۹- وقتی خبر قتل عام بنی قریظه به خیبر رسید سلام بن مشکم گفت:[به کمک یهود خیبر، تیماء، فدک و وادی القری به مدینه می رویم و به خاطر خون های تازه و کهنه با محمد می جنگیم.] یهودیان گفتند:[حرف درست همین است.]کنانه بن ربیع هم گفت:[من عرب ها را آزموده ام؛ همه دشمن سرسخت محمد هستند و دژهای خیبر مانند دژهای بنی قریظه نیست و به همین جهت محمد هیچ گاه به سوی ما نخواهد آمد.]سلام گفت:[او مردی است که تا یقه اش را نگیرند جنگ نمی کند!]^[۱۱۳۶] وبر بن علیم رئیس قبیله ی بنی سعد که قصد همکاری با یهود خیبر را داشتند در جواب کسی که حمله ی مسلمانان به خیبر را پیش بینی کرده بود گفت:[از این موضوع هراس به خود راه مده که در آن مردان کاری و دژهای استوار و آب فراوان و همیشگی وجود دارد. محمد هیچ گاه به آنان نزدیک نخواهد شد و چه خوب است خیبریان به جنگ او بروند.]^[۱۱۳۷]این سخنان نشان از قصد جدی یهودیان و قبائل هم پیمان در حمله به مدینه را می رساند. بنابراین به نظر می رسد انگیزه ی اصلی پیامبر۶برای لشکرکشی به خیبر، منهدم نمودن مرکز توطئه در شمال مدینه بوده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۷-۴-۲- آثار جنگ خیبر بر سایر مناطق یهودی
بعد از آرام شدن مرکز بزرگ یهود یعنی خیبر، نقاط دیگری نیز وجود داشتند؛ اما اهمیّت آن ها مانند خیبر نبود از جمله فدک که مردم آنجا از طریق زراعت و تجارت زندگی می کردند و عده ای نیز در شغلهائی چون زرگری و آهنگری و تجارت تخصص داشتند. تا سال هفتم هجری عده ای از یهودیان ساکن آنجا بودند و از درآمد آن استفاده می کردند. پیروزی مسلمانان بر قلعه ی خیبر، اهل فدک را ترساند.و ایشان کسانی را به نزد پیامبر۶فرستادند^[۱۱۳۸] و پیامبر۶در بازگشت از خیبر، محیصه بن مسعود انصاری را فرستاد و آن ها را به اسلام دعوت نمود و رئیس آن ها یوشع بن نون یهودی بود.^[۱۱۳۹] آنان از مسلمان شدن امتناع ورزیدند اما با پیامبر قرارداد بستند که نصف اراضی و باغستان های فدک را به پیامبر۶واگذار کنند به این شرط که کشاورزی و برداشت محصول در تمامی اراضی به مباشرت آن ها باشد و آن ها از محصول چیده شده نصف ملک فدک ^[۱۱۴۰]یا قیمت آن محصول^[۱۱۴۱] را به پیامبر۶بدهند و هرگاه پیامبر از آن ها خواست ایشان از این سرزمین بیرون روند؛ پیامبر معادل املاک و خانه های آنان در هر کجا اراده فرماید ملک و خانه بدهد.^[۱۱۴۲]به این ترتیب فدک خالص برای پیامبر شد، زیرا دیگر مسلمانان در فتح آن اقدامی نکرده بودند.^[۱۱۴۳] پس از نبرد خیبر پیامبر۶در راه بازگشت به‏سوى وادى القرى رفتند و آنجا محاصره شد که آن ها ابتدا مدتی ایستادگی کردند و با کشته دادن یازده تن در نهایت تسلیم شدند^[۱۱۴۴] و اموال آن ها غنیمت مسلمانان گردید و در بین ایشان تقسیم شد اما زمین و نخلستان ها همچنان در اختیار یهود بود بعدها پیامبر۶این گروه را نیز از جزیرهالعرب بیرون راند.^[۱۱۴۵]چون خبر فتح خیبر، فدک و وادی القری به تیماء رسید و آنان چگونگی رفتار پیامبر۶با ایشان را دانستند، اهالی تیماء با پیامبر صلح کردند که جزیه بدهند و اموال در دست خودشان باقی بماند.^[۱۱۴۶] بعد از فتح خیبر نواحی دیگر یهودی تلاشهای مذبوحانه ای صورت دادند که طولی نکشید و همه ی آن ها در هم شکست. و با شکست این قبائل یهودیان مطیع پیامبر۶گردیده و بدین ترتیب مسلمانان ریشه ی فتنه ی یهود را از جزیره العرب کندند.^[۱۱۴۷] پیامبر۶با یهود بنی عریض صلح کرد و یهود بحرین را از پرداخت جزیه معاف نمود.^[۱۱۴۸]
۷-۴-۳- نکات آیات جهت ایجاد الگو
با توجه به آنچه گذشت متوجه می گردیم رفتار پیامبر اسلام۶، با یهودیان از عملکرد خود یهود ناشی می شده است و به نظر می رسد که علت تمام درگیری ها در شکل کلی همین مطلب است و عدم ناسازگاری یهودیان نمی بایست بدون پاسخ می ماند، زیرا عملکرد یهودیان با دسیسه چینی و توطئه همراه بود.
