منبع: واحد اشتغال و حرفه آموزی زندان مشکین شهر، ۱۳۹۱
۳- درک مددجو از محتوای آموزش:
منظور میزان و نظم و انضباط حضور پاسخگویان از نظر زمانی در کلاس های آموزش های فنی و حرفه‌ای است و نگرش آنها نسبت به آموزشهای ارائه شده که در سطح فاصله ای به صورت کم ، متوسط و بالا سنجیده می‌شود.
۴- میزان مهارت:
این متغیر از روی نمره کسب شده که در مدرک فنی و حرفه‌ای زندانی درج گردیده و همچنین خودارزیابی پاسخگویان از میزان مهارت ذهنی و عملی سنجیده می‌شود. نمره‌های کسب شده می‌توانند به صورت گروه‌های الف، ب، ج و یا قوی، متوسط، ضعیف طبقه‌بندی شوند. تا ارتباط آنها با متغیر وابسته به صورت آماری بررسی گردد.
فصل دوم
ادبیات حقیق
۲-۱-مقدمه
یکی از ویژگی های مهم هر نظام اقتصادی در هم تنیدگی ساختارهای آموزش و اشتغال است، به عبارتی ارتباط ارگانیک کار و آموزش همواره در برنامه ریزی های اقتصادی و اجتماعی همزمان با یکدیگر در نظر بوده است در واقع، هر آموزشی باید بازدهی یا توجیه اقتصادی داشته باشد که عالی ترین نوع آن ایجاد اشتغال متناسب با فراگیر است بروز پدیده جهانی شدن در روند اقتصاد، افزایش رقابت های بین المللی و تحولات ناشی از توسعه و پراکندگی های جغرافیایی در بازار کاراهمیت نیاز به استراتژی سیستم آموزش را افزایش می بخشد. اکثر کشورها در اصلاحات سیستم آموزشی خود نسبت به گسترش آموزش های عمومی و دانشگاهی تمایل بیشتری نشان می دهند در حالی که آموزش های فنی و حرفه ای در این مقایسه جایگاه چندان با اهمیتی ندارند. بعلاوه در اکثر کشورها آموزش های فنی و حرفه ای بخشی از سیستم آموزش متوسطه و یا دانشکده هایی که فارغ التحصیلان آن بنا بر نوع تقاضای جامعه به دانشگاه راه می یابند، محسوب می شود. ارزشیابی از این سیستم نشان می دهد که کارفرمایان از کیفیت این گونه آموزش ها راضی نیستند وغالباً از کیفیت ناچیز آموزش و فقدان مهارت های کاربردی کارآموزان و عدم تناسب محتوای آموزشی رضایت ندارند(سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، ۱۳۸۷، ص ۳).
اگرچه عده ای از صاحبنظران بر این باورند که آموزش افراد جویای کار راه حل مناسبی برای رفع معضل بیکاری در جامعه نمی باشد. بر اساس این نظریه، آموزش نیروی انسانی تحت شرایط خاصی تنها می تواند تقاضا برای نیروی کار را از کارگران ساده به کارگران ماهر جابجا نماید. زمانیکه اقتصاد با انبوه بیکاران مواجه و در نتیجه آن رشد فزاینده بیکاری تجربه می گردد، این امر حکایت از ضعف ساختار اقتصادی دارد که قادر به ایجاد فرصت های شغلی مورد نظر نمی باشد. عدم توانایی اقتصاد در ایجاد اشتغال را نمی توان تنها با تدوین برنامه های آموزشی از بین برد. در چنین شرایطی حتی برنامه مناسب و جامعه آموزشی ، نخواهد توانست بیکاری را در جامعه کاهش دهد. کارایی و تاثیر برنامه آموزشی در یک ساختار سالم اقتصادی، جائیکه عوامل بطور موثر و کارا به استخدام در می آیند، قابل مشاهده خواهخد بود. بنابراین آموزش نیروی انسانی تنها یک مسکن در کوتاه مدت خواهد بود که به زودی جذابیت خود را از دست داده و مشارکت صاحبان نیروی کار در برنامه های آموزشی(و لو به صورت رایگان) کاهش می یابد. دولت ها زمانیکه قادر به طراحی سیاست های مناسب اقتصادی برای ایجاد فرصت های جدید شغلی نمی باشند ، برنامه های آموزشی را در دستور کار خود قرار می دهند تا از این طریق افکار عمومی را به دستیابی به شغل مناسب در آینده امیدوار سازند(سازمان ملی جوانان، ۱۳۸۱). اما تجربه کشورها نشان می دهد که برنامه آموزشی زمانی می توانند از کارائی لازم برخوردار باشند که با در نظر گرفتن وضعیت بازار کار، عدم توازن در ایجاد فرصت های جدید شغلی و هم چنین عدم وجود تقاضا برای نیروی کار اضافی خواهد بود(فرجادی، ۱۳۸۲). بنابراین برنامه های آموزشی موجود در آموزشگاهها بر اساس امکانات و تجهیزات آموزشی آن ها طراحی می گردد. همچنین بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که زمانیکه اقتصاد با انبوه بیکاران مواجه است، آموزش نیروی کار، زمان جستجوی کار و در نتیجه حجم بیکاری در هر مقطع از زمان افزایش خواهد داد. به عبارت دیگر بیکارانی که در نتیجه آموزش اندک مهارتی را به دست آورده اند، مدت زمان طولانی تری را برای دستیابی به یک فرصت شغلی جدید صرف می کنند و متعاقباً آموزش نیروی انسانی موجب می گردد که کارگران برای دستیابی به مشاغل بهتر و دستمزد بالاتر از مشاغل موجود منفک شوند و چون بنگاههای تولیدی و صنایع کوچک در شرایط رکود، تمایلی به جایگزینی نیروی کار نداشته و از طرف دیگر مشاغل مورد نظر افراد آموزش دیده نیز به آسانی ایجاد نمی گردد، این جریان بر حجم بیکاری خواهد افزود. از این رو تاثیر آموزش نیروی انسانی بر بازار کار در اقتصادی که با مشکل ساختاری مواجه است و قادر به ایجاد فرصت های جدید شغلی نمی باشد، نه تنها مثبت نیست بلکه در بعضی موارد نتیجه منفی نیز در بر دارد. این امر در حالی است که پدیده خود اشتغالی که متاثر از آموزش های کسب شده در قالب مهارت های حرفه ای بدون رعایت نیاز بازار ، عملاً تصوری بیهوده و محکوم به شکست می باشد. این تجربه در بسیاری از کشورها از جمله ایران قابل مشاهده است(کیانوند، ۱۳۸۳).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
متخصصین سازمان یونسکو با جمع آوری گزارش های ارسالی از ۲۳ کشور قاره های آسیا، آمریکا و آفریکاو بررسی و تحلیل تطبیقی آن ها عمده ترین مشکلات سازمان های متولی آموزش های فنی و حرفه ای و متعاقباً ناکارآمدی آن ها در کاهش نرخ بیکاری را دو شاخص عمده می دانند: ابتدا تاکید بیش از حد سازمان های متولی آموزش بر مسائل نظری که مانع بزرگی برای تحول آموزش علوم نظری به سوی آموزش های علمی و کاربردی است و همین مساله موجب عدم اشتغال آموزش دیدیگان و نقصان کارائی آنان در مواجه شدن با مهارت های تخصصی خود می باشد. همچنین عدم تطابق مستمر بین آموزش و اشتغال، معضل دیگر این کشورها محسوب می گردد(اسپتیز^[۱]، ۲۰۰۳). به عبارت دیگر این مشکل فقط منحصر به آموزش سنتی عمومی نسبت به فارغ التحصیلان آن برای مقابله با واقعیت های دنیای کار و اشتغال نمی باشد بلکه آموزش های فنی و حرفه ای رایج در بسیاری از کشورها با نیازهای توسعه واقعی هماهنگ نداشته و ساختار سازمان های متولی برای همکاری نزدیک و لازم بین برنامه ریزی آموزشی، برنامه ریزی توسعه و برنامه ریزی نیروی انسانی سازماندهی نشده است. در پایان گزارش یونسکو نتیجه گیری می شود که پنج مشکل اساسی در اغلب مورد مطالعه مشترک هستند:اولین و مهمترین و ملموسترین معضل آموزشهای فنی و حرفه ای و ناکارآمدی آن ها در اشتغالزایی و به ویژه خود اشتغالی، مقاومت طرز تلقی ها برای تغییر عقاید و نظرات منفی آموزشهای فنی و حرفه ای می باشد؛ دوم محدودیت های مالی برای توسعه و گسترش آموزشهای فنی و حرفه ای در مناطقی که به طور واقعی نیازمند به مهارت ها و فنون آموزشی می باشند؛ سوم فقدان هماهنگی بین آموزش و اشتغال در خصوص مشکلات برنامه ریزی، کارآموزی و توسعه مواد درسی آموزش فنی و حرفه ای است؛ چهارم فقدان امکانات تحقیقاتی و اطلاعاتی کافی در مورد برنامه های درسی و فقدان تجهیزات لازم در تولید وسایل کمک آموزشی می باشد و پنج بیمار بودن اقتصاد کشور و افزایش ریسک سرمایه گذاری در ایجاد کارگاهها و صنایع کوچک تولیدی و خدماتی در راستای خوداشتغالی و کارآفرین بودن آموزش دیدگان مراکز فنی و حرفه ای می باشد. بنابراین برای حل معضلات فوق پیش بینی می گردد دو نوع آموزش تحت عنوان آموزش شغلی و ضمن خدمت و دیگری آموزش مستمر با اعمال مدیریت سازمان های متولی اشتغال، جوابگوی معضل بیکاری جوانان جویای کار می باشد(هویت^[۲] ، ۱۹۹۶).
۲-۲- ضرورت آموزش و بالندگی نیروی انسانی
هر سازمانی به افرادی آموزش دیده و با تجربه نیاز دارد تا بتواند ماموریت خود را به نحو مطلوب به انجام برساند و به اهدافی که تعیین کرده است برسد . با پیچیده شدن مشاغل بر اهمیت آموزش کارکنان به خصوص آموزش های مهارتی و یادگیری مهارت های لازم افزوده می شود .از این رو لازم است سطح ، توانایی و انطباق پذیری کارکنان افزایش یابد . زمانی که مشاغل ساده بودند ، به آسانی فراگرفته می شدند و دگرکونی های فنی تاثیر اندکی در آن ها داشت و از این رو کارکنان نیاز چندانی به افزایش یا تغییر مهارت های خود نداشتند . اما دگرگونی های پر شتابی که قرن گذشته در جوامع پیشرفته و توسعه یافته روی داده است فشار روز افزونی را بر سازمان ها وارد آورده است تا محصولات و خدماتی را که تولید می کنند ، چگونگی تولید و عرضه شان را ، نوع مشاغل مورد نیاز و نوع مهارت هاای لاز بارای انجاا دادن این مشاغل را با وضعیت موجود تطبیق دهند .
منظور از آموزش ، آموختن عمل یا مجموعه ای از اعمال است که موجب می شود فردی مهارت ، دانش و مانش لازم را برای انجام کاری فراگیرند.(کیان پور ، ۱۳۸۹). بنا به تعریف های صورت گرفته در خصوص یادگیری و آموزش می توان گفت آموزش می تواند تغییر مهارت ها ،دانش و نگرش و رفتار اجتماعی را در بر داشته باشد . آموزش می تواند به فضای به وجود آمدن تغییرات در ویژگی های شخصیتی ، رفتاری ، نگرش ها در مورد همکاران و گروه و سرپرستان و اهداف سازمان بینش مطلوب را بوجود آورد . یادگیری را می توان یک تغییر نسبتا دائمی رفتار یا رفتار بالقوه که در نتیجه تجربه مستقیم یا غیر مستقیم باشد تعریف کرد ) الوانی و معمار زاده ، ۱۳۸۸).
با توجه به این تعریف می بینیم آموزش دارای مراحل زیر است :
اول اینکه ، یادگیری با تغییرات همراه است یعنی فرد پس از آنکه چیزی را آموخت با آن چه که قبلا بوده است فرق دارد یعنی مهارت های شغلی جدید را آموخته است .
دوم اینکه ، تغییر ناشی از یادگیری مدت زیادی دوام می آورد . در نتیجه دانشجویی که مطلبی را فقط برای امتحان یاد گرفته است و بلافاصله آن را فراموش می کند حقیقتاً آن را نیاموخته است .
سوم اینکه ، آموزش و یادگیری بایستی تاثیری بر رفتار هنرجو ، دانشجو، دانش آموز و یادگیرنده داشته باشد با توجه به اینکه اثر یادگیری در مغز را به راحتی نمی توان مشاهده کرد بنابراین تاثیر یادگیری را بایستی در رفتار یادگیرنده مشاهده نمود .و در آخر می توان گفت تغییر ناشی از یادگیری حاصل تجربه های مستقیم و غیر مستقیم می باشد مثلا هنرجویی که مستقیما با دستگاه تراش کار می کند و آموزش می بیند با فردی که به صورت غیر مستقیم و تئوری مطلبی را می آموزد فرق بسیار دارد . و مطمئناً شخص اول به واسطه نوع آموزش و لمس کار به صورت عملی توفیق بیشتری را در یادگیری و به کار بستن آن شغل خواهد داشت .
آموزش عبارت است از تلاش در جهت کسب تخصص حرفه ای ماشینی ، تلاش فنی ، ورزیدگی در امور مدیریتی و اکتساب روش ها و برخوردهای متناسب در مقابل مسائل دقیق اجتماعی(کیان پور ، ۱۳۸۹).
در این تعریف کسب تخصص حرفه ای ماشینی و دانش فنی را آموزش دانسته است ، تعلیمات مراکز آموزشی و تربیت نیروی انسانی و ترکیب آموزش های تئوری و عملی می تواند نقش بسیار بالایی در توسعه کشور ما داشته باشد .شاید متداول ترین اسلوب آموزش ، کارآموزی کارگران در محیط حرفه ایست . در این اسلوب کارآموز ضمن کسب مهارت ، دانش های مورد لزوم عملکرد حرفه خود با ماشین آلات و مواد اولیه ای سرو کار دارد که پس ازخاتمه کارآموزی باید با آنها کار کند . کارگر در محیط واقعی کار می کند که باید در آن حرفه اش را انجام می دهد .
منظور از یادگیری فرایند تغییر و اصلاح کم و بیش دائمی در رفتار فرد است که در نتیجه فعالیت او یا از طریق مشاهده در وی ایجاد می شود ( ساعتچی ، ۱۳۸۹).
آموزش های تخصصی شغلی ، آموزش رفتاری ،آموزش های مهارتی ،آموزش های روانی حرکتی و هرگونه آموزش که برای بهتر انجام شدن کارها لازم باشد در این بخش قرار می گیرد)حقیقی و همکاران، ۱۳۸۲).
از آنجا که در قالب نگرش سیستمی به منابع انسانی ،آموزش موثر وهدفدار جایگاهی اصولی و بنیادی با اهداف و ماموریت های سازمانی اقتصادی و ساختار اجرایی آنها دارد به صورتی فراگیر در تحقق آرمان های توسعه نقش می یابد .بنابراین به منظور پاسخ گویی به نیاز های اقتصادی و صنعتی کشور ، توسعه منابع انسانی باید سرلوحه برنامه ریزی های کیفی سازمان باشد . لاز به ذکر است که توسعه منابع انسانی تنها با آموزش های تخصصی و فنی حاصل نمی شود بلکه باید از طریق نظام آموزش جامع به پرورش نیروی انسانی پرداخت یعنی افراد باید در ابعاد مختلف پرورش یابند) فرهادیان ، ۱۳۸۴).
افراد در دوران صنعتی برای آموزش ، رفتن به کلاس های تخصصی را سرلوحه کار خود قرار دادند . هرچند اعتقاد به انسان بزرگ هنوز مطرح بود و در عصر فرا صنعتی که عصر حاکمیت کامپیوتر است ، در مساله آموزش دیگار مساله بعد مسافت مطرح نمی باشد و آموزش از جنبه فیزیکی خود خارج شده و به صورت الکترونیکی در آمده است(همان)
همانطور که بیان گردید آموزش و بالندگی نیروی انسانی کوشش مداوم و برنامه ریزی شده ای است که برای افزایش توانایی های کارکنان و بهبود سطح عملکرد و شایستگی آنان انجام می گیرد . به همین دلیل آن را از بهترین فعالیات های سازمانی تشخیص داده اند (sayadian,1988)
هنگامی که صحبت از آموزش و بالندگی نیروی انسانی می شود تغییر در مهارت ها ، دانش ، نگارش ها و یا رفتار اجتماعی کارکنان مد نظر است. (Desenzo & Robins,1988)
هر برنامه جامع آموزش به طور کلی چهار مرحله دارد که عبارتند از : تشخیص نیازهای آموزشی ، تعیین اهداف آموزشی ، آموزش و ارزیابی . (Dessler,1980)که در مرحله تشخیص بررسی می شود که چه کاستی هایی وجود دارد که باید با آموزش برطرف شود . در مرحله بعدی اهداف آموزش در قالب عوامل مشهود و قابل اندازه گیری ، تعیین می شود و سپس روش های مناسب آموزش انتخاب شده و آموزش صورت می گیرد . در مرحله آخر ارزیابی صورت می گیرد که می توان تاثیر آموزش را از طریق
مقایسه افراد آموزش دیده قبل و بعد از اجرا ارزیابی کرد .
همچنین اهداف آموزش و بالندگی باید قبل از اجرا ، تنظیم و به صورت صریح و مختصر بیا ن شود تا از یک طرف برنامه آموزشی و بالندگی و از طرف دیگر ابزاری برای ارزشیابی و اثر بخشی در دست داشته باشیم . بدیهی است که هر یک از برنامه های آموزشی هدف مربوط به خود را خواهد داشت . (Michalak,1979)
۲-۳- تاریخچه آموزش های فنی و حرفه ای در جهان و ایران
تحولات ناشی از انقلاب صنعتی نقش دیرین آموزش و پرورش را دگرگون کرد و در روش های تعلیم و تربیت برنامه ها و محتوای دروس تغییرات اساسی ایجاد نمود که از آن جمله می توان به دخالت دولت ها در تعلیم و تربیت، همگانی شدن آموزش و پرورش، اهمیت یافتن علوم ریاضی و طبیعی، طولانی شدن مدت تحصیل، ایجاد رشته های تحصیلی مختلف و از همه مهمتر ورود علوم فنی و حرفه ای به مدارس اشاره نمود.
قبل از انقلاب صنعتی مدارس اروپا هیچگونه نقشی در ارائه آموزش های فنی و حرفه ای نداشتند. تا آن زمان آموزش های فنی و حرفه ای صرفا از انتقال مهارت از پدر به پسر و یا از استاد به شاگرد انجام می گرفت. انقلاب صنعتی که توسعه صنایع و کارخانه ها با بکار گیری ماشین ها را به دنبال داشت موجب ایجاد مشاغل و تخصص های جدید شد. فراگیری مهارتهای مربوط به این مشاغل از طریق نظام استاد – شاگردی و در آن شرایط و کارگاههای کوچک مقدور نبود، بنابراین شیوه انتقال مهارت از طریق آموزش و پرورش رایج گردید. تجلی این فکر اروپائیان را واداشت تا در برنامه های آموزشی مدارس خود تجدید نظر نمایند و طولی نکشید که آموزش های حرفه ای به مراکز و مدارس آموزشی راه یافت، به طوری که در اواسط سده نوزدهم، آموزش حرفه ای در اروپا کاملا رواج پیدا کرده بود.(مرجانی،۱۳۷۳)
در ایران پایه های نخستین مدارس جدید آموزش و پرورش فنی و حرفه ای به بیش از ۱۴۴ سال پیش برمی گردد که در محتوای برنامه های آموزشی این مدارس، علاوه بر خواندن و نوشتن و شرعیات، نقاشی، چاپ، مجسمه سازی، علوم و فنون جدید نیز گنجانده شده بود.
آموزشهای رسمی و فنی و حرفه ای در ایران با ایجاد دارالفنون آغاز شد. در این مدرسه که در سال ۱۲۳۸(ه.ق) به منظور تربیت نیروی انسانی لازم در زمینه های اداری، علمی، فنی و پزشکی تاسیس شد شاگردان هم درسهای نظری داشتند و هم درسهای عملی. در زمینه آموزش صنعت در سال ۱۲۸۶(ه.ق) اولین هنرستان فنی با نام مدرسه ایران وکمال شروع به کار کرد و در سال ۱۳۰۳ به هنرستان صنعتی تبدیل شد. در زمینه کشاورزی در سال ۱۲۹۷(ه.ق) دبستان برزگر شروع به کار کرد که پس از انحلال بجای آن مدرسه فلاحت در تهران تاسیس شد. در زمینه آموزش خدمات در سال ۱۲۹۸ (ه.ق) مدرسه صنایع مستظرفه تهران به ریاست کمال الملک در رشته های هنری تاسیس شد. در سال ۱۳۴۹ با تصویب قانون کار آموزی، آموزش در صنعت به صندوق کارآموزی واگذار شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به لحاظ اهمیت یافتن استقلال و خودکفایی کشور و سامان بخشیدن به آموزشهای فنی و حرفه ای مورد توجه خاص قرار گرفت و به همین منظور شورای عالی هماهنگی آموزش های فنی و حرفه ای کشور برای سازمان بخشیدن به تشکیلات و پوشش دستگاه های متعدد،بعنوان مجری این نوع آموزشها در سال ۱۳۵۹ تشکیل شد.
بر اساس ماده واحده مصوبه شورای انقلاب مورخه ۲۵/۴/۱۳۵۹ به وزارت کار و امور اجتماعی اجازه داده شد که اداره کل آموزش فنی و حرفه ای ، مراکز تعلیمات حرفه ای صندوق کارآموزی ، کانون های کارآموزی و واحدهای مربوط به مطالعات نیروی انسانی وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی متمرکز نماید . هیئت وزیران در جلسه مورخه ۷/۱۱/۱۳۶۰ بنا به پیشنهاد کار و امور اجتماعی و به استناد تبصره ۲۶ قانون بودجه سال ۱۳۶۰ تصویب نمود که« سازمان آموزش فنی و نیروی انسانی » تغییرکرده و به سازمان آموزش فنی و حرفه ای تبدیل گردد و معاونت جدید برای برنامه ریزی و اشتغال جهت تنظیم و تمرکز مربوط به برنامه ریزی نیروی انسانی و اشتغال در وزارت کار و امور اجتماعی ایجاد گردد . سازمان آموزش فنی و حرفه ای متولی آموزشهای کوتاه مدت در بخشهای مختلف صنعت ، خدمات و کشاورزی شد . سازمان در اجرای اهداف قانون اساسی و به منظور آموزش جویندگان کار و نیز ارتقاء مهارت شاغلین بر حسب نیاز و با توجه به استقرار نوع صنعت موجود در اقصی نقاط کشور نسبت به ایجاد و توسعه مرکز کارآموزی در کلیه سطوح مهارتی اقدام کرد . و آموزشهای خود را به صورت آموزش در مراکز ثابت ، آموزش با تیم سیار آموزش در صنایع ، آموزش در پادگانها و آموزش در بخش غیر دولتی ( آموزشهای آزاد فنی و حرفه ای ) ارائه می دهد . و به منظور دستیابی به تازه های علوم و فن آوری روز و همگانی با استانداردهای بین المللی همواره سعی بر گسترش روابط بین المللی از جمله با سازمان بین المللی کار نموده است (محمودی،۱۳۸۸).
۲-۴-آموزش فنی و حرفه ای^[۳]
آموزشهایی است که به منظور ایجاد مهارت و توانایی برای احراز شغل، حرفه و کسب و کار به افراد ارائه می شود و یا کارآیی فرد را افزایش داده و موجب کاهش هزینه و افزایش کیفیت زندگی می شود . این آموزش ها در کشورمان به صورت آموزش رسمی^[۴] و غیر رسمی^[۵] شامل آموزش های متوسطه فنی و حرفه ای و کار دانش، کاردانی فنی و حرفه ای و علمی – کاربردی، ضمن خدمت و مدیریت حرفه ای تخصصی و آموزش های کوتاه مدت برای سه سطح آموزش کارگر(ماهر، نیمه ماهر )، آموزش تکنیسین و آموزش مهندس و کارشناس صورت می گیرد این آموزش ها در سطح آموزش کارگران (ماهر و نیمه ماهر) عمدتا به صورت ۷۰% عملی و ۳۰% تئوری به کارآموزان ارائه می گردد . نظام قابل تشخیص مدیریت و سازمان آموزش های فنی و حرفه ای شامل:
۱ – آموزش حرفه ای^[۶]
۲ – حرفه آموزی بازار کار^[۷]
۳ – حرفه آموزی بنگاه اقتصادی^[۸] (درون بنگاهی) می باشد. مطابق ۲۲ ماده قانونی موضوعه اجرای حرفه آموزی بازار کار (آموزش های و حرفه ای کوتاه مدت غیررسمی) به سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور واگذار شده است.
آموزشهایی است که به منظور ایجاد مهارت و توانایی برای احراز شغل حرفه و کسب و کار به افراد ارائه می شود و یا کارآیی فرد را افزایش داده و موجب کاهش هزینه و افزایش کیفیت زندگی می شود . این آموزش ها در کشورمان به صورت آموزش رسمی^[۹] و غیر رسمی^[۱۰] شامل آموزش های متوسطه فنی و حرفه ای و کار دانش، کاردانی فنی و حرفه ای و علمی – کاربردی، ضمن خدمت و مدیریت حرفه ای تخصصی و آموزش های کوتاه مدت برای سه سطح آموزش کارگر(ماهر، نیمه ماهر )، آموزش تکنیسین و آموزش مهندس و کارشناس صورت می گیرد .
۲-۵- واژه شناسی آموزش فنی و حرفه‌ای
آموزشهای فنی و حرفه ای :  آموزشی است که به منظور ایجاد مهارت و توانایی برای احراز شغل یا افزایش مهارت ارائه می‌شود و منجر به کسب گواهینامه مهارت می‌گردد.
 نیروی کار متخصص :نیروی کار متخصص به فردی اطلاق می شود که علاوه بر مهارت درجه یک بتواند از عهده طراحی، محاسبه و همچنین ارائه پروژه‌های تحقیقاتی در ارتباط با شغل مربوطه برآید.
نیروی کار ماهر درجه یک  :نیروی کار ماهر درجه یک به فردی اطلاق میشود که علاوه برمهارت درجه دو بتواند ازعهده توانایی‌های استاندارد مهارت آموزشی مربوطه برآید.
نیروی کار ماهر درجه دو  :نیروی کار ماهر درجه دو به فردی اطلاق میشود که بتواند از عهده توانایی‌ها و مهارت‌های مرتبط با شغل خود برآید.
رشته آموزشی : مجموعه برنامه‌های آموزشی مربوط به فراگیری یک حرفه.

