انتظارات
تعلق به مدرسه
انگیزش نسبت به مدرسه
خود پنداره تحصیلی
رشد اعتقادی
معدل دروس نهایی
درصد قبولی در کنکور
نرخ ارتقا پایه
پوشش تحصیلی
کاهش
شاخص های برونداد
شاخص درونداد
شکل ۲-۱٫ مدل عملیاتی تحقیق
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱٫ مقدمه
در فصل حاضر، روش پژوهش مشتمل بر نوع پژوهش ٬ جامعه آماری،نمونه وروش نمونه گیری٬ حجم نمونه ابزار گردآوری دادها و مشخصات ابزار ها شامل روایی و پایایی ابزار بررسی شده و در ادامه روش تجزیه تحلیل داده ها توضیح داده شده است.
۳ -۲٫ نوع پژوهش
تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی می باشد چرا که منجر به پیشنهادات اجرائی و برنامه ریزی استراتژیک جهت کاهش نابرابری های آموزشی می گردد. از نظر شیوه جمع آوری داده ها و میزان کنترل متغیرها ٬توصیفی است اما چون قسمتی از داده های مورد نیاز تحقیق از بررسی آمارها و ارقام و تبدیل آنها به شاخص ها صورت گرفته است ، تحلیلی می باشد. همچنین از آنجا که بخش دیگر داده های مورد نیاز تحقیق از طریق پرسشنامه و بررسی نگرش های نمونه آماری تحقیق جمع آوری شده است٬ پیمایشی می باشد. در نهایت با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش٬ پژوهش حاضر از نوع همبستگی می باشد.هنگامی که محقق، از دو یا چند دسته از اطلاعات مختلف مربوط به یک گروه یا یک دسته از اطلاعات از دو یا چند گروه را در اختیار دارد، می توان از این روش تحقیقی استفاده کرد. چرا که این روش برای مطالعهء میزان تغییرات در یک یا چند عامل^[۱۰۲]در اثر یک یا چند عامل دیگر است(نادری و سیف نراقی، ۱۳۸۵: ۷۸).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۳٫ جامعه، نمونه و روش نمونه گیری
جامعه مورد مطالعه در تحقیق حاضر دانش آموزان مقطع متوسطه ۲۴ منطقه‌ی آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی و آمار و اسناد مربوطه در سال۱۳۹۲- ۱۳۹۱ می باشد آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در سال ۱۳۹۱ دارای ۲۴ منطقه می‌باشد که عبارتند از: ارومیه - ناحیه ۱، ارومیه - ناحیه ۲، اشنویه، انزل، بوکان، پلدشت، پیرانشهر، تکاب، چالدران، چایپاره، خوی، سردشت، سلماس، صومای برادوست، سیلوانا، شاهین دژ، شوط، کشاورز، ماکو، مرحمت آباد، مهاباد، میاندوآب، نازلو و نقده. در مطالعه حاضر همه مناطق ۲۴ گانه مورد نظر پژوهشگر قرار گرفته است.
در جمع‌ آوری آمار واطلاعات به صورت اسنادی از آمارهای سال‌های ۹۱-۱۳۹۰، آموزش و پرورش استان، سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن، سالنامه های آماری و اطلاعات رایانه‌ای مرکز آمار ایران استفاده شده است.باتوجهبهاینکهدراینپژوهشاطلاعاتضروریازدوشیوهمراجعهبهاسنادوپرسشنامهجمعآوریشده،اینپژوهشدوجامعهآماریدارد. درجمعآوریدادههایاسنادیجامعهتحقیق،آمارواطلاعاتواسنادوسوابقتحصیلیدانشآموزانمشغولبهتحصیلدرمقطعمتوسطهوپیشدانشگاهیدرسالتحصیلی۱۳۹۰-۱۳۹۱استکهازسازمانآموزشوپرورشاستاندریافتشدهاست .
۳-۳-۱٫ روش نمونه گیری و حجم نمونه
با توجه به اینکه جامعه آماری تحقیق حاضر مناطق ۲۴ گانه آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی و دانش آموزان این مناطق می باشد و از آنجا که در این تحقیق به دو دسته داده یعنی داده های اسنادی و داده های حاصل از پرسشنامه نیاز هست بنابراین در ارتباط با جمع آوری داده های اسنادی در تحقیق حاضر نمونه گیری بعمل نیامده است بلکه از تمام شماری استفاده شده است. برای جمع آوری بخشی از اطلاعات مورد نیاز پایان نامه پرسشنامه ای در میان دانش آموزان توزیع شد .در این پژوهش برای نمونه گیری،از روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای استفاده شده است.
در نمونه گیری طبقه ای، واحد های جامعهء مورد مطالعه در طبقه هایی که از نظر صفت متغیر همگن تر هستند، گروه بندی می شوند، تا تغییرات آنها در درون گروه ها کمتر شود. پس از آن از هریک از طبقه ها تعدادی نمونه انتخاب می شود. معمولا برای طبقه بندی واحدهای جامعه، متغیری به عنوان ملاک در نظر گرفته می شود که با صفت متغیر مورد مطالعه بستگی داشته باشد (سرمد وهمکاران، ۱۳۸۴: ۸۴).
جدول ۳-۱٫ توزیع جامعه و نمونه آماری دانش آموزان به تفکیک منطقه و جنسیت

رویکرد اقتباس و بومی شده: ^[۵۷] اساس این رویکرد الگوبرداری مدل شایستگی از سازمانی دیگر و تنظیم مجدد آن بر اساس فرهنگ سازمان خود است. این راهبرد نیاز به متدولوژی مناسب دارد. زیرا قبلاً مطالعات لازم برای تدوین مدل توسط سازمان قبلی انجام شده است. در این رویکرد می توان از مصاحبه یا تحقیق در مورد یک گروه کوچک استفاده کرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

رویکرد ایجاد (ساختن) مدل مناسب برای خود^[۵۸] : بر اساس این رویکرد، یک مدل شایستگی مناسب برای سازمان طراحی و ایجاد می شود. این راهبرد نیاز به تحقیق دارد و وقتی به کار می رود که از مدل شایستگی به صورت جامع و به عنوان مبنای استخدام، ارزیابی عملکرد یا ارتقاء استفاده شود.
۲-۱-۵-۲) در دسته­بندی دیگری که از رویکردهای طراحی مدل شایستگی توسط بریسکو وهال شده است، نحوه طراحی مدل شایستگی مدیران توسط سازمان های مختلف با هدف دسته بندی آنها مورد بررسی قرار گرفت. آن ها دریافتند که استفاده از مدل های شایستگی از پدیده های اخیر سازما نها است که آن ها را به سمت افزایش رقابت پذیری با توسل به هر وسیله ای از جمله توسعه عملکرد مدیران شان سوق می دهد. بر اساس یافته های این تحقیق آن ها معتقدند که رویکردهای جاری طراحی مدل شایستگی را می توان در سه دسته طبقه بندی نمود. این سه دسته عبارتند از:

1. 1. رویکرد مبتنی بر تحقیق^[۵۹]: رویکردی است که بر تحقیق روی رفتار مدیران مبتنی است. مدیران نمونه ای که عملکرد بالایی دارند، انتخاب می شوند و با آن ها مصاحبه می شود تا رفتارهای مناسب استخراج شود. سپس در جلسه ای متشکل از تیم اجرایی، این رفتارها مورد بازنگری و بحث قرار می گیرد و در آخر پس از اعمال تغییرات لازم ۴ تا ۸ قابلیت اصلی و ۱۲ تا ۲۴ قابلیت فرعی و ۵۰ تا ۱۰۰ شاخص

تعیین می شود. محدودیت این رویکرد آن است که نه بر قابلیت های آینده بلکه بر قابلیت های گذشته مبتنی است.