حضرت محمد۶همواره سعی در ملاطفت و برقراری صلح بوده اند وعملکرد ایشان در طول تاریخ در مواجهه با مشرکین و یهودیان کاملاً مشخص است؛ ولی یک رهبر جامعه ی اسلامی بر اساس اختیارات الهی که بدو محول گشته است می بایست حکومت اسلامی را حفظ نموده و شرایط امنیت و ثبات را برای قلمروی اسلامی رقم بزند و این مطلبی است که پیامبر عظیم الشأن ۶به عنوان الگو به خوبی برای مسلمانان روشن نموده است و با روش های متعدد در مواقع لزوم آن را به تصویر کشانده است. با برخوردی که در طی جنگ خیبر صورت داده شد مسلمانان می آموزند:
۱- دشمنان را دست کم نگرفته و مانند پیامبر۶از طرق گوناگون مراقب کوچکترین حرکات ایشان باشند.
۲- جهت زیر نظر گرفتن دشمن باید دارای طرح بود و بی گدار به آب نزد،گرچه پیامبر اسلام۶به وحی الهی متصل بود ولی پیروان وی نیز با توکل بر خداوند متعال با الگو گرفتن از نوع برخوردها با نقشه و طرح لازمه، می توانند به موفقیت دست یابند. برای نمونه پیامبر گرامی بدون اینکه خیبریان از جریان حمله ی مسلمانان بدیشان مطلع شوند دستور بسیج را داد و وقتی مسلمانان به آن نقطه رسیدند خیبریان به روال عادی خویش آماده ی رفتن به مکان زراعت بودند.^[۱۱۴۹]
۳- پیامبر۶در حفظ وحدت مسلمانان می کوشید و در مقابل دشمنان از تاکتیکهای مناسب استفاده می نمود که به عنوان مثال یکی از راه های مبارزه با دشمنان ایجاد وقفه و دور نمودن آنان از همراهی همردیفانشان (از نظر کمک رسانی چه فکری و چه عملی) بوده است و این امری است که در هر زمان برای مسلمانان دارای اهمیّتی ویژه بوده است چنانچه قرآن کریم می فرماید: «وَ اعْتَصِمُواْ بحَِبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَ لَا تَفَرَّقُواْ »^[۱۱۵۰]«و همگى به ریسمان خدا[قرآن و اسلام، و هر گونه وسیله وحدت‏]، چنگ زنید، و پراکنده نشوید!»
۴- پیامبر۶دریافته بود که دو نیرو وجود دارد که جلوی انتشار دعوت به اسلام را می گیرد که آن ها عبارت بودند از نیروی قریش و نیروی یهود؛ لذا این دو نیرو را می بایست مهار می نمود و اینکه مسلمانان بدانند چه چیزهائی در رسیدن به اهدافشان اخلال ایجاد می کند و نیروی خود را در جهت رفع آن ها سوق دهند مورد اهمیّت بسیار بوده که در این زمینه رسول الله۶الگوی شناختن صحیح از اوضاع نظامی و سیاسی و اقتصادی و اجتماعی را به مسلمانان می آموزد.