ب – اعتقادی معتبر است که ناشی از ادوات حسّیه و قلبیه و عقلیه باشد یعنی از علوم تجربی یا علوم عقلی و برهانی و یا فطرت و حسن و قبحهای عقلی نشأت گرفته و با همین ابزارها مورد تأئید قرار گیرد. یعنی در هنگامی که به عقلاء و فطرت نوع بشر عرضه می ­شود از ناحیه آنها مورد تأئید قرار گیرد.
قال سبحانه : “وَاللهُ اَخرَجَکُم مِن بطونِ اُمَّهاتکُم لاتَعلَمُونَ شیئاً وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمعَ وَ الاَبصارَ وَ الاَفئِدَهَ لَعَلَّکُم تَشکُرُونَ»“(نحل، ۷۸)
چشم و گوش در این آیه کنایه است از ادوات حسّیه تجربی، و افئده، کنایه است از عقل و ادراکات صحیح فکری؛ و ادراکات و معارفی که بر غیر این ادوات استوار باشد غیر قابل استناد می ­باشند.
و در بین ابزار معرفت بر دو ابزار حسّ و عقل بیشتر از همه اعتماد شده است زیرا این دو در کاشفّیت از حقیقت کارائی بیشتری دارند. اما ادوات دیگری که قلوب مریض بیشتر بر آنان اعتماد می ­کنند غیرقابل استناد می ­باشند.(سبحانی، ۱۴۰۹ج۱ص۲۰) البته باید توجه داشت که تکیه بر حس و تجربه به تنهایی سر از الحاد و لاادری گری در می آورد.
مرحوم علامه طباطبائی در تفسیر آیه ۳۶ اسراء فرموده اند:
” این آیه از پیروی و متابعت هر چیزی که بدان علم و یقین نداریم نهی می کند، و چون مطلق و بدون قید و شرط است پیروی اعتقاد غیر علمی و همچنین عمل غیر علمی را شامل گشته و معنایش چنین می شود: به چیزی که علم به صحت آن نداری عمل مکن، زیرا همه اینها پیروی از غیر علم است، پیروی نکردن از چیزی که بدان علم نداریم و همچنین پیروی از علم، در حقیقت، حکمی است که فطرت خود بشر آن را امضاء می کند.
آری انسان فطرتاً در مسیر زندگی اش در اعتقاد و عملش جز رسیدن به واقع و متن خارج، هدفی ندارد، او می خواهد اعتقاد و عملی داشته باشد که بتواند قاطعانه بگوید واقع و حقیقت همین است و بس، و آن تنها با پیروی از علم محقق می شود، گمان و شک و وهم چنین خاصیتی ندارد، به مظنون و مشکوک و موهوم نمی توان گفت که عین واقع است.
انسانی که سلامت فطرت را از دست نداده؛ در اعتقاد خود پیرو آن چیزی است که آن را حق و واقع در خارج می یابد، و در عملش هم آن عملی را می کند که خود را در تشخیص آن محق و مصیب می بیند ” (طباطبائی، بی تا، ج۱۳: ۱۲۶)
۲-۳- نقش عقلانیت در مسأله شناخت از دیدگاه فلاسفه
امروز همه دانشمندان معترفند که هر علمی موضوع، روش و هدف خاص خود را دارد. آنچه که در شیمی مورد بررسی قرار می­ گیرد و یک شیمیدان آن را تعقیب می ­کند و روشی که به کار می ­برد با اهداف یک فیزیکدان و روش او کاملاً متفاوت است. مباحث فلسفی، فقهی، اصولی، دین ­شناسی نیز همینگونه است.
اینطور نیست که ما برای تمام علوم ضابطه ­مند عمل کنیم ولی نوبت به دین و اعتقادات که می­ رسد به یک نوع آنارشیسم و هرزه­ گویی روی آوریم و ملاکها را درهم بریزیم تا کسی نتواند حتی وارد بحث شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد ارسطو علم منطق را برای صحیح اندیشیدن تدوین کرد. از ابتدای تاریخ فلسفه یعنی ۵۰۰ سال قبل از میلاد تاکنون تمام فیلسوفان و حتی سوفیستها در مورد ارزش و اعتبار مدرکات بشر و ملاک ارزش­گذاری انواع شناختها اعم از شناخت­شناسی یا هستی­شناسی. به بحث و انتقاد از یکدیگر پرداخته ­اند ولی هیچکدام از شیوه و سیرۀ عقلاء در بحث و گفتگو خارج نشده ­اند یا لااقل شیوه­ ای غیر از سیرۀ عقلاء را برسمیت نشناخته ­اند.
شک ­گرایان و سوفیستها برای انکار امکان شناخت، خود از ابزار منطق و عقل بهره جسته و به استدلالهای عقلی روی آورده ­اند. مانند گرگیاس و یا اسقف بارکلی؛ پوزینوسیتها برای انکار معقولات ماورائی هرچند مدعی­اند اعتبار همۀ مدرکات باید با محک علم و تجربه تأیید شود ولی استدلال عقلی ارائه می­ دهند. عقل­گرایان، معیار حقانیت و اعتبار شناخت از هر چیز را دلایل عقلی محض می دانند و تلاش کرده­ اند از اساس با موازین عقلی و براهین قطعی مستند به بدیهیات؛ شناختهای خود را مبرهن سازند، مانند: افلاطون، دکارت، کانت و … (فروغی، ۱۳۶۸)
بدون آنکه قصد قضاوت بین آراء فلاسفه و سوفیسطها را داشته باشیم برآنیم تا تصویری از جریان فلسفی ارائه داده و به روح حاکم بر تضارب اندیشه ­ها پی ببریم و بدانیم که در گفتمان دینی و فلسفی آن روح غالب، روح عقلانیت است و روش اجتناب ناپذیر بکار رفته، روش صد در صد عقلی است. «یعنی همه مجبور بودند افکار و اندیشه ­های خود را بر محمل عقل عرضه کنند».
زنون (۴۸۹ ق.م) شاگرد پارمندیس از مشهورترین سوفیستها بود. او برای اثبات موضع استاد خود در مقابل فیثاغوریان، علیه کثرت ­انگاری. دلایلی را ذکر می­ کند که مشهور است به معمّای آخیلس و سنگ پشت.
پارمندیس گفته بود تغییر و حرکت توهّم است. از آنجا که تغییر و حرکت ظاهراً از بدیهیات محسوس ما هستند. این موضوع موجب تمسخر می­ شد. زنون که طرفدار استوار و پابرجای پارمندیس بود می کوشد آن را اثبات کند و مبرهن سازد که کثرت ­انگاری فیثاغوریان مستلزم مشکلاتی حل ناشدنی است و تغییر و حرکت حتی بفرض کثرت غیرممکن است.(کاپلستون،۱۳۶۲ج۱ص۶۸)
استدلال گرگیاس که از مشهورترین سوفیسطهاست، در انکار حقیقت، از این موارد است:
«اولاً هیچ چیز وجود ندارد، زیرا اگر چیزی وجود داشته باشد، یا ازلی بوده، یا به وجود آمده است. اما نمی ­تواند بوجود آمده باشد، زیرا چیزی نمی ­تواند نه از وجود و نه از عدم (لاوجود) به وجود آید. و نه می ­تواند ازلی باشد، زیرا اگر ازلی بود، نامتناهی بود. لیکن نامتناهی به دلیل زیر غیرممکن است: نامتناهی نه می ­تواند در دیگری باشد و نه در خودش، پس هیچ جا نخواهد بود. اما آنچه هیچ جا نیست. هیچ است. (ثانیاً) اگر چیزی وجود هم داشته باشد، نمی ­تواند شناخته شود. زیرا اگر وجود شناختنی باشد، پس آنچه به اندیشه در می ­آید باید موجود باشد. که در این صورت نمی ­تواند خطایی وجود داشته باشد، که باطل و بی­معناست (یعنی وجود خطا یک امر بدیهیست و انکار آن بی­معناست) (ثالثاً) حتی اگر وجود شناختنی باشد، این شناسایی نمی­تواند به دیگری منتقل شود. زیرا هر دالّی غیر از مدلول است. مثلاً چگونه ما شناخت رنگها را می ­توانیم به وسیله کلمات به دیگری منتقل کنیم، زیرا گوش آهنگها را می­شنود نه رنگها را …(همان، ۱۱۲)
نکات زیر بسیار قابل توجه و تامل است:
۱– شکّاکترین فرد که منکر واقعیات است، خود براساس روش عقلاء به استدلال پرداخته است.
۲– ایشان در لابلای سخنان خود منکر نظریه خود شدند، زیرا به وجود خودش، وجود شنونده، کلمات خودش، ذهن خودش، وجود خطا و ده­ها چیز دیگر اعتراف کرده است. البته مادر مقام نقد نیستیم تا به تفضیل به تناقضات سخن او بپردازیم.
سخن ما بر سر این است که منکران واقعیات نیز بنحوی نتوانسته ­اند وجود عقل و منطق عقلی را انکار کنند و عملاً به شیوه عقلا بحث کردند با این تفاوت که بجای ارائه برهان به جدل و سفسطه روی آورده و در واقع برهان نمایی کرده اند زیرا آنها نیز مدعی ارائه استدلال برهانی هستند! شیوه ای که پلورالیسم دینی مورد اشاره در فصل سوم از بخش اول مبتنی بر آن است(شکاکیت محض).