2. 2. رویکرد مبتنی بر استراتژی: ^[۶۰]در این رویکرد، یک جهت گیری راهبردی ملاک قرار می گیرد. این رویکرد بر خلاف رویکرد قبلی آینده گرا است و وقتی به کار می رود که مدیران از رفتارها و مهارت های مورد نیاز برای توسعه سازمان درآینده برخوردار نیستند. مزیت این رویکرد آن است که با کسب و کار سازمان مرتبط است و می تواند از تغییر و تحولات سازمان حمایت کند.

2. 2. رویکرد مبتنی بر ارزش:^[۶۱]اگر شایستگی ها بر اساس ارزش های فرهنگی سازمان شکل گیرد، رویکرد مبتنی بر ارزش نامیده می شود. محققان بر اثربخشی بالقوه این رویکرد تأکید دارند زیرا می تواند انگیزش قوی ایجاد نماید. از نقاط ضعف این رویکرد یکی احتمال فقدان دقت در فرایند توسعه است و دیگر اینکه ترجمه ارزش های فرهنگی به رفتارهای واقعی بسیار مشکل است. بر اساس تحقیقات برگوین دو رویکرد مطرح در تعیین شایستگی های مورد نیازمدیران و رهبران وجود دارد که یکی اشاره به خروجی ها و نتایج عملکرد شایسته دارد و دیگری به ورودی ها و ویژگی های اساسی فرد اشاره دارد که موردنیاز عملکرد موفق و برتر او است، بنابراین دو رویکرد خروجی محور و ورودی محوردر این دسته بندی برای تعیین شایستگی بیان می شود. استربلر دسته بندی رویکرد های تعیین قابلیت ها را از دیدگاهی دیگر طرح کرده است. او رویکردهای زیر را به عنوان اصلی ترین شیوه ها در تعیین قابلیت ها می داند(سازمان مدیریت صنعتی،۱۳۸۸).

۲-۱-۵-۳) یوکل در سال ۲۰۰۶ با توجه به تحقیقات گسترده در این زمینه، راهبردهای تعیین شایستگی را به ۵ طبقه دسته بندی کرد که عبارتند از:
راهبرد ویژگی های بنیادی فردی
راهبرد رفتاری
راهبرد اقتضایی
راهبرد تاثیرات قدرت
راهبرد ترکیبی
الف) راهبرد ویژگی های بنیادی فردی: طبق مطالعات انجام شده بین سال­های۱۹۰۰تا ۱۹۴۰ در خصوص رهبری به این نکته تاکید می شد که چه ویژگی های فردی، رهبران را از دیگر اعضا سازمان متمایز می کند و در مجموع وجود چه ویژگی های شخصیتی، انگیزه ها، مفاهیم ذهنی، مهارت ها و ارزش هایی در افراد موجب بروز رفتارها و عملکر دهای برتر، رهبران موفق جهانی می شود.
ب) راهبرد رفتاری: تحقیقات پژوهشگران در سال های بعد از ۱۹۴۰ نشان داد که ویژگی های بنیادی شخصی برای رسیدن به عملکرد برتر در مدیریت، لازم است ولی کافی نیست. در سال ۱۹۹۰ باس تمرکز خود را روی رفتار های مدیران قرار داد و رفتار های اثر بخش و غیراثر بخش ملاک بررسی تحقیقات او قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد که رفتار های مدیریتی به دو دسته کلی (رفتار های وظیفه محور- رفتار های فردمحور) تقسیم می شود. در این رویکرد شایستگی بر حسب رفتار افراد در موقعیت واقعی در محل کار ارزیابی می شود. این شایستگی ها بر حسب ویژگی های اساسی افراد مانند صفات، دانش، مهارت و انگیزش که به طور کلی با عملکرد سطح بالا مرتبط اند، تعریف می شود. این رویکرد دارای نقاط ضعفی است که از جمله آن ها به چند مورد زیر اشاره می شود. این رویکرد دارای انعطاف ناپذیری شدید است. ناظر به گذشته است و هیچ ضمانتی وجود ندارد که شایستگی هایی که دیروز به عملکرد عالی منجر می شدند، امروز و در آینده نیز به نتایج مشابه منجر شوند. از سوی دیگر این مدل پویایی، تحرک محیط کاری و جستجوی مداوم سازمان ها را به دلیل نیاز آن ها به شایستگی های جدید نادیده می گیرد.
ج) راهبرد اقتضایی: راهبرد اقتضایی که رویکرد فرایندمحور نیز خوانده می شود بر اهمیت عوامل موثر بر موقعیت تاکید دارد. این راهبرد در تلاش است تا ارتباط بین عوامل موقعیتی معین و شایستگی های مورد نیاز در عملکرد عالی مدیریتی را شناسایی کند. این راهبرد به بررسی عملکرد مدیریت با تمرکز بر زمینه اجتماعی می پردازد که در آن زمینه عملکرد صورت گرفته است. تعدادی از تحقیقات در این راهبرد از تعریف شایستگی بر پایه رفتار استفاده کرده اند و بنابراین راهبرد اقتضایی می تواند در برگیرنده راهبرد رفتاری نیز باشد. اما تفاوت آن ها در این است که تحقیقات انجام شده بر پایه این راهبرد، بیشتر دربرگیرنده توصیف عوامل موقعیتی مؤثر بر شایستگی های مورد نیاز برای عملکرد بالا است. در این رویکرد نقش فرد و شکل کار نادیده گرفته شده و بیشتر بر فرهنگ، ارزش­ها و چگونگی تاثیر آن­ها بر عملکرد سازمانی تأکید می شود. در این زمینه دو نظریه کاملاً متفاوت اقتضایی وجود دارد. در نظریه اول بارتلت و گوشال بر این باورند که تنوع عوامل موقعیتی از کاری به کار دیگر آن چنان گسترده و زیاد است که تهیه یک لیست عمومی از شایستگی­های مدیریتی مرتبط با موقعیت های مدیریتی، غیرممکن به نظر می رسد. طبق نتایج به دست آمده اندازه سازمان و ملیت می توانند بر شایستگی های مدیریتی که به عملکرد موفق مدیران منجر می شود تاثیرگذار باشند. نظریه دوم، دیدگاه اسپنسر است مبنی بر این که مدیران عالی از هر نوع و سطحی در یک نیمرخ کلی از مهارت های مشترکی برخوردارند و می توان مدل شایستگی مشترکی برای همه مدیران تدوین نمود.
د) راهبرد تاثیرات قدرت: در این راهبرد تاثیر قدرت و اختیار در مدیریت مؤثر مورد بررسی قرار می گیرد و برای اندازه گیری آن روی رهبری اثر بخش، مفاهیمی چون (تفاوت بین قدرت و اختیار)، (نتایج اثرگذاری از جمله اطمینان بخشی، مقبولیت، متقاعد سازی و مشورت دهی)، (فرایند اثرگذاری (و (انواع قدرت و مراجع قدرت) مورد بررسی قرار می گیرد.
ه) راهبرد ترکیبی: در سال های اخیر محققان به این نتیجه رسیده اند که ترکیب چهار راهبرد فوق برای تعیین قابلیت های مدیریتی و رهبری می تواند مفید باشد. در راهبرد ترکیبی به مدیریت به عنوان یک پدیده کلی که در برگیرنده تمام عوامل است، پرداخته می شود، یعنی مجموعه ویژگی های بنیادی فرد، رفتارها، شرایط محیطی و تاثیرات قدرت در این راهبرد مورد بررسی قرار می گیرد(فرنهام و هورتون^[۶۲]،۲۰۰۰).
