرابارانداز در طول افق برنامه­ ریزی) مطابق با معادله (۳-۸۲) محاسبه می­ شود.
(۳-
۸۲)

۳-۸-۳- عملگر انتخاب

مطابق با فرایند تکامل طبیعی، در الگوریتم ژنتیک نیز در هر نسل مجموعه ­ای از کروموزوم­ها به منظور تولید فرزندان انتخاب می­شوند. در الگوریتم ژنتیک از عملگر انتخاب به منظور انتخاب والدین استفاده می­ شود. مهمترین نقش عملگر انتخاب را می­توان در ایجاد تفاوت بین کوروموزوم­های موجود در هر نسل بیان کرد به گونه ­ای که کروموزوم­های با کیفیت بالاتر (شایسته­تر) شانس بیشتری به منظور تولید فرزندان داشته باشند. این کار باعث انتقال خصوصیات خوب موجود در والدین و تکامل این خصوصیات می­ شود. با این وجود به منظور ایجاد تنوع در جمعیت و جستجوی مناطق بیشتری از فضای جواب، عملگر انتخاب باید به نحوی طراحی شود که کروموزوم­های با کیفیت پایین (از لحاظ برازندگی) نیز دارای شانس انتخاب باشند.
با توجه به توضیحات فوق، در این تحقیق از روش انتخاب چرخ رولت^[۷۰] به عنوان یک روش متناسب با برازندگی کروموزوم­ها (کروموزوم­های برازنده­تر شانس بیشتری برای انتخاب دارند) به منظور انتخاب والدین استفاده می­ شود. بنابراین با بهره گرفتن از روش چرخ رولت و برابر با اندازه جمعیت^[۷۱]، والد انتخاب شده (تعداد فرزندان تولید شده برابر با اندازه جمعیت هستند) و سپس با بهره گرفتن از عملگرهای همگذری و جهش فرزندان تولید می­شوند. ساختار کلی مکانیزم چرخ رولت به صورت زیر می­باشد:
گام۱) کم کردن مقدار تابع برازندگی (تابع هزینه تعمیم­یافته) هر کروموزوم از بدترین مقدار تابع برازندگی موجود در جمعیت (GZ_max):
(۳-۸۳)
گام۲) محاسبه مقدار احتمال تجمعی هر کروموزوم:
(۳-۸۴)
گام۳) تولید کردن یک عدد تصادفی بین صفر و یک و انتخاب کروموزوم ch در صورتی که:
(۳-۸۵)
همچنین در انتخاب کروموزوم­های نسل بعد از یک عملگر انتخاب ترکیبی شامل استراتژی
نخبه­گرایی^[۷۲] (قابل ذکر است که در این استراتژی کروموزوم­های نخبه انتخاب می­شوند) و روش چرخ رولت توضیح داده شده در بالا استفاده می­ شود. بدین نحو که نخست درصدی از جواب­های نخبه به وسیله استراتژی نخبه­گرایی و مابقی جمعیت به وسیله روش چرخ رولت انتخاب می­شوند.

۳-۷-۴- عملگر همگذری

عملگر همگذری به وسیله ادغام ژن­های والدین و به منظور ایجاد تنوع در جمعیت و جستجوی مناطق جستجو نشده فضای جواب بر روی جفت والدهای انتخاب شده مطابق با احتمال همگذری اعمال می­ شود.
در این تحقیق از یک عملگر همگذری ترکیبی متشکل از عملگر همگذری یک نقطه^[۷۳] به منظور اعمال بر بخش­های یک و دو، عملگر همگذری ترتیبی^[۷۴] به منظور اعمال بر بخش­های سه و چهار به طور جداگانه و عملگر همگذری حسابی کلی^[۷۵] به منظور اعمال بر بخش­ پنج استفاده می­ شود. قابل ذکر است که نتایج تجربی حاکی از این است که اعمال هر سه عملگر همگذری بر روی والدین موجب کاهش سرعت همگرایی الگوریتم می­ شود. ساختار کلی این عملگر همگذری به شرح زیر است:
گام۱) یک عدد تصادفی در بازه صفر و یک تولید کنید. چنانچه عدد تولید شده کوچکتر یا مساوی ۵/۰ است گام ۲ و در غیر این صورت گام ۳ را اجرا کنید.
گام۲) عملگر همگذری یک نقطه را بر روی بخش­های اول و دوم و عملگر همگذری حسابی کلی را بر روی بخش پنجم والدین اجرا کنید.
گام۳) عملگر همگذری ترتیبی را به طور جداگانه بر روی بخش­های سه و چهار والدین اجرا کنید.