دکارت و کانت از جمله کسانی بودند که تلاش کردند فلسفۀ خود را براساس بدیهی ­ترین اصل استوار کنند و مسأله شناخت را براساس بدیهیات عقلی حل نمایند.(پل فولیکه، بی تا:۷۰)
به اعتقاد ما هر اندیشه ­ای اعم از فلسفی، دینی، اخلاقی و حتی اعمال انسانها… باید براساس عقل و موازین عقلی استوار باشد. یا مستقیماً از بدیهیات عقلی پدید آید و زاده شود و یا بنحوی معقول و منطقی متکی بر عقل باشد مانند اعتمادی که بر مبنای عقل به صاحبان وحی و افراد متخصص می کنیم که از باب رجوع جاهل به عالم، امریست عقلانی و در چهارچوب سیره عقلاست.
علامه طباطبایی در این باب فرموده اند:
” از اینجا نتیجه می گیریم که انسان سلیم الفطره در مسیر زندگیش هیچ وقت از مسیر علم منحرف نمی شود، و دنبال ظن و شک و وهم نمی رود، چیزی که هست یا در مسائل مورد حاجت زندگی اش شخصاً علم و تخصص دارد که همان را پیروی می کند، و یا علم کسی را پیروی می کند که وثوق و اطمینان و یقین به صحت گفته های وی دارد، هر چند اینچنین یقین را در اصطلاح برهان منطقی، علم نمی گویند.
پس در هر مرحله ای از زندگی وقتی مسئله ای برای انسان پیش می آید به آن علم دارد، یا علم به خود مسئله و یا علم به وجوب عمل، بر طبق دلیل علمی که در دست دارد، بنابراین باید آیه شریفه ” و لا تقفُ ما لیسَ لَکَ بِهِ عِلمٌ “ را به چنین معنائی ناظر دانست، پس اگر دلیل علمی قائم شد بر وجوب پیروی از ظنی مخصوص، پیروی از آن ظن هم پیروی از علم خواهد بود.
در نتیجه معنای آیه این می شود که: در هر اعتقاد یا عملی که تحصیل علم ممکن است، پیروی از غیر علم حرام است، و در اعتقاد و عملی که نمی شود به آن علم پیدا کرد زمانی اقدام و ارتکاب جایز است که دلیل علمی آن را تجویز نماید، مانند اخذ احکام از پیغمبر و پیروی و اطاعت آن جناب در اوامر و نواهی که از ناحیه پروردگارش دارد، و عمل کردن مریض طبق دستوری که طبیب می دهد، و مراجعه به صاحبان صنایع در مسائلی که باید به ایشان مراجعه شود، زیرا در همه این موارد، دلیل علمی داریم بر اینکه آنچه اینان می گویند مطابق با واقع است “.(طباطبائی، بی تا، ج۱۳: ۱۲۷)
اساساً این عقل است که وجه تمایز بین انسان و حیوان می ­باشد و تفکّر لازمه عقلانیت است. چگونه ممکن است تفکّر دینی را از عقلانیت و روش عقلا منفک کرد و آنرا براساس هوی و هوس استوار نمود؟!
دانشمندان غربی و البته همۀ انسانهای اندیشمند این عقیده واحد را دارند.
«عقل در اصطلاح معمولی غالباً در مقابل غریزۀ حیوانی و آنچه انسان را از حیوانات دیگر با لذّات ممتاز می­ گرداند استعمال می­ شود، و بدین معنی است که عقل بعنوان قوّۀ ادراک معانی کلّی و قوّۀ دریافت روابط و مناسبات میان اشیاء و امور و قوّۀ تفکّر و نظایر این تعبیرات یاد شده است. و به همین اعتبار است که عقل عبارت از قوّه­ ای که بدان انسان می­ شناسد و حکم می­ کند و می شناساند و بعمل می ­پردازد تعریف شده است. و نیز عقل گفته می ­شود و از آن معنای مقابل هوای نفس و دیوانگی مراد می ­شود و به این معنا است که عقل را بعنوان توانائی آدمی بر به درستی حکم کردن و خوب عمل کردن یاد می­ کنند.
در عرف متکلّمان عقل در مقابل ایمان قرار می ­گیرد. البته ایمان هم مبتنی بر عقل است و ایمان هیچکس خالی از جهت عقلی برای ایمان نیست. الا اینکه مدار ایمان هرکس بر کلام کسی است که به او ایمان آورده است و نه بر مجرّد بداهت امری که بعنوان حقیقت ایمان مورد قبول و اذعان وی قرار گرفته است.
امّا در اصطلاح فلسفی عقل بطور کلی عبارت از قوّه تنظیم معلومات است بر حَسَب روابط و مناسباتی معین همچون روابط و مناسبات میان علّت و معلول، میان اصل و فرع، نوع و جنس و نظایر آنها. لیکن معنای عقلی که مقدّم بر هر امر دیگر است. (دقت شود) عقل بعنوان حقیقتی که مقدّم بر هر نوع شناخت دیگری است. عبارتست از قوّه استدلال یعنی استنباط و استخدام فروع و نتایج از اصول و بدیهیات و مقدّمات یا برعکس ردّ و ارجاع فروع و نتایج به اصول و مقدّمات (که اولی برهان است و دومی استقراء که پی بردن از جزئیات به قوانین کلی می ­باشد.)(پل فولیکه، بی تا:۸۰)
قطعاً منطق ارسطو براساس همین ضرورت شکل گرفته است. فیلسوف نمایانی که در دوره سقراط و افلاطون و فیثاغورث و ارسطو می ­زیستند و یارای رقابت در نوآوری و نبوغ با بزرگانی چون سقراط و افلاطون را نداشتند. آن چنان به هرج و مرج و تخریب ذهن و اندیشه پرداختند که اگر نبود ابتکار عمل ارسطو در ساماندهی اصول منطقی و ذهنی انسان، معلوم نبود این افراد چه بر سر فکر و اندیشه بشریت می­ آورند.
همین هرج و مرج و بی­قاعدگی در تفکّر که مابِهِ الاِمتیاز انسان از حیوانیت است را امروز در مسأله دین­شناسی می ­بینیم. همان سخنان، همان روشها، و همان فرو ریختن معیارها و اصول اندیشه. به نظر می ­رسد مسئله نسبی­گرائی و شکّاکیت مطلق بهترین محملی است که در هر عصری طالبان قدرت و شهرت وفاقدان ودشمنان هنرو فکر و اندیشه و نبوغ، بدلیل آنکه حرفی برای گفتن ندارند بر آن سوارمی شوند تا بنحوی خود را مطرح ­کنند. آیا این جنون نیست که آن فیلسوف شکاکّ برای گم نکردن خودش کدوئی به گردن خود بیاویزد! و یا بگوئیم «نمی ­توان از حقانیت عقاید خود سخن گفت چون مستلزم ابطال دیگران است!» آیا سخیف تر از این استدلال در جهان علم و اندیشه می توان پیدا کرد که گوینده آن در همین جمله سخن خود را نقض کرده و همه را مجبور به پذیرش پلورالیسمی می ­کند که به عقیده خودش درست و حقّ است.
ارسطو با تقسیم انواع استدلال به سه نوع برهان، جدل و سفسطه (مغالطه) و تبیین و تحلیل این نوع استدلالها راه را بر هرج و مرج­ طلبانی که نام و نانشان در آشفتگی ذهنی مردم بود بست.
در اهمیت این موضوع کاپلستون می­گوید:

حجم خرید
قیمت بیشتر
حاشیه ها
سهم بازار
قیمت بیشتر
شهرت
فروشها
سودها
شکل۱۰-۲ : کیفیت خدمات منجر به سود می‌شود (Zeithaml and Bitner,1996;p 253)
کیفیت خدمات می‌تواند به یک سازمان جهت متمایز کردن خود از دیگر سازمانها و دستیابی به مزیت رقابتی پایدار کمک کند. کیفیت بالای خدمات به عنوان عامل اساسی در سود آوری بلند مدت نه تنها برای شرکتهای خدماتی بلکه برای سازمانهای تولیدی نیز به شمار می رود. حتی در برخی از صنایع تولیدی کیفیت خدمات دارای اهمیت بیشتری نسبت به کیفیت محصول به شمار می‌رود(Ghobadian, et al., 1994;p43-44).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یکی از اثرات مستقیم ارائه خدمات با کیفیت بهبود توانایی سازمان جهت ارضای نیازهای مشتریان بصورتی اثربخش می باشد چرا که سازمان دریافته است که مشتریان خواهان چه خدماتی هستند. همچنین ارائه خدمات بهتر به مشتریان باعث تکرار خرید و گسترش تبلیغات دهان به دهان مثبت به مشتریان بالقوه می گردد. دیگر اثر مستقیم کیفیت خدمات, افزایش توانایی سازمان جهت ارائه خدمات بصورتی کارا به مشتریان می باشد، چرا که سازمان دریافته است که مشتریانش چه خواسته و نیازهایی دارند لذا از خدمات غیر ضروری کاسته و یا آن ها را حذف می نماید. با افزایش کارایی و اثربخشی در ارائه خدمات سودآوری سازمان افزایش خواهد یافت(Chang and Chen, 1998;p247). هسکت^[۱۳۴] مزایای کیفیت خدمات را به شکلی ساده و رسا در شکل نشان داده است.
رضایت بیشتر کارکنان
کارکنان با انگیزه تر
افزایش حجم کسب و کار
رضایت بیشتر مشتری
افزایش کیفیت خدمات
شکل۱۱-۲: چرخه کیفیت خدمات (Heskett,1987;p53 )
۷ـ۴ـ۲٫ مفهوم کیفیت خدمات بانکی
تمایل به کیفیت نقش مهمی در صنایع خدماتی نظیر خدمات بیمه­ای، بانکی و غیره ایفا می­ کند چرا که کیفیت خدمات برای بقاء و سودآوری سامان امری حیاتی به شمار می­رود(Stafford et al,1998). در زمینه خدمات بانکی، کیفیت خدمات به عنوان عقیده یا نگرش مشتری در خصوص میزان برتری خدمتی که در محیط بانک ارائه می­ شود، تعریف کرد(Al-Hawari et al, 2009).
۸ـ۴ـ۲٫ برخی از مدل­ها در زمینه کیفیت خدمات بانکی
مدل سروکوال. در ادبیات کیفیت خدمات، رایج­ترین مدل برای سنجش کیفیت خدمات، مقیاس سروکوال است که در سال ۱۹۸۸ به وسیله­ پاراسورامان، زیتهامل و بری و بر پایه­ مدل شکاف بنا شده است. ارزیابی کیفیت خدمات در این مدل مبتنی بر درک واقعی مشتریان از کیفیت خدمات ارائه شده در مقایسه با وضعیت ایده­آل از نقطه نظر آن­ها است. بر پایه این مدل، اندازه ­گیری انتظارات و ادراکات مشتریان درباره ابعاد کیفیت خدمات با بهره گرفتن از پنج بعُد: موارد محسوس، قابلیت اعتماد، اطمینان/تضمین، همدلی و پاسخگویی قابل اندازه ­گیری است(Parasuraman et al, 1988).
مدل BSQ. باهیا و ناتل^[۱۳۵] در سال ۲۰۰۰ در باره سروکوال و کاستی­هاب آن نکاتی را متذکر شدند. ایراد اصلی آنان به فقدان جامعیت و کلی­نگری ابعاد این مقیاس بوده و معتقد بودند در برخی خدمات، ابعاد دیگری به سروکوال افزوده می­ شود. بدین ترتیب با بازنگری در ابعاد کیفیت خدمات، بر مبنای مباحث بازاریابی و ویژگی­های خاص بانکداری، ابعاد جدیدی را بدین شرح ارائه کردند(Bahia and Nantel, 2002):
اهمیت کارکنان در ارائه خدمات با کیفیت ثربخشی، تضمین، قابلیت دسترسی، بها، ابعاد فیزیکی، تنوع خدمات و قابلیت اطمینان.
مدلSYSTRA-SQ. آلدلیگان و باتل^[۱۳۶] (۲۰۰۲) در پی یکسری تحقیقات در زمینه­ کیفیت خدمات بانکی، مقیاس جدیدی با عنوان «مقیاس نظام مبادله­ای کیفیت خدمات بانکی»ارائه کرده ­اند که شامل ۲۱ مؤلفه در چهار بعُد: کیفیت سیستم خدمات، کیفیت خدمات رفتاری، صحت مبادلات خدماتی و کفیت خدمات ماشینی است. این دو در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که مشتریان کیفیت خدمات را در دو سطح سازمانی و مبادلاتی ارزیابی می­ کنند.
بسیاری از سازمان­ها این جمله را به کار می برند که «کارکنان مهمترین دارائی آنها می باشد»، لیکن عده قلیلی از مدیران عالی اینگونه سازمانها، حقیقتاً به این جمله معتقدند. هال روزنبلوث^[۱۳۷] در کتابش با عنوان «مشتری در رتبه دوم قراردارد»^[۱۳۸] بیان می کند که سازمانها ابتدائاً بایستی بر کارکنانشان تأکید و تمرکز داشته باشند. وی بیان می کند «تنها وقتی که افراد احساس کنند که در چشم فرد دیگری اول هستند، می توانند صادقانه این احساس را با دیگران تسهیم کنند».
در مواجهات خدمتی^[۱۳۹] که تماس بالائی لازم است، ما تمایل داریم که تا نقشهای ایفاء شده توسط کارکنان جلو باجه را بیش از سایر جنبه های عملیات به خاطر بسپاریم، در بسیاری از اوقات کارکنان بخشی از خدمات هستند. در واقع بدلیل ویژگی تفکیک ناپذیری خدمات، ما تمایل داریم که ارائه کننده خدمت را از خدمت ارائه شده جدا ندانیم. یک کارمند واحد ممکن است چندین نقش را ایفاء کند، مثلاً به عنوان بخشی از خدمت دریافت شده، بخشی از سیستم توزیع، مشاور و بازاریاب عمل کند.. در واقع کارکنانی که در تماس با مشتریان هستند تواماً بایستی هم به اهداف عملیاتی و هم بازاریابی توجه داشته باشند. از یک طرف کارکنان بایستی خدمت را تولید و ارائه کنند و در حقیقت بایستی تولید کننده باشند و از طرف دیگر آنها مسئولیت بازاریابی را نیز برعهده دارند. همچنین ممکن است از نگاه مشتریان کارکنان به عنوان شواهد فیزیکی^[۱۴۰] (که خود یکی دیگر از عناصر آمیخته بازاریابی خدمات است) به شمار روند. بطور خلاصه می توان گفت: کارکنان نقش سه گانه ای در ارائه خدمت ایفاء می کنند(شکل)، آنها به عنوان متخصصان عملیاتی^[۱۴۱]، بازاریاب^[۱۴۲] و بخشی از خدمت، ایفای نقش می کنند. این چندگانگی یا کثرت‌نقش^[۱۴۳] ممکن است به تضاد نقش^[۱۴۴] بین کارکنان منجر شود. در نتیجه سازمان هایی که مواجهه خدمت گسترده‌ ای دارند تمایل به مدیریت محکمتر وسخت گیرانه تری نسبت به سازمان هایی که اینگونه نیستند دارند و از آنجا که عنصر انسانی، ثبات در ارائه خدمت را مشکلتر می سازد، بنابراین مسئولیت آنها برای بهبود کیفیت و بهره وری را مشکل می سازد(Lovelock and Wright,1999;p328).
بخشی از خدمت
بازاریاب
متخصص عملیاتی
کارکنان
شکل۱۲-۲ : نقش­های سه گانه کارکنان خدماتی(Lovelock and Wright,1999;p328)
بنابراین سرمایه گذاری در نیروی انسانی جهت افزایش کیفیت خدمات برابر سرمایه گذاری مستقیم در بهبود محصولات کارخانه ای می‌باشد. از آنجا که کارکنان بیانگر سازمان هستند و مستقیماً می‌توانند رضایتمندی مشتری را تحت تاثیر قرار دهند، آنها نقش بازاریابها را ایفا می‌نمایند. همچنین آنها بصورت فیزیکی محصول را جسم می‌بخشند و از دیدگاه تبلیغی، بیلبوردهای متحرک سازمان به شمار می روند.
از کارکنان جلو باجه به عنوان مرز گستران^[۱۴۵] یاد می‌شود چرا که آنها در مرز سازمان فعالیت می‌کنند. مرز گستران، عامل اتصال مشتری خارجی و محیط، با عملیات­های داخلی سازمان هستند. کارکنان جلو باجه نقش مهمی‌در درک، پالایش و تفسیر اطلاعات و منابع، به و از سازمان و نهادهای بیرونی اش دارد. بنابراین در اولین گام بایستی کارکنان مناسب را برای ارائه خدمات انتخاب نمود(Ziethaml and Bitner,1996;p303-307).
بعلاوه فقدان یا استفاده کم از عوامل محسوس در ارائه خدمات، ارزش و اهمیت کارکنان درگیر در ارائه خدمات را افزایش می دهد. در واقع کارکنان جلو باجه بواسطه تعاملاتشان با مشتریان، سهم عمده ای در تعیین سطح کیفیت خدمات ارائه شده، ایفا می کنند. بنابراین بخشی از تلاشها در جهت بهبود کیفیت خدمات بایستی بر کارکنان جلوباجه تاکید داشته باشد. براساس مفهوم بازاریابی داخلی کارکنان جلو باجه بازار هدف استراتژی بازاریابی داخلی می باشند تا کیفیت ارائه خدمت به مشتریان بهبود یابد(Boshoff and Tait, 1996;p5-6).
جمع­بندی:
با توجه بیان ادبیات در باب سه مؤلفه­ی اصلی تحقیق و بیان عوامل مؤثر بر هر یک از این مؤلفه­ ها در اینجا جمع­بندی به صورت تفکیکی و با توجه به عوامل در نظر گرفته برای هر یک از مؤلفه­ ها و مطالعات انجام گرفته در پایان نامه­ ها و پژوهش­ها به صورت جدول (۱۰-۲) می­باشد:
جدول ۱۰-۲٫ بررسی فرضیات و سوالات مشابهه با تحقیق حاضر