۲-۱-۶٫ عملکرد بازاریابی^[۶۳]:
کین^[۶۴] معتقد است که عملکرد چیزی است که فرد به جا می­ گذارد و جدای از هدف است. برنادین^[۶۵] عملکرد را به عنوان نتایج کار تعریف نموده است. اما عملکرد شرکت میزان موفقیت یک شرکت در خلق ارزش برای قسمت های مختلف بازار است. در واقع عملکرد شرکت بر اساس دستیابی به اهداف کسب و کار، از طریق واحدهای مختلف شرکت، تعیین می گردد و موفقیت استراتژی های هر شرکت، در عملکرد آن شرکت منعکس می شود (ملک اخلاق و رجب زاده،۱۳۸۸).
اندازه گیری عملکرد برای تعیین مسیر تحقیق بسیار با اهمیت است.اندازه گیری عملکرد در مرکز تدوین و پیاده سازی راهبرد بازاریابی است و برای مدیران ،روش و فرصتی را فراهم می کند که اثرات و الزامات تصمیمات راهبردی خود را ارزیابی کند(کراونز^[۶۶]،۱۹۹۸،ص۱۴).
عملکرد سازمانی نشان میدهد که یک سازمان چگونه به رسالت و اهداف مربوط به خود می رسد، عملکرد سازمانی دلالت بر شروع از یک وضعیت معین و رسیدن به یک هدف دقیق دارد که این ممکن است شامل چندین نقطه هدف از قبیل سهم بازار، حجم فروش، انگیزش کارکنان، رضایت مشتری، سطح کیفیت و غیره باشد(بویسورت^[۶۷]،۲۰۰۶،ص۲۱).
در این پژوهش عملکرد بازاریابی مورد نظر است. به تلاش برای ارتباط بین ارزش محصول (کالاها یا خدمات) و مشتری گفته می‌شود. بازاریابی گاهی اوقات به هنر فروش نیز معروف است. ولی فروش یکی از توابع کوچک بازاریابی به حساب می‌آید(کاتلر و کلر^[۶۸]،۲۰۱۲). تعریف لغت نامه‌ای بازاریابی عبارت است از«فراهم کردن کالاها یا خدمات برای برآورده ساختن نیازهای مصرف کنندگان.»به بیان دیگر، بازاریابی شامل درک خواسته‌های مشتری و تطابق محصولات شرکت، برای برآورده ساختن آن نیازها و در برگیرنده فرایند سودآوری برای شرکت است. بازاریابی موفق مستلزم برخورداری از محصول مناسب در زمان مناسب و مکان مناسب است و اطمینان از اینکه مشتری از وجود محصول مطلع است، از این رو موجب سفارش‌های آینده می‌شود(احمدی و فرزین فر،۱۳۸۹).
بازاریابی، فرآیندی است که بین توانایی های شرکت و نیازهای مشتریان تعادل ایجاد می‌کند. سرجیو زیمن در کتاب خود پایان عصر بازاریابی سنتی خود بازاریابی را اینچنین تعریف می‌کند:بازاریابی درباره داشتن برنامه‌ها و ترویج‌ها و تبلیغات و هزاران چیز دیگری است که در متقاعد کردن مردم به خرید یک محصول، موثر واقع شوند. در مورد رستوران‌های غذای سرپایی، بازاریابی گاززدن‌ها و هرت کشیدن‌ها. در مورد خطوط هوایی، بازاریابی یعنی نشستن آدم‌ها روی صندلی‌ها. بحث بازاریابی درباره منفعت و نتایج است. بازاریابی یک فعالیت راهبردی و راه و روشی است متمرکز بر فرجام اقدامات مربوط به جذب مصرف کننده بیشتر، برای خرید محصول شما در دفعات بیشتر به نحوی که شرکت شما پول بیشتری به دست آورد. بازاریابی امیال و نیازهای پاسخ داده نشده را شناسایی می‌کند. همچنین ضمن تعریف و تخمین اندازه یک بازار تعریف شده، میزان سودآوری آن را نیز اندازه‌گیری می‌کند. به عبارت دیگر بازاریابی، بخش‌هایی از بازار را به عنوان مناسب‌ترین بخش بازار برای شرکت شناسایی و مشخص می‌کند که شرکت نیز توانایی و امکان عرضه خدمات به آنها را دارد و همچنین مناسبترین محصولات و خدمات مورد نیاز آن بخش را طراحی و معرفی می‌کند(ویکی پدیا).
امروزه ارائه ی بهترین عملکرد در زمینه ی بازاریابی، به اساسی ترین دغدغه ی مدیران شرکت ها مبدل شده است و می کوشند تا با بهره گیری از تکنیک های مختلف، به عملکرد برتر دست یابند. عملکرد بازاریابی به توانایی سازمان برای افزایش فروش، ارتقای موقعیت رقابتی شرکت، توسعه محصول جدید، بهبود کیفیت محصول، کاهش زمان تحویل کالا یا خدمات به مشتریان، گسترش سهم بازار وغیره در مقایسه با دیگر رقبا در یک صنعت خاص اشاره دارد. مفهوم بازاریابی به عنوان فلسفه مدیریت حاکم بر سازمانهاست.این مفهوم مرتبط با مشتری گرایی،سودگرایی و هماهنگی بخش بازاریابی با سایر بخش ها در شناسایی و برآوردن نیازهای بازار و مشتری است.اگرچه مفهوم بازاریابی در زمان های گذشته و حال مطرح بوده است ،اما ارزش عملیاتی آن بسیار محدود است(دولت آبادی و خائف الهی،۱۳۸۴،ص۲۳).
۲-۱-۷٫ بنگاه­های کوچک و متوسط^[۶۹]:
سازمان­های کوچک و متوسط نیروی تاثیر گذاری در فرایند توسعه اقتصادی کشورها می­باشند که به علت نداشتن متولی و سازمانی که بصورت جدی ، مطالبه گر توجه به جایگاه این سازمانها در برنامه ریزی کلان کشور گردد، از ایفای رسالت خود در توسعه اقتصادی کشور بازمانده اند. شرکتها و سازمانهای کوچک و متوسط بر اساس معیارهای مختلفی تعریف می شوند. برخی از این معیارها عبارتند از : حجم اشتغال، حجم سرمایه، حجم تولید، نوع تکنولوژی و صادراتی بودن تولیدات، میزان گردش مالی و …. شرکتهای متوسط و کوچک در بیشتر کشورهای توسعه یافته به دلایل مختلف مورد توجه و حمایت ویژه دولتها قرار دارند. که از جمله آنها می توان به توانایی های لازم جهت جذب سرمایه های محدود و پراکنده موجود در جامعه و هدایت آنها در فعالیت های تولیدی و صنعتی اشاره نمود. تحولات اخیر و بویژه فشارهای جمعیتی، نوآوریهای لحظه به لحظه، پیچیده تر شدن فرایندهای مدیریتی و تصمیم گیری، نیاز به تصمیم گیری های آنی و ضروری و تجارب حاصل از فعالیت­های بنگاه­های کوچک و متوسط اهمیت این بنگاهها را و در این شرایط ، ایجاد فرصت های رشد را نمایان ساخته است. برای صنایع کوچک و متوسط، ممکن الحصول تر وراحت تر از توسعه صنایع بزرگ است(پنروز،۲۰۰۱).
با توجه به توضیحات فوق ارائه راهکارهایی به منظور تسهیل حضور فعال سازمان­های کوچک و متوسط در چرخه اقتصادی کشور می ­تواند به توسعه و شکوفایی این سازمان­ها منجر شود. در این میان با توجه به رشد روزافزون کسب وکارهای الکترونیکی که موج عظیم آن در سالهای اخیر اقتصاد جهان را متحول نموده است، بررسی این پدیده نوظهور در سازمان­های متوسط و کوچک میتواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد (سمیع زاده و چهارسوقی،۱۳۸۷).