۵- پیامبر۶در انتخاب متصدی امور در عین اینکه بهترین افراد را انتخاب می نمود ولی در عین حال در هیچ کجا از یادآوری امر ولایت و جانشینی به حق حضرت علی۷دست برنداشته و پیوسته با ظرافت در اجرای امور برای دلدادگان حقیقی راه روشن ولایت را نورانی فرموده است همان گونه که در جنگ خیبر افراد گوناگون و سرشناس را می فرستد و هر یک ناکامتر از فرد قبلی باز می گردد تا آن که پرچم اسلام به دست جانشین با کفایت آن پیامبر اعظم۶قرار می گیرد و با تدبیر الهی نقش پررنگ ولایت نقش آفرینی می نماید^[۱۱۵۱] به گونه ای که حضرت علی۷به نزدیکی قلعه رسید اهل قلعه بیرون آمده و با علی۷جنگیدند، در این بین یکی از یهودیان ضربتی به علی۷زد که سپرش افتاد، آن حضرت۷در قلعه را، کند و سپر خویش قرار داد و این در تا وقتی که قلعه را فتح کرد در دستش بود.^[۱۱۵۲]
۶- پیامبر اعظم۶،زمانی که معاذ بن جبل را به یمن می فرستد سفارش می نماید که متعرّض یهودیان نگردد و یهود یمن و دیگر نواحی را به اجبار از دینشان برنگرداند و خود نیز نسبت به مقدسات آنان با دیده ی احترام می نگریست و به تظلمات ایشان رسیدگی می نمود و از کوچکترین تعدّی به یهودیان جلوگیری می نمود.^[۱۱۵۳] و حتی یهودیان اسیر را ملاطفت می نمود و درباره ی صفیه دختر حیی بن اخطب و همسر کنانه بن ربیع، با اینکه از اسیران جنگ خیبر بود وی را مخیّر نمود دراین که به خانواده اش باز فرستاده شود و یا آزاد گردد و به ازدواج پیامبر۶درآید و این خود صفیه بود که مورد دوم را پذیرفت.^[۱۱۵۴] و این امر برای مسلمانان نشان از آموختن مردانگی و ملاطفت در جائی که قدرت در دست دارند و مهار نمودن احساسات خصمانه نسبت به زیردستان و اسیران جنگ و احترام نگاهداشتن نسبت به اعتقادات طرف مقابل و با روش منصفانه برخورد نمودن و تحکم نکردن (به ویژه با توجه به موقعیّت پیامبر عظیم الشأن۶در پیروزی و فتح خیبر که قادر بر هر کاری می توانستند باشند اما با عملکرد خود حتی دشمنان اسلام و ضربه خورده ی یهودی را مطیع خویش نمودند) این درس بزرگی است که بسیار نادر هستند افرادی که در اوج قدرت به دشمنان خود که به اسارت درآمده اند رحم نمایند و اسباب راحتی و آرامش ایشان را فراهم کنند.
الگوسازی با توجه به نکات آیات مرتبط با فضائل اخلاقی یهود در قرآن زمان جنگ
۱- مسلمانان آگاه باشند که گفته ها و اشعار و سخنان و نوشته های هجوکنندگان مقدسات اسلامی و مسلمانان را با بازخورد مناسب خنثی کنند و در شکلهای مختلف دشمن را خلع سلاح نمایند. تا آنجائی که نویسندگان و سرایندگان و در جهان کنونی فیلمسازان و هر ارگانی که در این مسیر قدم برمی دارد لوث نموده و حتی به نیستی کشانید.
۲- مسلمانان آگاه باشند که نبرد پیامبر با یهود مدینه از هر جهت قانونی و متناسب با رفتار آن اقوام و عادلانه بود.و مسلمانان به فرمان پیامبر۶در برابر شایعه سازی و تحریکات و فعالیت های تخریبی یهودیان تحمل و مدارا می کردند؛ ولی زمانی که یهود خصومت و تحریکات خود را آشکار کرد و مسلمانان و اعتقادات ایشان را به استهزاء کشانید موجب عکس العمل الهی واقع گردید که به دست پیامبر و مسلمانان صورت پذیرفت.