رمانتیسیسم به عنوان یک نهضت هنری و ادبی در نیمه اول قرن ١٩ مطرح شد. اما اندیشه‌های شاعران و نقاشان و حتی موسیقی‌دانان دوره رومانتیک، تأثیر بسزایی در تفکر دینی داشت ودر شکل‌گیری پروتستانتیسم لیبرال به کثرت‌گرایی موثر بود.
از خصوصیات نهضت رمانتیک اهمیت‌دادن به احساسات و شهود در مقابل نظریه عقلی و حسابگری است، زیبایی‌شناسی و هنر در نظر آن‌ها از امور فلسفی و علمی هم مهم‌تر بوده است آن‌ها به طبیعت توجه خاصی داشتند. «با وجود این‌که در دوره انقلاب صنعتی، اروپا در حال رشد و مدرنیته بود. رمانتیست‌ها به خودانگیختگی، وحدت شخصیت و آزادی فردی روی آورده بودند».^[۳۸]
گوتهولد افرایم لیسنگ (Gothold ephraim Lessing) یکی از صاحب‌نظران روشنفکری آلمان و نهضت رمانتیک مدعی است که «گوهر دین در اعمال با فضیلت نهفته است و همه ادیان خوب هستند و هیچ دینی حقیقت مطلق نیست».^[۳۹]
موضوعات ویژه رمانتیسیسم که شلایر ماخر بیان می‌کند به شرح زیر است:
الف)تأکید بر زندگی باطنی، نوآوری، خودانگیختگی، ادغام دیدگاه دینی در دیدگاه هنری و امکان این مسأله که حقیقت دینی می‌تواند شکل‌های عجیب وغریب به خود بگیرد.
ب)«تأکید بر استقلال دین از تعالیم و احکام اخلاقی، یکی دیگر از نکات مهم نهضت رمانتیک است».^[۴۰]
آنچه در این مبحث بیان شد زنجیره‌ای از عوامل و خاستگاه‌های پلورالیزم دینی بود که به یکدیگر متصل‌اند و در ظهور و بروز پلورالیزم دینی نقش اساسی ایفا کردند.