واژه “سازمان های کوچک و متوسط” در تعداد کمی از کشورها به صورت استاندارد تعریف شده است. به عنوان مثال، قبلاًً هریک از اعضای اتحادیه اروپا به طور سنتی، تعریفی از آن را ارائه می کرد. مثلاً آلمان سازمان­هایی که تعداد کارکنان آن ۵۰۰ نفر و بلژیک سازما نهایی که تعداد کارکنان آن ۱۰۰ نفر باشد را کوچک و متوسط می دانست. پس از ارائه یک تعریف اولیه در سال ۱۹۹۶ م.، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۳ م. این مفهوم را استاندارد کرد و در تعریفی که هم اکنون در اتحادیه اروپا مورد اجراست،کمیسیون اروپا، (۲۰۰۳)، ترکیبی از تعداد کارکنان، گردش مالی سالانه و/ یا ترازنامه سالانه مبنا قرار گرفت. در تعریف ارائه شده، سازمان هایی با تعداد کارکنان کمتر از ۵۰ نفر را"کوچک” و سازما نهای با کمتر از ۲۵۰ نفر را"متوسط ” نامیده اند، ضمن آنکه بنگاه هایی با تعداد کارکنان کمتر از ۱۰ نفر را خیلی کوچک )میکرو( می نامند. گردش مالی سالانه ۵۰ ، ۱۰و ۲ میلیون یورو و تراز سالانه ۴۳ ، ۱۰ و ۲ میلیون یورو نیز به عنوان حدود تعریف شده برای سه نوع بنگاه متوسط، کوچک و خیلی کوچک پیش بینی شده است. آلمان از سال ۲۰۰۵ میلادی از تعریف اتحادیه اروپا استفاده کرد. در مقابل امریکا، صنایع با کمتر از ۱۰۰ نفر را کوچک و صنایع با کمتر از ۵۰۰ نفر را متوسط می نامد. شایان ذکر است که به گزارش کمیسیون اروپا ۲۰۰۵))، میزان اشتغال متوسط کل بنگاه­ها در اتحادیه اروپا ۶ نفر است و ۹۹% شرکت­های اتحادیه اروپا را بنگا ههای کوچک و متوسط تشکیل می دهند که تعداد کارکنان آن در مجموع حدود ۷۵ میلیون نفر است. به نقل از ویکی پدیا ( ۲۰۰۹)، در برخی کشورهای اروپایی و نیز آمریکا، بنگاه­های با تعداد کمتر از ۱۰ نفر را دفاتر کوچک نامیده و برای آنها محدوده خاصی در حوزه بنگا ههای کوچک و متوسط در نظر می گیرند. در اتحادیه اروپا، بنگاه­های با تعداد کمتر از ۱۰ نفر را بنگاه­های خیلی کوچک )میکرو) می نامند. در برخی از کشورها، بنگا ههای با تعداد کارکنان ۳۰ تا ۱۹۹ نفر را کوچک، و ۲۰۰ تا ۹۹۹ نفر را متوسط نامیده اند. در خصوص تعریف و توصیف بنگاه­های کوچک و متوسط ) SME ها( در ایران اتفاق نظر قطعی وجود ندارد. با توجه به اهمیت بنگاه های کوچک و متوسط و نقشی که در توسعه صنعتی کشور و واکنش سریع به تغییرات و نیازهای متنوع بازار جهانی و توسعه صادرات ایفا می کنند، هماهنگی آن ها با شرایط و خواسته­ های بازار، ازجمله به­ کارگیری امکانات تجارت­الکترونیکی، یک ضرورت ناگزیر است(موحدی،۱۳۹۰).
بنگاه­های کوچک و متوسط، در اکثر کشورها به عنوان عناصر مهم در پیشرفت­های اقتصادی- اجتماعی شناخته شده اند. این بنگاه­ها خصوصاً در ایجاد فرصت های شغلی با سرمایه ­گذاری­های پائین، توسعه های منطقه ای، توسعه های سازمانی شرکت های متکی بر اصول تکنولوژی، نوآوری محصولات و ایجاد روش های نوین، اهمیت بسزایی دارند. نگاهی به نظام اقتصادی- اجتماعی در بسیاری از کشورهای پیشرفته و نو توسعه یافته ی جهان نشان می دهد که ایجاد و حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط یکی از اولویت های اساسی در برنامه های توسعه اقتصادی این کشورها است. این بنگاه های اقتصادی علی رغم آنکه به سرمایه گذاری کمتری نیاز دارند، بازدهی بیشتری داشته و درایجاد اشتغال، ایجاد بستر مناسب برای نوآوری و اختراعات و افزایش صادرات این کشورها، نقش مهمی دارند. در بسیاری از کشورها این بنگاه ها، تامین کنندگان اصلی اشتغال جدید، مهد تحول و نوآوری و پیشرو در ابداع فناوری های جدید بوده اند. از سوی دیگر این صنایع به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود می تواند از جاذبه های فراوانی برای بخش خصوصی برخوردار باشد، که این امر بسته به شرایط داخلی اقتصادی کشورها قوانین و سیاست های حمایتی در کشورهای مختلف به عنوان الگویی موفق برای توانمند سازی علمی و صنعتی معرفی شده است(تولایی و علیرضایی،۱۳۸۷).
در کشورهای جنوب شرقی آسیا ۹۵ % کل بنیادهای اقتصادی و صنعتی کشورها را SME ها تشکیل داده و به عنوان رکن اساسی در اقتصاد و اشتغال این کشورها تاثیر گذارهستند(موسوی،۱۳۸۷) . به طوری که کسب و کارهای کوچکی که به اجرا درآمده نقش مهمی در رشد و توسعه صنعتی و اقتصادی آنان دارد. این امر منجر به افزایش ثروت در جامعه، کاهش فقر و ایجاد فرصت های شغلی بیشتر شده و تعداد بیشتری از جوانان به سمت خوداشتغالی و تقویت روحیه خوداتکایی روی آورده اند. در کشور ما، یکی از راهبردهای موثر در مواجهه با چالشهای کسب و کار استفاده از سرمایه های انسانی، ارتقای بهره وری و توانمند سازی بنگاههای کسب و کار در از این رو، توجه و روی آوردن به رشد و گسترش کشور است (مظفری ، ۱۳۸۶).