۳- مسلمانان آگاه باشند که آرامش فکری و محیطی در جامعه ی اسلامی نقش به سزائی دارد و اقدام مقابله به مثل و سریه در برابر شعرای هجو کننده به فرمان پیامبر اسلام۶این امر را متجلی می سازد. یهودیان دشمنی و جدال را با اسلام ادامه می دادند و قرآن کریم علت آن را حسادتی می داند که در وجود یهودیان نسبت به رسول خدا۶ریشه دوانیده است.
۴- مسلمانان آگاه باشند که قرآن مجید یهودیان را از پایان بدفرجام و عاقبت بی ایمانی که مستوجب عذاب دردناک الهی خواهد بود برحذر می دارد، چنانچه دیری نپائید و وعده ی خداوند تحقق یافت و حضرت رسول اکرم۶تمام تجاوزات آن ها را با قاطعیت پاسخ داد و برخی را کشته و بقیه را از جزیرهالعرب بیرون کرد و همگی در حالی که اموال خود را ترک کرده بودند سر بر بیابان گذارده و گریختند.
۵- مسلمانان آگاه باشند که پیامبر اسلام۶اسوه ی حسنه و عمل کننده ی فرمان های الهی ، در عملکرد خویش نسبت به توطئه گران یهودی، مسلمانان را آموزش می دهد که جهت ثبات امنیت جامعه ی اسلامی خائنینی را که تخم نفاق در مدینه می‌کاشتند و یا اطلاعات به دشمن مشترک می رساندند، می بایست توقیف و تبعید شوند.
۶- مسلمانان آگاه باشند که عکس العمل رسول خدا۶نشان از آن دارد که جامعه ی اسلامی نمی‌تواند خیانت آشکار کسانی را بپذیرد که حداقل با امید بی طرفی آن ها، هر نوع ملاطفت به آنان نشان داده بود.
۷- مسلمانان آگاه باشند که اقدامات یهودیان نشان می‌هد که به دنبال استفاده از فرصت‌ها هستند و عملاً از موقعیت ها بهره برده سعی در گرداندن اوضاع به نفع خود دارند.خیانت این گروه به قدری آشکار است که اذهان عمومی تمام مردم جامعه، آن را تشخیص می‌دهد.
۸- مسلمانان آگاه باشند پیمان شکنان، هستی جامعه ی اسلامی را به خطر انداخته و اگر اقدام آنان ادامه یابد امکان دارد منتهی به از هم پاشیدن کیان اسلامی گردد. این مسئله اقتضاء می‌کند که امنیت به سریع‌ترین صورت ممکن برقرار شود و عوامل خیانت و توطئه کنار گذاشته شوند و سد محکمی در برابر اقدامات و نقشه‌های فتنه‌جویانه و نفاق‌افکنانه ی آن ها قرار گیرد اما نه به گونه‌ای که سبب حساسیت اذهان عمومی گردد.
۹- مسلمانان آگاه باشند که خداوند با تغییر قبله مسلمانان را از یهود جدا نمود و جدایی آشکار شد. قرآن با تأکید بر اینکه ابراهیم۷یهودی و مسیحی نیست و حنیفی خداپرست است و اعلام اینکه تنها دین مورد پذیرش خداوند، اسلام است و اینکه پیامبر اسلام رحمه للعالمین است. به دین اسلام جنبه ی جهانی و عمومی داد در صورتی که یهود با توجه به برتر دانستن خود مایل نبود دینش گسترش یابد اما دین جهانی اسلام باید گسترش می یافت و این امر از تغییر قبله شروع شد یعنی به نژادپرستی یهود پاسخ منفی داده شد.
۱۰- مسلمانان آگاه باشند که از نظر سیاسی اجتماعی با گسترش مخالفتها علیه اسلام، پیامبر۶احتیاج به حمایت مردانی داشت که از صمیم قلب به او ایمان آورده و حاضر به همه نوع فداکاری در راه او باشند. اما اقدامات یهود سبب شده بود که در دل عده ای تردید و دودلی ایجاد شود؛ چون یهود دارای کتاب بودند و می توانستند این عمل را به طور مؤثری انجام دهند.