۲- ۲- تبیین نظریه کثرت‌گرایی دکتر سروش

مباحث مربوط به دین‌شناسی در تاریخ معرفت بشری همواره از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است و جایگاه ویژه‌ای داشته است. انسان به دلیل ورود دین در تمامی عرصه‌های حیاتش همیشه با آن در تعامل جدی بوده است. افزون بر این، دین بر فرهنگ، آداب و رسوم، زبان، اقتصاد و دیگر جنبه‌های حیات فردی و اجتماعی انسان تأثیرات زیادی گذاشته است.
همچنین اعتقاد بشر به الهی‌بودن دین و ارتباط و حضور امر قدسی از طریق دین با انسان، آن را به عنوان محوری‌ترین جنبه‌ی حیات فردی و اجتماعی مطرح می کند. گرچه بشر در طی تحول و تغییر فرهنگ و تمدن خود در قرون متمادی، برداشت های گوناگون از دین داشته است. با این حال دین و دینداری را به عنوان امری الهامی و وحیانی و ماوراء طبیعی، یگانه راه رسیدن به کمال و رستگاری می‌داند.
در این نوع ارتباط به تناسب تنوع و تکثر فرهنگ‌ها، ادیان نیز متکثر و متنوع شده هریک رویکرد خاصی را نسبت به امر الهی ارائه نمودند، اما آنچه امروزه مطرح است و نواندیش دینی را با ابهام‌ها و پرسش‌ها روبه‌رو کرده اصل وجود کثرت و تبیین علت آن‌ است.
به عبارتی سوال از بسط و نسبت ادیان با حقانیت آن‌ها است. این‌که آیا همه ادیان بر حق‌اند یا فقط یک دین حق وجود دارد؟
در پاسخ به این سوال: انحصارگرایی، شمول‌گرایی و تکثرگرایی گزینه های ممکنی است که ارائه شده، اما آنچه در اینجا مورد بحث است نظریه ی «تکثرگرایی» است که نشان از تنوع حوزه‌های گوناگون معرفتی دارد و با گستره‌ی وسیع خود وجوه متعددی چون هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، اخلاق و دین را در بر می گیرد و در هریک، معانی و کارکرد خاص خود را دارد، گرچه این وجوه با یکدیگر در تعامل و ارتباط‌اند، اما آنچه مورد نظر ما بوده، وجه دینی تکثرگرایی است.
مباحث معرفت‌شناسی دینی، از جمله کثرت‌گرایی که نظریه‌ای دین‌شناسانه و معرفت‌شناسانه در باب محق‌‌بودن ادیان است در جوامع دینی چون جامعه‌ی ما از اهمیت دوچندانی برخوردار است و بسیاری از متفکران و روشنفکران به تبیین و تفسیر آن پرداخته اند.
در میان متفکران ایرانی، شروع و جرقه‌ی طرح تکثرگرایی توسط محمد حسین میمندی‌نژاد در نیمه‌ی دوم قرن ۲۰ ایجاد شد^[۴۱]، اما رواج و گسترش آن به طور جدی با ترجمه‌ی کتاب‌های «فلسفه‌ دین» و مباحث «پلورالیزم دینی» جان‌هیک (John Hick) و نظریه‌پردازی و تألیف کتاب «صراط‌های مستقیم» دکتر عبدالکریم سروش صورت گرفت و طرفداران بسیاری پیدا کرد. البته مورد نقد و بررسی فراوان هم قرار گرفت و گفتمان‌های بسیاری در این زمینه انجام شد. این متفکران در تبیین نظریات خود، از مبانی فلسفی غرب بسیار بهره برده اند، از این رو در نوشتار حاضر بحث مورد نظر به بررسی مبانی این نظریه نیز خواهیم پرداخت.
بدون شک عبدالکریم سروش یکی از تأثیرگذارترین اندیشمندان و نواندیشان دینی در دوره معاصر به‌ خصوص در رواج نظریه تکثرگرایی به شمار می رود.
این روش ‌فکر دینی که در طول نزدیک به سی سال فعالیت فکری در حوزه‌های متعدد معرفتی کار کرده در احیاء و پیرایش دین از کج‌اندیشی‌ها و تحجراندیشی‌ها و بازبینی اصول دین بسیار تأثیرگذار بوده است. از مبانی فکری ایشان این است که: «معرفت دینی باید با آب زلال عقلانیت شستشو گردد».^[۴۲]
کتاب ها و مقالات بسیاری از وی در دهه ۶۰ به چاپ رسید، اما به طور مشخص در دهه ۷۰ با انتشار آثاری چون «قبض و بسط تئوریک شریعت» (۱۳۷۰) «صراط‌های مستقیم» (۱۳۷۷) و «بسط تجربه نبوی» (۱۳۷۸) شدت ایدئولوژی‌زدگی قرائت رسمی از دین را مورد انتقاد قرار می‌دهد. وی در بسط دیدگاه‌هایش از اندیشه‌هایی که تقریباً منشأ آن‌ها را می‌توان در غرب جستجو کرد بهره می‌گیرد و سعی دارد با تقدس‌زدایی از گزاره‌های دینی، نظام اخلاقی - سیاسی برآمده از آن را با روایتی انسان‌گرایانه از دین و سیاست و… عرضه کند. آنچه در اینجا مورد نظر است تبیین نظریه پلورالیزم دینی وی می باشد که در چند مقاله در کتاب «صراط‌های مستقیم» آمده، البته ناگفته نماند که ریشه و مبانی اولیه این نظریه را در مقالات و کتاب‌های دیگر ایشان مانند «قبض و بسط تئوریک شریعت» و… می‌توان یافت.