صنایع کوچک، زود بازده و کارآفرین به عنوان یکی از راه های توسعه اقتصادی همواره مورد توجه بوده است. نیاز به سرمایه اندک، بازده بالا وانعطاف پذیری توجیه اقتصادی صنایع کوچک را بیش از پیش نمایان می کند.از این رو و در حالی که دولت نهم بر لزوم کارآفرینی و توسعه صنایع پایین دستی به عنوان تنها راه استراتژیک کارآفرینی در کنار ایجاد ارزش افزوده تأکید دارد، می توان اهمیت نقش و گسترش بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط را در صنایع به روشنی دریافت. در حال حاضر، سرمایه گذاری در بیشتراستانهای کشور به سمت بنگاههای کوچک و متوسط سوق داده شده است، به طوری که کشور ما دارای قریب به۱/۵ میلیون کارگاه کوچک و متوسط و ۳۶۵ هزارکارگاه زیر ۶ نفر است. این گونه شرکت ها حدود ۳۰ درصد از ارزش تولیدات صنعتی را ایجاد می کنند. اشتغال کشور ازطریق این بنگاه هاایجاد می شود و آنها ۵۱ تا ۵۲ درصد در اقتصاد کشور سهم دارند((www.tpo.ir
۲-۱-۸٫ صادرات فرش:
صنعت فرش از جمله صنایعی است که در بخش کالاهای غیرنفتی ظرفیت بالقوه و زیادی را برای کسب ارز دارد. فرش دستبافت ایران متأثر از ویژگی های برجسته فرهنگی و هنری آن در سده ها و دهه های گذشته، همواره به عنوان یکی از کالاهای برجسته در سبد صادرات غیرنفتی ایران مطرح بوده و می باشد.از طرفی با توجه به اینکه این صنعت افراد زیادی را به خود مشغول کرده است می تواند عاملی مهم در ایجاد اشتغالهای دائمی و فصلی برای افراد جامعه باشد. به عبارت دیگر مهم ترین جنبه ها ی اقتصادی فرش دستبافت را می توان در اشتغال زایی ، تحصیل ارز و کمک به بهبود اقتصاد دانست . قسمت اعظمی از فرش ایران با ابعاد و ارزشهای برجسته اقتصادی، فرهنگی و ملی آن برای صادرات در سطح بین-المللی، تولید و عرضه می شود. لکن بخاطر نارسایی ها و تنگناهای موجود در داخل کشور و شرایط رقابتی برای صادرات آن در بازارهای هدف، صادرات این کالا با مشکلات جدی مواجه می باشد، بطوریکه این هنر- صنعت از سال ها قبل از افول قهقرایی پیموده است. جایگاه و نقش تعیین کننده و هدایتگر بازاریابی صادراتی و بین الملل برای ارتقاء کیفیت و انطباق آن بر خواست­ها، نیازها و ترجیحات مشتریان و خریداران، امری است که از آن غفلت شده است (صبوری خسروشاهی، ۱۳۸۲).
متاسفانه به دلیل فقدان اساسی در ابعاد سازمانی، ساختاری، مدیریتی، تولیدی و بویژه تجاری و بازرگانی، فرش ایران دوران افول و رکوردشکننده ای را در عرصه رقابت های جهانی پیموده و اکنون در شرایط بحرانی خاصی به سر می برد. از طرفی، بی توجهی به اصول و مبانی بازاریابی و تجارت که دربرگیرنده فرایند تولید آن نیز می شود، مزیت های رقابتی فرش را در داخل و بویژه در سطح جهانی با مخاطرات جدی مواجه نموده است. تجربه موفق دیگر کشورها حاکی از توجه آنها به واقعیت های محیط تجارت و دیگر عوامل تاثیرگذار است (شم آبادی و خداداد حسینی، ۱۳۸۶).
متوسط سهم صادرات فرش از ۲۷/۲۱ درصد طی سالهای ۱۳۳۸-۵۷ به ۸۷/۳۶ در دهه بعد از انقلاب رسید. طی برنامه اول و دوم توسعه حدود ۵/۲۲تا ۳۸درصدارزش صادرات غیرنفتی از صدور فرش دستباف تأمین شده است . اما در سالهای بعد از برنامه اول توسعه سهم آن از صادرات غیرنفتی رو به نقصان گذاشته، بنحوی که از ۲/۴۴ درصد در سال ۱۳۷۳ به ۰۹/۱۳ در سال ۱۳۸۰ کاهش یافته است . بطور کلی چند دهه اخیر صادرات غیرنفتی کشور از صادرات فرش دستباف تأثیر چشمگیری پذیرفته است. صادرات غیرنفتی با افزایش یا کاهش صادرات فرش دستباف نوسان های شدیدی را تجربه نموده است و اما توسعه کمی و کیفی صادرات غیرنفتی، ظهور کالاهای جدید در صادرات غیرنفتی، رکود بازار فرش ایران و جهان سبب شد که سهم فرش دستباف از صادرات غیرنفتی رو به کاهش گذارد. بدین ترتیب صادر ات غیرنفتی از شرایط تک محصولی صدور فرش رهایی یافته و صادرات غیرنفتی از تنوع کمی و کیفی کالاهای مختلف برخوردار شده است(حسینی،پرمه،۱۳۸۳،۸۵).
وزارت بازرگانی و وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولیان امر توسعه روستایی در کشور، سازماندهی تعاونیهای تولید فرش و فعال نمودن بخش صادرات و بازرگانی آن را در اولویتهای برنامه های خود قرار داده اند(صابری،۱۳۸۲).
در شرایط کنونی اقتصاد، ایجاد اشتغال یکی از محورهای مهم سیاستهای دولت محسوب می شود. صنعت فرش دستباف یکی از صنایع کاربر است که با هزینه های ثابت اندک و با بهره گرفتن از تجهیزات ساده در کارگاههای خانگی موجب اشتغال زائی قابل ملاحظه ای دراقتصاد کشور می شود این صنعت علاوه بر قالیبافی فعالیت ها و مشاغل جانبی دیگری را نیز در بر می گیرد که نرخ اشتغال زائی این صنعت را افزایش می دهد از جمله مشاغل جانبی می توان به کار نخریس ، نختاب ، رنگ فروش ، رنگرز، طراح ، چله کش ، گره زن ، صادرکننده ،بازرگانان اشاره کرد. به طورکلی مشاغل جانبی صنعت فرش حدود ۲۶ شغل می شود(شاکری،۱۳۸۳).
عوامل فرهنگی ، فردی، اجتماعی، شخصیتی و روانی به اضافه شناخت فرصت های نویدبخش و شناخت چالش های مهم بازاریابی فرش، زمینه مناسبی در تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت فرش دارد. شبکه های بازرگانی فرش ایران در توانایی پوشش و گسترش تمایل مردم در داخل و رونق بازار خارجی در کنار مسائل مرتبط با روابط بین المللی می توانند زمینه مناسبی برای بازاریابی فرش دستباف ایجاد کنند
توجه به مسائل مرتبط با بازاریابی فرش مانند:
-تقاضاهای­متفاوت
-انواع­محیط­بازاریابی
-تقسیم­و­تعیین­بازار­هدف
-نیازها­و­رفتار­خریداران
-اندازه ­گیری­کمی­بازار­و­پیش ­بینی­فروش

۴-۱-۳- تعداد خوشه در مترمربع
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۱) نشان داد تفاوت بین ارقام برای این صفت در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود . رقم چمران بیشترین تعداد خوشه را در واحد سطح تولید نمود. ولی ارقام الوند و زرین در درجه دوم اهمیت قرار داشتند. ژنوتیپ توس کمترین میانگین تعداد خوشه را به خود اختصاص داد (جدول ۴-۳). یکی از صفاتی که توانست تعداد خوشه را تحت تأثیر قرار دهد تعداد پنجههای موجود در مرحله گردهافشانی بود. وجود همبستگی مثبت تعداد خوشه با تعداد پنجه در واحد سطح (*۳۸۸r=./) مؤید این رابطه است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به نظر می رسد زودرسی و یا دیررسی ارقام از طریق فراهم نمودن شرایط زمانی لازم برای تولید پنجههای بیشتر تا مرحله گردهافشانی ممکن است به طور غیرمستقیم و احتمالاً از طریق تجمع مواد فتوسنتزی بیشتر باعث افزایش تعداد خوشه در واحد سطح گردد و در این آزمایش تعداد خوشه در واحد سطح در ژنوتیپهای چمران بیش از ژنوتیپهای دیگر بود(جدول۴-۳).
اثر باکتری بر صفت تعداد خوشه در متر مربع معنیدار نبود، لیکن بیشترین تعداد خوشه در متر مربع از کاربرد باکتری به خصوص سویههای پوتیدا و ترکیب دو گانه باکتری بدست آمد (جدول۴-۳). در اثر متقابل کاربرد باکتری بر ارقام گندم نیز بالاترین مقادیر از کاربرد باکتری تکسویه پوتیدا و دوسویه فلورسنت × پوتیدا بدست آمد. (جدول۴-۵) نشان میدهد که رقم چمران با کاربرد دوسویه باکتری فلورسنت × پوتیدا، بیشترین مقدار تعداد خوشه در واحد سطح (۵۳۵ عدد) را حاصل کرده است.