۱۱- مسلمانان آگاه باشند که تغییر قبله از حوادث بزرگی بود که در بین عرب خارج از مدینه گسترش یافته حتی به مکه نیز منتقل شد. این حرکت قانونگذاری انقلابی ریشه دار بود که یهود و غیر یهود در مقابل آن ساکت نمی نشستند؛ زیرا اسلام یکی از مفاخر دینی آن ها را کنار نهاده بود از طرف دیگر موجب توجه تمامی امت به یک سو مانع تفرقه ی ایشان می گردید. کعبه جایگاهی بود که برای همه ی اعراب شناخته شده و گرامی و مقدس بود و توجه به کعبه همه ی اعراب را متوجه دین اسلام کرد و سبب جداسازی مؤمنین از غیرمؤمنین و مشخص کردن فرمانبرداران از عاصیان متمرّد شد.
۱۲- مسلمانان آگاه باشند که از نظر سیاسی تغییر قبله در حقیقت به منزله ی شروع حیات مستقل اسلام بود. این کار کعبه را به عنوان مرکز دینی تمام مسلمانان معرفی می نمود. همانطور که از زمان های بسیار دور محل زیارت و احترام تمام قبائل عرب بود، پذیرش مراسم حج که یادآور تلاش ابراهیم۷بود نمودی از این حرکت و حیات مستقل اسلامی بود.
۱۳- مسلمانان آگاه باشند که لفظ إسرائیلیات همانطور که ظاهر است جمع مفرد کلمه إسرائیلیه است، و آن قصّه یا رویدادی است که ازمنابع یا مصادر إسرائیلی روایت می شود و به اسرائیل (اسرائیل، یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم پدر دوازده سبط بنی اسرائیل می باشد) و به قوم یهود یا بنی اسرائیل نسبت داده می شود.لفظ اسرائیلیات هرچند که به ظاهر برداستا هائی که ازمنابع ومصادر اسرائیلی روایت می شودگفته شده است لیکن علماء تفسیر وحدیث آن را شامل بر آنچه گسترده و جامع تر از داستان های یهودی است می دانند. إسرائیلیات برسه دسته تقسیم می شوند: إسرائیلیات موافق با شریعت، إسرائیلیاتی که شریعت در برابر آن ساکت است که از نظر مبانی اعتقادی هیچ گونه مشکلی با اعتقادات اسلامی نداشته و بودن یا نبودن این مطالب هیچ سود و زیانی در برنداشته باشد،إسرائیلیات مخالف شریعت شامل مطالبی مغرضانه و غیراسلامی. بنابر نظر قرآن کریم: اى کسانى که ایمان آورده‏اید! اگر شخص فاسقى خبرى براى شما بیاورد، درباره آن تحقیق کنید، مبادا به گروهى از روى نادانى آسیب برسانید و از کرده ی خود پشیمان شوید! و ثانیاً با توجه به حدیث مشهور از پیامبر۶«مَنْ کَذَّبَ عَلَیَّ مُتِعَمِّداً فَلیَتَبَوَّأ مَقعَدَهُ مِن النّارِ» باید برای به دست آوردن احادیث حقیقی تحقیق نمود.
۱۴- مسلمانان آگاه باشند که صبر و تحمل پیامبر۶در مورد گروه خائن یهودی و منافق، نباید حمل بر ضعف مسلمانان شود، و جنگ با این گروه سبب شد امکان این طرز فکر از میان برود.
۱۵- مسلمانان آگاه باشند که درگیری با گروهی از یهودیان، از یک جنگ واحد و فراگیر میان پیامبر۶و یهودیان آسانتر بود. اقدام بنی قینقاع پیمان شکنی بود و اگر با آن ها مقابله شد و دیگر طوایف به کمک آن ها نیامدند، دلیل بر وقوف بر پیمان شکنی این طایفه بود.
۱۶- مسلمانان آگاه باشند که حکومت اسلامی می بایست پیوسته نسبت به گروه های تشکیل دهنده ی جامعه، نظارت داشته باشد و در صورت دیدن اموری که برخلاف اتحاد و امنیت جامعه ی اسلامی است، عکس العمل متناسب نشان داده و راه های مذکور در این حادثه را یکی یکی بپیماید مثل تأمل و بردباری؛ گوشزد نمودن با مهربانی؛ اخطار به شکل شایسته؛ اعلام عدم سازش در صورت تداوم نادرستی، لغو پیمان در برابر پیمان شکنی، جنگ، تبعید و. . ..