۲-۲-۱- گذری کوتاه بر نظریات دکتر سروش

کتاب «قبض و بسط تئوریک شریعت» که در طی چند مقاله در کیهان فرهنگی نیز به چاپ رسیده است^[۴۳]. در پی تفاوت ‌نهادن بین دین و معرفت دینی است. مراد اصلی قبض و بسط تئوریک شریعت به قول خود ایشان نه «حل نزاع فقه سنتی و پویا است، نه مدرنیزه‌کردن دین، نه تأویل یا تکمیل شریعت و نه نسبی‌کردن یا انکار حقیقت، بلکه تبیین این معنا است که چگونه دین فهمیده می‌شود و چگونه این فهم تحول می‌پذیرد و معتقد است تا راز فهم دین و تحول فهم دینی به دست نیفتد کار احیاء، نیمه‌خام خواهد ماند».^[۴۴]
ایشان معرفت دینی را معرفتی یکسره بشری می‌داند که همراه با تغییر سایر معارف بشری دستخوش تغییر قرار می‌گیرد. این تفاوت نهادن آشتی‌دادن وحی با عقل، در عین حال کنارآمدن آسمان با زمین است به این معنی که با چه روشی می‌توان یک امر فراعقلی را عقلی ساخت و یک امر قدسی را با یک امر غیرقدسی آشتی داد و یک امر بی‌صورت را صورت بخشید؟
دکتر سروش معتقد است که نظریه قبض و بسط او نقشی حیاتی در فرایند اصلاح دینی داشته است. او بر این باور است که فهم و معرفت در هر عصری هندسه‌ای دارد و فهم دینی همیشه عصری است. «دین هرکس فهم او از شریعت است، چنان‌که علم هرکس فهم او از طبیعت».^[۴۵]
از نظر ایشان نه اخلاق، نه فلسفه و نه کلام و نه عرفان هیچ‌کدام به قرار سابق نمانده است و همه را قبضی و بسطی افتاده است، بنابراین هر متن یا پدیده‌ای از بن باید تأویل‌های متعدد و خوانش‌های متکثر را پذیرا باشد.^[۴۶]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از نظر او کتاب قرآن بی‌نقص است و دین به عنوان پیام وحیانی نیاز به اصلاح ندارد و این فهم بشری از دین است که ناقص است. در حالی‌که فهم دین امری بشری، زمینی و سیال است. فهم ما مدام باید در حال بازسازی باشد، نقش عقل تنها بهبود فهم ما از دین است و برای تکمیل دین نیست و این زمان‌مند و مکان‌مندنمودن امر قدسی کاری است که می‌تواند دین را عقلانی و در جایی بنشاند که شایسته آن است.^[۴۷]
از نظر او تنها معرفت دینی است که می‌تواند متغیر و متناسب با عقل باشد، ایشان وحی الهی را ذومراتب می‌داند به این صورت که مراتب عالی آن مربوط به پیامبران است و مراتب نازله آن مربوط به عرفا. به این شکل کشف‌های مولانا، حافظ و ابن عربی و پیامبر اسلام از یک جنس‌اند، اما از لحاظ درجات مختلف‌اند.
او همچنین معتقد است، هر پیامبری که مبعوث می‌شود با خود معارفی را می‌آورد. این معارف ناچار در ظرف زمانی خاص و مناسب با محیط جغرافیا و اجتماع و فرهنگ خاص به مردم عرضه می‌شود به همین سبب اگر پیامبران در محیط‌های مختلف مبعوث شوند، رنگ‌های مختلف بر پیام‌های آن‌ها می‌نشیند. او دین را به دو قسمت ذاتی و عرضی تقسیم می‌کند؛ امور ذاتی همان اموری‌اند که پیامبر در هر محیطی که مبعوث می‌شد آن را بالضروره می‌آورد و امور عرضی اموری است که محیط و شرایط زمانی و تاریخی و فرهنگی اقتضاء می‌کرد که پیام پیامبر و نحوه و ابلاغ آن پیام با آن‌ها هماهنگ شود.
به عقیده‌ی او ذاتیات همان محتوای اصلی وحی الهی است که جامه ی متناسب با فرهنگ‌ها، زبان‌ها و مکان‌ها را پوشیده است^[۴۸].
او همه این‌ها را صورت‌افکندن بر امر بی‌صورت و کران‌مندنمودن بی‌کران‌ها و ساختن تصاویری مادی می‌داند^[۴۹].
به طور کلی روشن‌فکران دینی معتقدند قرآن متنی تاریخی و فرهنگی است که در افق تاریخی باید آن را مطالعه کرد و در بررسی هر متن باید به فرهنگ زمانه آن پرداخت و رابطه متن با فرهنگ رابطه دیالکتیکی است چون از سویی تأثیر می‌پذیرد و از سویی تأثیر می‌گذارد.
دکتر سروش هم بر این باور است که چون خداوند اراده کرده تا پیام خود را به انسان‌ها عرضه کند از زبان بشری استفاده کرده است. از همین‌جا است که روش تحلیل زبانی تنها راه فهم پیام الهی می‌شود. بنابراین از نظر ایشان و اکثر روشنفکران: ۱- دین امری است تاریخی، زمان‌مند و مکان‌مند ۲- فهم دین از خود دین جدا است. ۳- میان ذاتیات و عرضیات دین تفاوت است.
یکی دیگر از مفاهیمی که دکتر سروش مورد نقد و بررسی قرار داده است مفهوم سکولاریزم است، این‌که چرا سکولاریزم در مغرب زمین پاگذاشت و مبنای تئوریک آن از کجا نشأت گرفته است، این مسأله که یکی از مبانی و پایه‌های اصلی نظریه پلورالیزم دینی است مورد دقت نظر دکتر سروش قرار گرفته است. از نظر او سکولاریزم انواعی دارد که از میان آن‌ها یکی سکولاریزم اعتقادی و فلسفی و دیگری سکولاریزم سیاسی است.
سکولاریزم سیاسی به معنی جدایی دین از دولت است، و یک نوع جدایی حقوقی میان این دو دسته به این معنی است که مشروعیت نظام سیاسی نمی‌تواند پایگاه دینی داشته باشد و کسی حق پشتیبانی از دین را در اداره نظام ندارد.
این نوع نظام که مشروعیت خود را از مذهب نگرفته می‌تواند کثرت مذاهب و ادیان را بپذیرد، ولی سکولاریزم عقیدتی و فلسفی دست رد به موجودیت خدای عالم می‌زند. از منظر این سکولاریزم نه خدایی وجود دارد و نه ماوراء طبیعتی و نه آخرتی، اما رأی دکتر سروش این است که یک دیندار- و به طور اخص یک مسلمان - می‌تواند سکولار سیاسی باشد، اما بنابر این تفکر که جهان را خالقی اداره می‌کند و به طور کل جهان را واجد آغاز و انجام می‌داند. از این لحاظ نمی‌تواند سکولار فلسفی و عقیدتی باشد. در سکولاریزم سیاسی لازم نیست که کسی خداوند را انکار کند، بلکه در سیاست‌سازی کاری به خدا و دین ندارد.^[۵۰]

۲-۲-۲- نظر سروش درباره دین و معرفت دینی

دین از نظر سروش پدیده‌ی پیچیده‌ای است که دارای لایه‌های مختلف است. ایشان با استناد به دیدگاه عرفا دینداری را به سه سنخ دینداری معیشت اندیش - معرفت اندیش و تجربت‌اندیش تقسیم می‌کند و اذعان دارد که یکی از رویکردهای پلورالیزم دینی را مبتنی بر این تقسیم‌بندی صورت‌بندی کرده است.
این سه نوع دینداری شکل مخروطی دارد که قاعده آن متعلق به دینداری عامه است و از جمله رایج‌ترین شکل دینداری است و در همه جوامع و در همه ادوار تاریخ بوده است، دو نوع دیگر آن از نظر او بیشتر فردی‌اند تا این‌که جمعی باشند.
دینداری معیشت اندیش، عامیانه است و همان نوع دینداری است که از میان نمی‌رود و شکل جمعی دارد. این نوع دینداری بیشتر معلل است تا مدلل.
دینداری شریعتی محور، در حالی‌که مناسک محور، دینداری میراثی، عاطفی جزمی، آدابی، هویتی و قشری و پر از اسطوره است. این نوع دینداری که به قول سروش معشیت‌اندیش است. بیشتر به اعمال بدنی و ظاهری مانند نماز، روزه، حج و غیره وابسته است. هرکس این اعمال را بیشتر انجام دهد بیش‌تر به خدا نزدیک می‌شود. یکی از تفاوت‌های این نوع دینداری با انواع دیگر آن داشتن صنف روحانی است. «این نوع دینداری، دینداری جمهور دینداران است آن‌ها دین را دوست دارند؛ چراکه هم دنیا و هم آخرت آن‌ها را آباد می کند. مطابق گفته‌ی بعضی از روحانیون، برای داشتن زندگی خوب در دنیا و آخرت غیر از دین به چیز دیگری نیاز نیست. دغدغه‌ی اصلی در این دینداری تقلیدی، سود و منفعت است. در این نوع دینداری، دین مانند ملیت است. همان‌طور که کسی بلژیکی یا هلندی زاده می‌شود، مسلمان یا مسیحی به دنیا می‌آید و همان‌طور که کسی گرایشی به تغییر ملیت خود ندارد. تمایلی هم به تغییر دینش ندارد».^[۵۱]
به این ترتیب از نظر سروش در این نوع دینداری، تقلید حرف اول را می‌زند و از تحقیق در آن خبری نیست و این نوع دینداری بیشتر به فقه توجه دارد تا به اخلاق و معنویت.
نوع دیگر دینداری «دینداری معرفت اندیشانه یا متکلّمانه»^[۵۲] است. وی در تبیین این نوع دینداری چنین می‌گوید: «در این نوع دینداری تحقیقی؛ صدق وکذب دغدغه‌ی اصلی است و همین دغدغه و محوریت‌داشتن تعقل، راه را برای پلورالیزم دینی هموار می‌کند. به اعتقاد من، متکلمان و فیلسوفان ما پلورالیست بودند به این معنا که به استقبال ایده‌های جدید از منابع معرفتی مختلف رفتند و دغدغه‌ سازگاری آن‌ها را با هم داشتند.»^[۵۳]
او در کتاب «سنت و سکولاریزم» دینداری معرفت‌اندیش را این‌گونه توصیف می‌کند: «دین‌داری معرفت‌اندیش با دینداری معشیت‌اندیش مخالفتی ندارد، اما گرانیگاه و مرکز ثقلش جای دیگری است. یکی از صفات دینداری معرفت‌اندیش آن است که محققانه است و دیندار معرفت‌اندیش نمی‌تواند مقلد باشد. بر همین اساس است که در این نوع دینداری صنف روحانیت وجود ندارد. نگاه دیندار معرفت‌اندیش از خداوند نگاه دیگری است. خداوند نزد این نوع دیندار یک راز است و راز نه به معنی معما، خداوند در نظر یک معرفت‌اندیش موضوعی است که می‌توان بدان نزدیک شد، به همین دلیل خدا برای یک دیندار معرفت‌اندیش امر تمام شده نیست».^[۵۴]
این نوع دینداری بر تقلید بنا نیافته است و قشری نیست و قرائت رسمی از دین در آن وجود ندارد و یکی از مؤلفه‌هایش چند منبع‌بودن آن است که بیشتر از بیرون تغذیه می‌کند.
آخرین صنف دینداری از نگاه دکتر سروش، دینداری نخبگان است؛ یعنی دینداری تجربت‌اندیش. وی این نوع دینداری را این‌گونه تعریف می کند: «دینداری تجربت‌اندیش: عشقی، کشفی، تجربی، یقینی، فردی، شهودی، وصالی، قدسی، عرفانی و رازآلود است. خداوند در این نوع دینداری یک معشوق و یک محبوب جمیل است».^[۵۵]
از نظر او این نوع دینداری در همه ادیان وجود دارد. دینداری تجربت‌اندیشانه یا عارفانه یا پیامبرانه؛ در این نوع دینداری «پیروان که همان عارفان هستند در اذواق و تجارب باطنی با پیامبر شریک می‌شوند آنان دین‌ورزی خود را از حقوق و فقه شروع نمی‌کنند. آنان با تجارب باطنی آغاز می‌کنند و حول این تجارب، لایه‌ای از فقه و اخلاق می‌کشند. در حالی‌که دینداران معشیت‌اندیش، دین‌ورزی خود را از قشر و لایه بیرونی دین آغاز می‌کنند من فکر می‌کنم دینداری تجربت‌اندیش به معنای دقیق کلمه مستعد پلورالیزم است».^[۵۶]
از نظر سروش دینداری نخبگان که همان دینداری تجربت‌اندیشانه است بیشتر یقینی است تا جزمی و شکی، ارتباط فرد در این نوع دینداری با منابع دینی فردی است. «شخص از فراق رهایی می‌یابد و وارد ساحت وصال می‌شود».^[۵۷]
با این نگاه دین سه لایه دارد که قشری‌ترین و رویین‌ترین آن شریعت و زیرین‌ترین و عمیق‌ترین آن تجربت است. دینداران با درک و فهمی که از دین دارند در یکی از اصناف دینداری قرار می‌گیرند.