۴-۱-۴- تعداد سنبلچه در خوشه
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۱) نشان داد تفاوت بین ارقام برای این صفت در سطح احتمال۱% درصد معنیدار بود. رقم الوند و چمران به ترتیب بالاترین و پائینترین تعداد سنبلچه را در سنبله دارا بودند. بین تعداد سنبلچه در سنبله سایر ارقام تفاوت معنیداری وجود نداشت (جدول ۴-۳).
به طور کلی تعداد سنبلچه طی دوران کوتاهی پس از انتقال از فاز رویشی به زایشی تعیین میگردد. در این آزمایش شرایط محیطی مشابهی برای کلیه ژنوتیپها وجود داشته است. به نظر میرسد به واسطه همبستگی مثبت و معنی دار ارتفاع بوته و تعداد سنبلچه در سنبله گیاه (*۳۴۰r=./) (جدول ۴-۷) و برتری صفت ارتفاع در رقم الوند، دلیل افزایش صفت مزبور در این رقم دور از انتظار نباشد.
از طرفی، ویلسون(۱۹۸۲) اظهار داشت که علیرغم وجود همبستگی مثبت بین طول دوره رشد (به خصوص رشد زایشی) و تعداد سنبلچه در سنبله، طول دوره رویش به تنهایی نمیتواند عامل تعیینکننده و یا حتی علت اصلی تفاوت بین ژنوتیپها باشد، بلکه عوامل دیگری ممکن است بر این صفت تأثیر بگذارد.
در واکنش متقابل رقم و کاربرد سویههای باکتری، رقم الوند بدون تلقیح با باکتری، بالاترین تعداد را نسبت به سایر ارقام، به خود اختصاص داد و در سایر ارقام تفاوت معنی داری در سطح احتمال آماری ۵% بر اساس آزمون دانکن مشاهده نشد. به نظر میرسد تعداد سنبلچه در خوشه تحت عوامل ژنتیکی بوده و با آغاز رشد سریع ساقه و سنبله منطبق است و در نهایت تعداد نهایی گلچه ها را مشخص می کند (کیربای،۱۹۸۸).
۴-۱-۵- تعداد دانه در سنبله
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۱) نشان داد تفاوت بین ارقام برای تعداد دانه در سنبله در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. بیشترین تعداد دانه در سنبله را رقم الوند و توس به ترتیب با ۵۴/۶۴ و ۳۰/۴۲ دانه به خود اختصاص دادند و ارقام زرین و چمران کمترین تعداد دانه را در سنبله دارا بودند (جدول ۴-۳). بنابراین رقم الوند و توس در گروه آماری a و رقم زرین و چمران با درصد کاهشی به میزان ۴۵ و ۵۷ درصدی نسبت به رقم الوند (برترین رقم) به ترتیب در گروه های آماری b و c قرار گرفتند.
با بررسی جدول مقایسه میانگین اثرات متقابل (جدول۴-۵) مشخص گردید اثر سویههای باکتری بر تعداد دانه در سنبله از تأثیر مشابهی به مانند تأثیر بر صفت تعداد سنبلچه در سنبله برخوردار بود. به طوری که بین اثر تکسویهها و شاهد تفاوت معنیداری دیده نشد، اما با کاربرد دوگانه تلقیح با باکتری، این صفت روند کاهشی ۱۰ و ۱۳ درصدی را نسبت به حالت تکسویه نشان میدهد.که به نظر می رسد یکی از علل این امر ممکن است مربوط به توان استفاده یا عدم استفاده گیاه از یونوفورهای تولید شده توسط باکتری باشد.همچنین به نظر میرسد با توجه به همبستگی مثبت و معنی دار تعداد سنبلچه در سنبله و تعداد دانه در سنبله**).۷۶۹/۰ r=) و برتری این صفات در ارقام الوند و توس، بدین جهت ارقام یاد شده از برتری قابل توجهی برخوردار هستند.
۴-۱-۶- وزن هزاردانه
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۱) نشان داد تفاوت بین ارقام برای وزن هزاردانه در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. ارقام چمران و زرین درشتترین و ژنوتیپهای توس و الوند ریزترین دانه ها را دارا بودند (جدول ۴-۳). تلقیح گیاه با باکتری برای وزن هزاردانه در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود، به طوری که تیمار شاهد با ۵/۳۴ و سویه پوتیدا با ۱۹/۳۳ بیشترین و کاربرد دو سویه باکتری با ۷۲/۲۸ کمترین میزان رانشان داد که این با نتایج تحقیقات ریحانی تبار و همکاران (۱۳۸۱) مطابقت داشت. اثر متقابل رقم و کاربرد سویههای باکتری، بر وزن هزاردانه تفاوت معنیداری در سطح احتمال پنج درصد را نشان داد (جدول ۴-۵)واکنش ارقام بسته به طول دوره رشدی خود نسبت به کاربرد سویههای باکتری متفاوت بوده است. جدول (۴-۵) نشان میدهد که در کاربرد باکتری تکسویه در ارقام با وزن هزاردانه بالا، رقم زرین با باکتری پوتیدا بیشترین وزن هزاردانه را با ۸۳/۴۰ گرم به خود اختصاص داده است. همچنین رقم چمران در کاربرد تکسویههای باکتری فلورسنت و پوتیدا به ترتیب ۹۷/۴۳ و ۰۷/۴۲ گرم بیشترین وزن هزاردانه را داشته است.
بین وزن هزاردانه و تعداد دانه در سنبله همبستگی منفی و معنیداری (**۴۶۰/۰r=-) وجود دارد (جدول۴ -۷). بنابراین ارقامی مثل الوند و توس که دارای تعداد دانه در سنبله بیشتری هستند، ریزترین دانه ها را به خود اختصاص دادند. این نتیجه که همبستگی منفی بین تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه با یافته های (نورمحمدی وهمکاران،۱۳۷۶؛ امام،۱۳۸۶) مطابقت دارد. از طرفی به واسطه برخورد طولانیتر دوران دانهبندی با هوای خنک نشانگر مطلوب بودن زودرسی برای افزایش وزن دانه است و این مهم در ارقام زودرس دیده شده است. بنابراین دلیل همبستگی منفی بن دو صفت یاد شده، وجود مخازن متعدد در سنبله و محدودیت منبع و تأمین مواد فتوسنتزی ممکن است از دلایل کاهش وزن هزاردانه باشد. این نتیجه با یافته های (اسلافر و همکاران ،۱۹۹۳) و (ساتور و اسلافر،۲۰۰۰) مطابقت دارد اما با یافته های نادری(۱۳۸۷) در تضاد میباشد.
۴-۱-۷- عملکرد دانه
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۱) نشان داد تفاوت بین ارقام برای عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود. بالاترین عملکرد دانه به رقم زرین با ۵۳۶۱ و پس از آن به الوند با ۴۸۱۱ و چمران با ۴۳۴۶ اختصاص داشت. پائینترین عملکرد دانه به رقم توس با ۳۴۰۸ کیلو گرم در هکتار ،تعلق گرفت (جدول ۴-۳).از کاربرد باکتری بر عملکرد دانه ارقام تفاوت معنیداری دیده نشد. اما با این وجود بالاترین عملکرد دانه به تیمار شاهد با ۵۰۶۶ کیلوگرم در هکتار دیده شد و کمترین مقدار به سویه فلورسنت تعلق داشت. در کاربرد اثر متقابل باکتری بر ارقام در سطح ۵% اختلاف معنی داری داشت (جدول ۴-۵)، نتایج نشان داد که رقمی مانند زرین که بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داده بود از کاربرد تکسویه باکتری پوتیدا نیز عملکرد دانه بالاتری حاصل شد؛ چرا که رقم زرین در کاربرد تکسویه باکتری پوتیدا، بالاترین وزن دانه را داشته است و از آنجایی که همبستگی مثبت و معنیداری بین این دو صفت دیده شده است، (جدول ۴-۷)، لذا عملکرد دانه نیز افزایش یافته است.