۱۷- مسلمانان آگاه باشند که سوره ی حشر در باره ی منافقینی سخن گفته است که به یهود بنی نضیر، وعده ی همکاری دادند ولی به وعده ی خویش عمل نکردند. هر دو گروه منافق و یهودی در حقیقت با یکدیگر دشمن بوده و از مسلمانان وحشت و دلهره دارند.
۱۸- مسلمانان آگاه باشندکه اقتدار و نفوذ اسلام موجب برملا گردیدن توطئه ی خطرناک بنی نضیر گردید و این حقیقت تلخ آشکار شد که یهودیان، قابل اطمینان نبوده و هدفی جز فتنه انگیزی و ایجاد دسیسه و تخریب ندارند.
۱۹- مسلمانان آگاه باشند که توطئه ی سوء قصد به جان پیامبر اسلام۶بیانگر اهمیّت حفظ جان رهبری نهضت در جامعه ی اسلامی است که یکی از اهداف شوم دشمنان، در جهت ضربه زدن به پیکره ی اسلام و جامعه ی مسلمانان است.
۲۰- مسلمانان آگاه باشند که هدف رسول خدا در مدینه، ایجاد امنیت و آرامش و ثبات بود؛چنانچه در طی انعقاد پیمان با مردم مدینه و یهودیان این هدف والا را دنبال می نمود؛ اما با آغاز آشوب ودسیسه های گوناگون یهودیان می بایست پاسخی مناسب به خیانت ، توطئه، پیمان شکنی و تدارکات جنگ از سوی یهودیان منعکس می نمود و بهترین پاسخ اخراج آنان بود.
۲۱- مسلمانان آگاه باشند که پیامبر اندیشمند اسلام۶، با تبعید یهودیان، مدینه و محل استقرار حکومت اسلامی نوپا را از بلایی خانمان سوز که همان جنگ داخلی بود، رهانید.
۲۲- مسلمانان آگاه باشند که امنیت و ثبات در جامعه ی اسلامی حائز اهمیت بوده و سیاست پیامبر۶بدین واسطه بر اساس اوضاع حکومت و شرایط حاصل از عملکرد تشکلات جامعه گوناگون بوده و بر اساس وحی الهی بهترین برخورد را انجام می دادند.
۲۳- مسلمانان آگاه باشند که برخورد پیامبر۶با یهود بنی نضیر، موجب حساسیّت افراد تشکیل دهنده ی جامعه ی اسلامی می گردد تا مراقبت کامل نسبت به اعمال خویش داشته باشند زیرا در جامعه ی اسلامی می بایست جوابگوی عملکرد خویش باشند.
۲۴- مسلمانان آگاه باشند که هرگونه بی احترامی و دشنام به پیامبر۶و مقدسات اسلامی، جزایش مرگ است.
۲۵- مسلمانان آگاه باشند که شدّت عمل برای حفظ حکومت اسلامی و اقتدار آن لازم است.
۲۶ـ مسلمانان آگاه باشند که بر اساس سوره ی حشر خداوند به مسلمانان نمایاند که اگرچه شوکت و قدرت یهودیان به نظر ایشان بسیار بود و قلعه های محکم و به ظاهر غیرقابل نفوذی داشتند اما در برابر موج حرکت اسلامی، وحشت بر دل یهودیان افتاد و حتی با دست خویش به خراب نمودن خانه هایشان، مؤمنین را یاری دادند و آن ابهت توخالی از هم فروپاشید.
۲۷- مسلمانان آگاه باشند که سوره ی حشر در حقیقت به نوعی جواز کوتاه کردن دست دشمنان را از اذیت و آزار مسلمانان، صادر می نماید تا بدانجا که دلبستگی ها و وابستگی های دشمنان را در برابر چشم هایشان آسیب رسانده و بدین وسیله دشمنان خدا و رسولش را خوار و ذلیل نمود.