۳-۷-۵- عملگر جهش

عملگر جهش با تغییر دادن مقدار (ارزش) ژن­های انتخاب شده و به منظور ایجاد تنوع در جمعیت بر روی فرزندان تولید شده مطابق با احتمال جهش اعمال می­ شود. هدف این عملگر را می­توان کمک به فرایند جستجو به منظور خارج شدن از نقاط بهینه محلی^[۷۶] بیان کرد.
در الگوریتم ارائه شده از عملگرهای جهش تعویض^[۷۷] و تغییر آهسته^[۷۸] استفاده می­ شود. عملگر جهش تعویض بر روی چهار بخش اول به طور جداگانه و عملگر تغییر آهسته بر روی بخش پنجم کروموزوم اعمال می­شوند. ساختار کلی عملگر جهش مورد استفاده به صورت زیر است:
گام۱) یک عدد تصادفی در بازه صفر و یک تولید کنید.
گام۲) چنانچه عدد تولید شده کوچکتر یا مساوی ۵/۰ است، مراحل زیر و در غیر این صورت گام ۳ را اجرا کنید.
۱٫۲٫ عملگر جهش را بر روی دو بخش اول کروموزوم به طور جداگانه اعمال کنید.
۲٫۲٫ به ازای هر یک از ژن­های بخش پنج یک عدد تصادفی در بازه صفر و یک تولید کنید. چنانچه عدد تولید شده کوچکتر یا مساوی ۰۵/۰ است، دو عدد تصادفی α و β را در بازه صفر و یک تولید کنید. اگر مقدار α کوچکتر یا مساوی ۵/۰ است، β درصد از مقدار فعلی ژن انتخاب شده را به مقدار فعلی اضافه و در غیر این صورت β درصد از مقدار فعلی ژن انتخاب شده را از مقدار فعلی کم کنید.
گام۳) عملگر جهش تعویض را بر روی بخش­های سه و چهار به طور جداگانه اعمال کنید.

۳-۷-۶- نحوه اصلاح کروموزوم­های نامعتبر

با توجه به ساختار کروموزوم، مشخص است که مجموع مقدار ژن­های مربوط به بخش­ اول و همچنین بخش دوم یک کروموزوم باید برابر با مجموع کل محص
ولات سفارش داده شده به وسیله

.

در نتیجه، را می­توان به صورت زیر محاسبه کرد:

۲-۱۵

,

در آخرین تساوی، در نظر گرفته شده است. این امر را می­توان با بهره گرفتن از رابطه (۲-۱۴)، فرض (i) و کران دار بودن ها نشان داد. با بهره گرفتن از رابطه (۲-۱۴) و (۲-۱۵) و نامساوی چبیشف خواهیم داشت:
با ترکیب کردن نتایج بالا می­توان رابطه (۲-۱۳) را برای هر ثابت ، اثبات کرد. از آنجایکه و توابع محدب از هستند، بر اساس لم تحدب^[۶۶] (Pollard (1991)) که در پیوست بدان اشاره شده است می­توان نتیجه گرفت که رابطه (۲-۱۳) به طور یکنواخت در ، برای هر مجموعه فشرده، برقرار است. همچنین، تحت فرض (iv) ، یک مینیمم­کننده یکتا به صورت با

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برای دارد. با بهره گرفتن از تحدب و آخرین قسمت از اثبات قضیه ۱ در مقاله
( Pollard (1991))، می­توانیم نشان دهیم که میزان اختلاف مینیمم کننده ، که با نماد نشان داده می­ شود، با برابر با است. به عبارت دیگر و بنابر این و دارای توزیع مجانبی مشابه خواهند بود. توجه داشته باشید که را می­توان به عنوان تابعی از باز­نویسی کرد که در این صورت به فرم
نوشته خواهد شد. از آنجایی که این تابع کمترین مقدار خود را در اختیار می­ کند، نتیجه می­گیریم که است. اثبات برای حالت استقلال با ذکر این نکته که دارای توزیع مجانبی است کامل می­ شود.
حال به بررسی حالتی می­پردازیم که در آن یک فرایند –وابسته باشد. روند اثبات، به استثنای چند بخش مهم، شبیه حالت استقلال است. ابتدا، فرض کنید یک فرایند -وابسته یکنواخت کران­دار باشد. در این صورت:
تحت فرض (iii)، و بنا بر این، است. با بهره گرفتن از قضیه حد مرکزی برای فرایند­های –وابسته یکنواخت کران­دار در ( Chung (2001)، قضیه ۱.۳.۷) که در پیوست بدان اشاره شده است، نتیجه می­گیریم که دارای توزیع مجانبی است. علاوه بر آن، با توجه به اینکه:
,
است، بنابراین خواهیم داشت:
,
همچنین، با توجه به –وابسته بودن ، برای ، =۰ است. با ترکیب این نتایج با نامساوی کشی شوارتز می­توان نتیجه گرفت که:
ادامه اثبات شبیه حالت استقلال است.
در نهایت، حالتی را که چند رگرسور داریم مورد بررسی قرار می­دهیم. بدون کم شدن از کلیت مساله فرض کنید باشد. برای اثبات اینکه توزیع توام و ، به صورت مجانبی نرمال است، کافی است را بررسی کنیم، که در آن مشابه در رابطه (۲-۱۲) تعریف شده است و به جای از استفاده می­کنیم. نشان داده شد که، به صورت یکنواخت در ، است که در آن دارای توزیع مجانبی است. بنابراین، تنها کافی است را محاسبه کنیم.
با توجه به تعریف رابطه زیر را داریم:
که در آن است. با توجه به اینکه است، خواهیم داشت:
.
∎
تذکر ۲-۴