آنالیز همبستگی صفات برای عملکرد به عنوان متغیر وابسته روی سایر صفات به عنوان متغیرهای مستقل نشان داد که وزن بذور در واحد سطح مهمترین جزء عملکرد میباشد (جدول۴-۷). البته بایستی توجه داشت با توجه به اینکه عملکرد دانه حاصل اثر تجمعی اجزاء تشکیلدهنده عملکرد است، لذا افزایش در هر یک از اجزایی که شامل تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه است، باعث افزایش عملکرد دانه میشود (فتحی و همکاران، ۱۳۷۹؛ کایا و هگز،۲۰۰۲). با توجه به نتایج اجزاء عملکرد، میتوان نتیجه گرفت ارقامی مانند زرین، به علت دارا بودن حداکثر تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه سنبله و وزن هزاردانه و حتی وزن خشک بذور، بیشترین عملکرد را به خود اختصاص میدهند. در مقابل رقمی مانند توس به واسطه داشتن اجزای عملکرد دارای حداقل عملکرد در میان دیگر ارقام میباشد (جدول ۴-۳). بر این اساس رقم زرین با دارا بودن ماکزیمم میانگین عملکرد دانه و وزن هزاردانه بالا را داشت . چرا که همبستگی مثبت و معنیدار بین عملکرد دانه و وزن بذور (هزاردانه) وجود دارد (**۴۰۹r=./) (جدول ۴-۷).
نتایج نشان داد (جدول ۲-۴) ارقامی مانند چمران با تعداد خوشه در واحد سطح (۵۰۱ عدد در متر مربع) و بعد از آن ارقامی مانند زرین و الوند به ترتیب با تعداد ۴۱۷ و ۴۳۰ عدد در متر مربع بیشترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. در حالی که ژنوتیپی مثل توس با حداقل میانگین عملکرد تقریباً کمترین تعداد (۳۷۹ عدد در متر مربع) را در واحد سطح دارا بود. این نتایج با یافته های مدحج(۱۳۸۸) و همچنین نتایج ساتو و جیانگ (۱۹۹۴) و هافت و همکاران (۱۹۹۱) که به بررسی تاثیر باکتری های سودوموناس فلورسنت روی رشد گیاه گندم پرداختند، مطابقت داشت.
۴-۱-۸- شاخص برداشت
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۱) نشان داد، اختلاف بین ارقام مورد مطالعه برای شاخص برداشت در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد. رقم زرین دارای بالاترین شاخص برداشت و پس از آن ژنوتیپهای چمران و الوند قرار داشتند و پائینترین میانگین شاخص برداشت به رقم توس تعلق داشت (جدول ۴-۳). پایین بودن شاخص برداشت ارقام مورد مطالعه را میتوان به افزایش بیشتر کاه و کلش در مقایسه با عملکرد دانه گندم، مقدار سنبله و وزن بذور کمتر آنها نسبت داد. به نظر می رسد کاربرد سویه های مختلف باکتری و کود نیتروژنه به صورت سرک، اندامهای رویشی را بیشتر افزایش داده است و وزن خشک اندام هوایی و عملکرد دانه در اثر تلقیح با کود بیولوژیک را بالا برده است. نتایج مشابهی در این زمینه گزارش شده است(بکی و برندت،۱۹۹۶ّ ؛ باشان و هولگویین،۱۹۹۷).
هرچند اثر متقابل کاربرد باکتری و ارقام گندم بر صفت شاخص برداشت معنیدار نشد(جدول۴-۵)، نتایج نشان داد که بالاترین شاخص برداشت به ارقام الوند و زرین همراه با سویه باکتری سودوموناس پوتیدا به ترتیب (۶۱/۴۲و۸۹/۴۰) تعلق داشت و کمترین میزان مربوط به رقم توس با باکتری سودوموناس پوتیدا به میزان ۰۵/۲۴ درصد شد..
باید اشاره کرد که محققینی مانند لین (۱۹۹۰) و روی و کار (۱۹۹۲) در مطالعه تأثیر شاخص برداشت و دیگر صفات زراعی جهت بدست آوردن بهترین شاخص برداشت، گزارش نمودند که شاخص برداشت همبستگی مثبتی با عملکرد دانه و کل وزن خشک دارد، در حالی که با صفات رویشی همبستگی منفی داشته است که با نتایج تحقیق حاضر مطابقت دارد (جدول۴-۷).
۴-۲- صفات فیزیولوژیکی وبیوشیمیایی
۴-۲-۱ - شاخص سطح برگ (^[۹]LAI)
نتایج تجزیه واریانس در( جدول ۴-۲) نشان داد که میزان شاخص سطح برگ در ارقام مورد مطالعه در سطح آماری ۵% معنیدار بود. رقم چمران با ۳۵/۶ بیشترین سطح برگ و رقم توس با ۲۷/۵کمترین سطح برگ را نشان داد (جدول۴-۴ ).
جدول (جدول ۴-۲ ) نشان داد که شاخص سطح برگ در سویههای مختلف باکتری مورد مطالعه در سطح آماری ۱% معنی دار بود. با بررسی نتایج بدست آمده از جدول اثرات ساده نشان می دهد بیشترین شاخص سطح برگ مربوط به تیمار شاهد و کمترین آن مربوط به سویه پوتیدا بوده است(جدول۴-۴).
بررسی اثرات متقابل رقم × سویههای مختلف باکتری طبق( جدول ۴-۲ ) در سطح ۱% معنیدار بود. بررسی (جدول ۴-۶) نشان داد که رقم الوند با تیمار شاهد به میزان ۶۶/۷ دارای بالاترین شاخص سطح برگ و رقم توس با تیمار سویه پوتیدا با مقدار ۴۳/۳ دارای کمترین شاخص برگ بود.
اندازه و پویایی LAI به عوامل گیاهی مثل اختلاف ارقام، نوع پنجه زنی و ارتفاع بوته بستگی دارد ( کاظمی و کاکالاریمی،۱۳۸۷). به نظرمی رسد با توجه به اینکه در اکثر تیمارها تلقیح باکتری موجب افزایش این صفت گردیده است می تواند این تلقیح باعث افزایش جذب املاح گردیده و نسبت ریشه به ساقه افزایش پیدا کند که این امر موجب می شود گیاه بهتر در خاک رشد کند و افزایش جذب گیاه در اثر تلقیح گیاه می تواند نقش مهمی در افزایش رشد برگها داشته باشد. نتایج حاصل با نتایج مطالعه یوشیدا(۱۹۸۳)و جین و پارتیکوین (۱۹۸۵)مطابقت دارد.
۴-۲-۲- سرعت رشد محصول(^[۱۰]CGR)
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۲) نشان داد در بین فاکتورهای مورد بررسی تنها اثر متقابل رقم × سویههای باکتری در سطح ۵% معنیدار بود. بررسی جدول مقایسه میانگین اثرات ساده ( جدول ۴-۴ ) نشان داد که در بین ارقام، رقم الوند با میانگین ۴۵/۳۶ گرم در متر مربع در روز دارای بیشترین سرعت رشد محصول است و رقم توس با۶۴/۲۶ گرم در متر مربع در روز دارای کمترین سرعت رشد محصول است. بررسی اثرات ساده سویههای باکتری نیز نشان داد که کلیه سویهها به لحاظ آماری در یک گروه قرار دارند و تیمار ترکیب دو سویه باکتری فلورسنت و پوتیدا با میانگین ۸۳/۳۱ گرم در متر مربع دارای بیشترین سرعت رشد محصول بود (جدول۴-۴).