۲-۲- ۳- تبیین نظریه کثرت‌گرایی دکتر سروش

دکتر سروش متفکری که در زمینه‌های مختلفی از جمله فلسفه، عرفان، اخلاق و ادبیات صاحب‌نظر می‌باشد و آثاری را در این زمینه‌ها به رشته تحریر درآورده است و همواره کوشیده است تا به پشتوانه نظریات ایدئولوژیک خود نزاع بین سنت و مدرنیته را در دنیای کنونی تعدیل کند. نظریه تکثرگرایی دینی از جمله نظریاتی است که در حوزه فلسفه دین مطرح می‌کند او در این زمینه بسیار متأثر از جان‌هیک فیلسوف مسیحی انگلیسی‌تبار می‌باشد و همچنین در بیان دیدگاه‌هایش از مبانی فکری فلسفه غرب فراوان بهره برده است.
نظریه تکثرگرایی در مقابل نظریاتی چون انحصارگرایی ارائه شده است. انحصارگرایی فقط یک دین را بر حق می‌شمارد و راه نجات و رستگاری را در یک دین خلاصه می‌کند. برخلاف تکثرگرایی که تکثر ادیان را مانند تکثر نژادها، زبان‌ها و… کثرتی طبیعی و بالفعل و امری نازدودنی می‌داند.
«کثرت‌گرایی دینی نظریه‌ای است معرفت‌شناسانه و دین‌شناسانه در باب حق‌بودن ادیان و محق‌بودن دینداران، و بر آن است که کثرتی که در علم دین‌ورزی پدید آمده است و علی الظاهر نازدودنی و نارفتنی است، حادثه‌ای است طبیعی که از حق‌بودن کثیری از ادیان و محق‌بودن کثیری از دینداران پرده بر می‌دارد و مقتضای دستگاه ادراکی آدمیان و ساختار چند پهلوی واقعیت است».^[۵۸]
اندیشه‌های پلورالیستی به گفته‌ی خود او تحت تأثیر آموزه‌های عرفانی به خصوص تعالیم ابن عربی و اشعار مولانا در ذهن او جوانه زد و بعدها تحت تأثیر جان‌هیک پرورانده شد.
او پس از ارائه‌ تئوری قبض و بسط، آن را بسطی دیگر می‌دهد. با این توضیح که در قبض و بسط از طریق رابطه فهم متون دینی و فهم‌های غیردینی، امکان تکثر در فهم را مطرح می‌کند و بر سیلان این فهم‌ها تأکید دارد، اما دیدگاه‌های وی در کتاب «صراط‌های مستقیم» بیشتر بر صرف تکثری که در فهم‌ها وجود دارد استوار است.
سروش کلاً چند مبنای نظری برای کثرت‌گرایی در نظر می‌گیرد، اما آنچه به عنوان علّت ذکر می‌کند گاهی تنها فرضیه‌ای صرف است برای توضیح تکثرگرایی و گاهی هم برای استناد به سخن مولوی، ایشان پلورالیسم را به این شکل تبیین می‌کند.

باعث کاهش سود هر سهم می شود

کلیه شرکت های سهامی

۶

سهام ممتاز

نوعی سهام که دارنده آن نسبت به در آمدها و دارائی ها واحد اقتصادی حق یا ادعای محدود و معینی دارد.

هزینه تامین مالی از طریق سهام ممتاز از سهام عادی کمتر است * دارندگان سهام ممتاز دارای مزایای محدودی هستند* سهام ممتاز معمولا بدون سر رسید هستند
واحد اقتصادی نسبت به پرداخت سود سهام ممتاز الزام قانونی ندارد. پس سهامداران ممتاز فاقد حق رای هستند

اگر بازده واحد اقتصادی کمتر از هزینه سرمایه سهام ممتاز باشد سود هر سهم عادی کاهش می یابد
هزینه سهام ممتاز از اوراق قرضه و بدهی ها بیشتر است
پرداخت سود سهام انباشته ممکن است واحد اقتصادی را با مشکلاتی مواجه کند

کلیه شرکت های سهامی در کشورهای صنعتی

۷

وام های مؤسسات اعتباری

وام های بلند مدتی که توسط واحدهای اقتصادی بیمه و مؤسسات مالی به شرکت ها اعطا می شود

ا این نوع وام ها معمولا نیازمند مانده جبرانی نیستند

کلیه واحدهای اقتصادی کشورهای صنعتی

۸

وام های دولت

وام هایی که توسط دولت اعطا می شود.

شرکت های دولتی یا وابسته به دولت

تعریف روش های تامین مالی :
الف ) وام های بلند مدت (استقراض):معمولا شرکت ها برای دوره های میان مدت از طریق وام ها تامین مالی می کنند و این به آن معنی است که مدت این نوع وام ها میان یک و حداکثر ده سال است. مدت برخی از قراردادهای اجاره تقریبا به بیست سال میرسد. از این رو می توان گفت که برای دوره های میان مدت و بلند مدت از وام و قرارداد های اجاره به عنوان وسیله ای برای تامین مالی استفاده می کنند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

قراردادهای وام های میان مدت مستقیما میان وام دهنده و وام گیرنده بسته می شود و در نتیجه مواد قراردادهای مختلف متفاوت خواهد بود. از آن جا که معمولا شرکتی که به پول نیاز دارد مستقیما به بانک و موسسه وام دهنده مراجعه می کند و سعی می کند با آن سازمان به تفاهم برسد، در مورد تعیین شرایط و مواد قراردادها وام ها با سازمآن های نظارت کننده و دولتی ( مثل کمسیون بورس اوراق بهادار ) هیچ دخالت نمی کنند. وام های میان مدت، از لحاظ نوع موسسات وام دهنده، جدول باز پرداخت وام، نرخ بهره، نوع وثیقه و سایر شرایط قراردادی دارای ویژگی های مشترکی هستند مزایای وام های بلند مدت را می توان به قرار زیر دانست:

• از آن جا که بهره وام های میان مدت تقریبا ثابت است اگر سود حاصل از این وام ها از هزینه بهره بیشتر شود شرکت وام گیرنده سود زیادی از محل این وام ها خواهد برد.

• معمولا شرکت وام گیرنده می تواند در مورد شرایط مربوط به وام، با بانک یا موسسه وام دهنده مذاکره کند ؛ لذا می تواند میزان شرایط بازپرداخت را با وضع مالی خود منطبق کند.

• شرکت هایی که به دلیل بهبود در وضع مالی خود واجد شرایط انتشار اوراق تجاری شــده اند می توانند با مذاکره با بانک بدون دادن وثیقه وام بلند مدت با نرخ پایین بگیرند.

معایب وام های بلند مدترا می توان به قرار زیر دانست:

• اهرم مالی حاصل از وام های میان مدت به لحاظ این که میزان بهره نسبتا ثابت است سبب می شود که سود شرکت کاهش یابد. البته اگر آن شرکت نتواندسود خود را به حدی برساند که هزینه بهره وام میان مدت را بپوشاند.

• شرایط منفی گنجانده شده در قرارداد این نوع وام از قدرت مانور و سرمایه گذاری در پروژه های تامین مالی شرکت می کاهد.

• در مواردی که شرکت ها اقلامی از دارایی خود را به عنوان وثیقه گذاشتند بدون رضایت طلبکار نمی توانند دوباره آن را به عنوان وثیقه قرار دهند.

• پرداخت اقساط سالانه ممکن است فشار زیادی بر نقدینگی شرکت وارد آورد زیراشرکت باید در هر قسط مبلغ نسبتا زیادی بابت اصل وفرع وام بپردازد.

ب ) سهام ممتاز :سهام ممتاز نوعی از سهام است که دارنده آن نسبت به در آمدها و دارائی های شرکت حق یا ادعای محدود و معیین دارد. از چهار منبع مالی بلند مدت که شرکت می تواند از آن استفاده کند ( اوراق قرضه، سهام ممتاز، سهام عادی، سود انباشته ) سهام ممتاز کمتر به عنوان یک منبع مالی مورد استفاده شرکت ها قرار می گیرد. در مواقعی که دو شرکت در هم ادغام می شود و این کار با مبادله اوراق بهادار صورت می گیرد ( و نه در مقابل وجه نقد ) سهام ممتاز به عنوان یکی از ابزار های تأمین مالی نقش مهمی ایفا می کند.
سهام ممتاز را اوراق بهادار دو رگه می نامند، زیرا هم ویژگی ها اوراق قرضه و هم خصوصی سهام عادی را دارد این ویژگی ها عبارتند :

• حق مشارکت در در آمدهای و دارائی های شرکت : سهام ممتاز دارای حق تقدم نسبت به سهام عادی می باشند. یعنی دارندگان آن ها در مطالبه درآمدها و دارائی های شرکت در اولویت قرار می گیرند. شرکت بایستی قبل از تقسیم سود بین سهامداران عادی ابتدا سود سهام ممتاز را بپردازد. همچنین هنگام تصفیه شرکت صاحبان ممتاز در دریافت دارائی ها ( پس از پرداخت حقوق طلبکاران ) در اولویت قرار می گیرند. بنابراین از نظر ریسک، ریسک سهام ممتاز کمتر از ریسک سهام عادی است و چون ریسک کمتری را می پذیرد بازده کمتری نیز انتظار دارند.

• ثابت بودن نرخ سود :نرخ سود تقسیمی ممتاز ثابت است و سود آن یک هزینه قابل قبول مالیاتی نیست. سود سهام ممتاز به عنوان درصدی از ارزش سهام بیان می شود. میزان سود سهام ممتاز برابر است با :