عملیات حفاظت مطلوب خاک و آب باران باید در تمام بخش‌های سیستم کشت دیم، اجرا شود تا به‌‌این ترتیب نیاز محصولات دیم به مواد غذایی تأمین شود.
در اوایل ۱۹۵۱ اندازه گیری‌های عظیمی از فعالیتها در مقیاس بزرگ در زمینه حفاظت خاک و آب در هندوستان آغاز گردید و در ابتدا ‌‌ایجاد سکوها روی خطوط تراز در زمین فعالیت اصلی بوده و پس از آن یک تصویر کلی از تمام زمین برای‌‌ایجاد طرح حوضه آبریزی مورد استفاده قرار میگیرد. اندازه گیری‌های مختلف حفاظت خاک و آب توسط انجمن مطالعات کشاورزی هندوستان با ‌‌ایجاد انستیتوی آموزشی و تحقیقاتی حفاظت خاک و آب در سال ۱۹۶۷ با همکاری ‌‌ایستگاههای منطقه‌‌ای واقع در سه منطقه خاص هندوستان، ارائه گردید.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

- منطقه‌ی تپه‌‌ای دهرادان (واقع در‌‌ایالت اوتار پرادش، چاندیگار (واقع در‌‌ایالت پنجاب)، اوتکاماند (واقع درایالت تامیل نادو).
- منطقه ریواین آگرا (واقع در اوتار پرادش)، کوتا (واقع د ر راجستان)، واساد (واقع در گوجرات)
- مناطق خاک سرخ پنی سولار بلاری (واقع در کارناتاکا)
به ‌‌این ترتیب فعالیت‌های حافظت از خاک و آب در مقیاس‌های بالا در هندوستان آغاز و پس از آن ادامه یافت.
قدم‌هایی که برای محافظت از آب و خاک باید برداشته شود عبارتند از:
۱) بهسازی زمین- تراسبندی و سکوبندی کردن زمین، تسطیح جزئی زمین، کشت روی خط تراز، کشت نواری، جمعآوری رواناب و بازیافت آن، بادشکن‌ها و کمربندی‌های حفاظتی.
۲) مدیریت آب باران
۳) مدیریت محصول
خاکورزی،خاکپوشی، الگوی کشت (کشت متناوب و زراعت متداخل)، دادن کودهای آلی و ارگانیک گیاهان پوششی، بازده کود مصرفی ، کنترل علف هرز، انتخاب ورایته‌ی گیاهان
۱) بهسازی زمین:
الف) تراسبندی و سکوبندی زمین:
این روش در زمین‌های واقع بر روی سطوح شیبدار کاربرد دارد تا بتوان از یک طرف از‌‌ایجاد تلفات جلوگیری کرد و از طرفی مطمئن شد که زهکشی سطحی، آب‌های اضافی را جمعآوری میکند. میتوان گودالهای طویلی در روی خطوط تراز جهت به دام انداختن آب باران حفر کرد و همچنین پشتههایی ایجاد کرد که در روی آنها گونه های سودمند کاشت میشود.
سکو بندی روی خطوط تراز:
در مناطق ناهموار، آسیبهای مربوط به بخش کشاورزی به طور بالقوه با سرعت سریع فرسایش به دلیل تأثیر قطرات باران ترکیب میشوند. از بین بردن گیاهان طبیعی، پاک سازی یا آتش زدن بوته‌ها، قطع درختان، و کشت ناقص در چنین زمین‌هایی اثر مخرب دارد.
- سکوبندی روی خطوط تراز: جهت دریافت باران کافی و شدت نفوذ مناسب
- سکوبندی روی شیب، تراسبندی نواری و تراسبندی سکویی روی سراشیبی میتواند بیش از ۶۰۰ میلیمتر باران سالانه را دریافت کند. ‌‌این سکوها را میتوان روی شیب ۲/۰ تا ۴/۰ درصد‌‌ایجاد کرد.
- هموار کردن زمین و‌‌ایجاد استخرهای مزرعه در مزارع شخصی
سکوبندی روی خطوط تراز/ روی شیب برای اراضی با بارندگی کم مناسب میباشند (کمتر ا ز ۶۰۰ میلی متر در سال) و برای خاک‌های نفوذپذیر تا بتوان به‌‌این ترتیب هم از خاک و هم از آب محافظت کرد.
ساخت خاکریز باریک ذوزنقهایی خطوط تراز جهت نگهداشتن رواناب بوده که به طور کلی ‌‌این آب در خاک نفوذ کرده و به مصرف گیاه میرسد.
تراسبندی سکویی:
با بهره گرفتن از روش تراسبندی سکویی میتوان زمین اصلی را به زمینی هموار و پله‌‌ای شکل تبدیل کرد.
ساختار ‌‌این تراس‌ها به شکل نیمهخالی، نیمهپر بوده و به طور قابل توجهی از شدت شیب زمین میکاهد.
این روش کمک میکند که توزیع رطوبت بطور یکنواخت بوده و آبیاری زمین بهتر انجام شود.
شکل۱-۲- تراس بندی سکویی
ب) تسطیح جزئی زمین:
تسطیح جزئی زمین و‌‌ایجاد مرز در اطراف زمین قبل از شروع باران‌های موسمی، حفظ آب را در پروفیل زمین افزایش داده، از خاک محافظت کرده و مانع از بین رفتن مواد غذایی خاک میشود. با ‌‌این روش میتوان اطمینان حاصل کرد که رواناب اضافی، از سرعت مطمئن برخوردار است.
پ) کشت روی خطوط تراز:
عمل شخمزنی در عرض شیب صورت گرفته و با انجام آن به صورت همتراز و‌‌ایجاد شیارهایی بر روی مزرعه، تعداد زیادی بند کوچک در برابر مسیر عبور رواناب ‌‌ایجاد میکند که به‌‌این ترتیب نفوذ و نگهداری آب باران را در پروفیل خاک افزوده و از فرسایش خاک به طور قابل توجهی میکاهد.
تأثیر کشت روی خطوط تراز و خاکورزی در کنترل فرسایش با توجه به شیب، شرایط خاک و گیاهان پوششی متغیر است. مؤثرترین حالت زمانی است که زمین شیب‌های ملایم از ۲ تا ۷ درصد داشته باشد. به آسانی میتوان ‌‌این عمل را برای سطوح مرزبندی شده از طریق انجام همه‌ی عملیات در طول مرزهای هم تراز/ تسطیح شده صورت داد.
در اراضی سکوبندی نشده عملیات شخمزنی و کشت هم تراز میتواند در عرض شیب اصلی انجام شود. که‌‌ این روش میتواند به طور قابل توجهی از اتلاف آب باران جلوگیری کند. یک آزمایش ساده توسط بوند^[۱۵] در سال ۱۹۸۵ انجام شد و مشاهدات او در جدول زیر نشان داده شده است:
جدول ۱-۵- اتلاف خاک و آب از طریق کشت روی خطوط تراز