۲۸- مسلمانان آگاه باشند که سزای کسانی که با وجود اعتقاد قلبی به پیامبری محمد۶، با آن حضرت مخالفت و مبارزه می کردند با سزای گروهی نادان بسیار متفاوت است.
۲۹- مسلمانان آگاه باشند که عمل ابولبابه و آیه ی کریمه در باره ی او، متضمن آن است که هر گونه تخطی از خط رهبری جامعه ی مسلمان، همچون گناهی عظیم است که می بایست بخشش آن فرد بسیار سخت بوده و در انتها نیز برای بخشیده شدن، باز می بایست به دامان اسلام و خدا و رسولش پناه برد.
۳۰- مسلمانان آگاه باشند که پیامبر اسلام۶در مسئله ی جنگ با یاران خویش تبادل نظر نموده و به شور می نشستند وتاکتیک نظامی جنگ خندق و یا محاصره ی قلعه های بنی قریظه حاصل این امر است.
۳۱- مسلمانان آگاه باشند که دشمنان را دست کم نگرفته و مانند پیامبر۶از طرق گوناگون مراقب کوچکترین حرکات ایشان باشند.و جهت زیر نظر گرفتن دشمن باید دارای طرح بود و بی گدار به آب نزد، گرچه پیامبر اسلام۶به وحی الهی متصل بود ولی پیروان وی نیز با توکل بر خداوند متعال با الگو گرفتن از نوع برخوردها با نقشه و طرح لازمه، می توانند به موفقیت دست یابند. برای نمونه پیامبر گرامی بدون اینکه خیبریان از جریان حمله ی مسلمانان بدیشان مطلع شوند دستور بسیج را داد و وقتی مسلمانان به آن نقطه رسیدند خیبریان به روال عادی خویش آماده ی رفتن به مکان زراعت بودند.
۳۲- مسلمانان آگاه باشندکه پیامبر۶درحفظ وحدت مسلمانان می کوشید و در مقابل دشمنان از تاکتیکهای مناسب استفاده می نمود که به عنوان مثال یکی از راه های مبارزه با دشمنان ایجاد وقفه و دور نمودن آنان از همراهی همردیفان شان (از نظر کمک رسانی چه فکری و چه عملی) بوده است و این امری است که در هر زمان برای مسلمانان دارای اهمیّتی ویژه می باشد.
۳۳- مسلمانان آگاه باشند که پیامبر۶دریافته بود که دو نیرو وجود دارد که جلوی انتشار دعوت به اسلام را می گیرد که آن ها عبارت بودند از نیروی قریش و نیروی یهود؛ لذا این دو نیرو را می بایست مهار می نمود و اینکه مسلمانان بدانند چه چیزهائی در رسیدن به اهدافشان اخلال ایجاد می کند و نیروی خود را در جهت رفع آن ها سوق دهند مورد اهمیّت بسیار بوده که در این زمینه رسول الله۶الگوی شناختن صحیح از اوضاع نظامی و سیاسی و اقتصادی و اجتماعی را به مسلمانان می آموزد.
۳۴- مسلمانان آگاه باشند که پیامبر۶در انتخاب متصدی امور در عین اینکه بهترین افراد را انتخاب می نمود ولی در عین حال در هیچ کجا از یادآوری امر ولایت و جانشینی به حق حضرت علی۷دست برنداشته و پیوسته با ظرافت در اجرای امور برای دلدادگان حقیقی راه روشن ولایت را نورانی فرموده است همان گونه که در جنگ خیبر افراد گوناگون و سرشناس را می فرستد و هر یک ناکامتر از فرد قبلی باز می گردد تا آن که پرچم اسلام به دست جانشین با کفایت آن پیامبر اعظم۶قرار می گیرد و با تدبیر الهی نقش پررنگ ولایت نقش آفرینی می نماید به گونه ای که حضرت علی۷به نزدیکی قلعه رسید اهل قلعه بیرون آمده و با علی۷جنگیدند، در این بین یکی از یهودیان ضربتی به علی۷زد که سپرش افتاد، آن حضرت۷در قلعه را، کند و سپر خویش قرار داد و این در تا وقتی که قلعه را فتح کرد در دستش بود.