بررسی اثرات متقابل رقم × سویههای باکتری نشان داد که رقم چمران با در تیمار ترکیب دو سویه باکتری فلورسنت و پوتیدا با میانگین ۸۳/۳۱ گرم در متر مربع دارای بیشترین سرعت رشد محصول را داشت ورقم زرین با تیمار فلورسنت با میانگین ۲۲/۱۱ گرم در متر مربع دارای کمترین CGR است (جدول۴-۶) .
به نظر می رسد رشد گیاه وقتی با باکتریهای محرک رشد تلقیح می شود به دلیل تاثیر در افزایش جذب مواد معدنی بهبود می یابد. با توجه به شاخص سطح برگ می توان دریافت زمانی که شاخص سطح برگ به حداکثر خود می رسد مقدار سرعت رشد گیاه نیز به حداکثر خود خواهد رسید. در واقع حداکثر سرعت رشد محصول زمانی بدست می آید که گیاه به اندازه کافی بلند و متراکم شده باشد که بتواند از تمام عوامل محیطی حداکثر استفاده را بنماید. نتایج مشابهی مبنی بر افزایش CGR توسط سویه هایی از باکتریهای خانواده سودوموناس ارائه شده است(زهیر وهمکاران،۲۰۰۴؛ریحانی تبار،۱۳۷۹؛حامدی،۱۳۸۲).
۴-۲-۳- سرعت جذب خالص(NAR^[11] )
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۲) نشان داد تفاوت بین ارقام و همچنین باکتری برای صفت سرعت جذب خالص در هیچ یک از سطوح آماری معنیدار نبود اما اثر متقابل رقم × باکتری در سطح ۵% معنیدار شد. بررسی مقایسه میانگین اثرات ساده (جدول۴-۴) نشان داد که در بین ارقام، رقم الوند با۳۴/۴ گرم بر متر مربع در روز بیشترین سرعت جذب خالص را دارا بود. در بین سویه های باکتری نیز سویه پوتیدا با ۱۱/۴ دارای بیشترین NAR بود.
بررسی جدول اثرات متقابل (جدول۴-۶) نشان داد که کلیه تیمارهای آزمایشی در یک گروه آماری قرار داشته اما به لحاظ مقادیر رقم توس همراه با کاربرد سویه پوتیدا با میانگین ۸۶/۵ بیشترین NAR را داشته است و رقم زرین با میانگین ۴۸/۱ کمترین مقدار را داشته است .
به نظر می رسد با توجه به مقدار NAR در مراحل اولیه رشد در حداکثر مقدار خود است و برگها سایه اندازی کمی روی همدیگر دارند با ادامه رشد و به علت افزایش قرار گرفتن برگها ی پائینی در سایه مقدار NAR به تدریج کاهش می یابد و در اواخر دوره رشد به علت افزایش بیش از حد سایه اندازی و کاهش سطح برگ فتوسنتز کننده و متعاقب آن انتقال مواد معدنی این برگ ها به دانه، مقدار ماده فتوسنتزی خالص به حداقل مقدار خود و در نهایت به صفر می رسد و با توجه به اینکه رقمی توس همراه با کاربرد سویه پوتیدا در این مرحله هنوز به حداکثر سطح برگ خود نرسیده است انتظار میرود که دارای حداکثر NAR نیز باشد.
۴-۲-۴- سرعت رشد نسبی(RGR^[12])
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول ۴-۲) نشان داد تفاوت بین ارقام و همچنین باکتری برای صفت سرعت رشد نسبی در هیچ یک از سطوح آماری معنیدار نبود اما اثر متقابل رقم × باکتری در سطح ۵% معنیدار شد. جدول (جدول۴-۴) نشان داد که کلیه ارقام به لحاظ آماری در یک گروه قرار دارند، اما رقم الوند با میانگین ۰۳۸/۰ گرم بر گرم در روز به لحاظ مقدار عددی دارای بیشترین سرعت رشد نسبی است. در بین سویه های مختلف باکتری نیز کلیه تیمارها در یک گروه قرار داشته اما سویه پوتیدا با میانگین ۰۳۷/۰ گرم بر گرم در روز دارای بیشترین سرعت رشد نسبی بوده است. در بررسی اثرات متقابل باکتری × رقم نیز مشاهده شد که کلیه تیمارهای آزمایشی به لحاظ آماری در یک گروه قرار داشته اند؛ اما رقم توس به همراه کاربرد پوتیدا با مقدار۰۵۳/۰ گرم بر گرم در روز دارای بیشترین سرعت رشد نسبی بوده است ورقم زرین با کاربرد سویه فلورسنت به مقدار ۰۱۳/۰ گرم بر گرم در روز دارای کمترین سرعت رشد نسبی بوده است.
به نظر می رسد باکتریهای محرک رشد با تولید هورمونهای کیاهی و افزایش رشد و توسعه سیستم ریشه ای و جذب آسانتر و سریعتر عناصر غذایی وآب از حاک به عنوان عامل اصلی افزایش رشد و دوام اندام هوایی گیاه میزبان گردیده است. نتایج مشابهی نیز در این زمینه حاصل شده است (پاشاپور و همکاران،۱۳۸۸؛ ایگامبردیاواوو همکاران ،۲۰۰۲؛ هافیش و همکاران،۱۹۹۶).
۴-۲-۵- میزان ازت
بین ارقام مورد آزمایش از نظر میزان ازت دانه در سطح آماری پنج درصد تفاوت معنیدار وجود داشت. همچنین کاربرد باکتری و اثر متقابل رقم × باکتری نیز اختلاف معنیدار را به ترتیب در سطح آماری پنج و یک درصد نشان دادند (جدول ۴-۲). بالاترین میـزان ازت دانه از رقم چمـران با میانگین ۶۰/۲% به دست آمد و ارقـام دیگر در رتبه های بعدی قـرار گرفتند. اثـر دوسویه فلـورسنت و پوتیدا نیز توانست بالاترین میـزان ازت دانه را به میزان ۶۳/۲% نشان دهد(جدول ۴-۴).
واکنش ارقام به کاربرد باکتری در بررسی اثر متقابل رقم × باکتری متفاوت بود. در (جدول۴-۶) دیده میشود که رقم توس با کاربرد باکتری پوتیدا بالاترین میزان ازت دانه به مقدار ۸۱/۲% را دارا بوده است و رقم توس با کاربرد دو سویه باکتری توانسته است به میزان ۷۲/۲% پس از آن قرار گیرد همچنین کمترین درصد ازت دانه هم مربوط به رقم توس با کاربرد فلورسنت به مقدار ۷۷/۱% داشته است .
همسویی این نتایج با نتایج بدست آمده از شاخصهای رشد و عملکرد، نشان میدهد که احتمالاً قدرت تثبیت زیستی ازت به وسیله این باکتری (پوتیدا)، جریان رشد، میزان عملکرد و سرانجام میزان ازت دانه را افزایش میدهد. البته بعضی از پژوهشگران معتقدند که افزایش محتوی ازت دانه با گسترش ریشه و افزایش عمومی سطح جذب یونها مرتبط است)بهاشان و همکاران، ۱۹۸۹؛ جین و پاتری کوئین،۱۹۸۴؛ پهاکووسکی،۱۹۹۰(.
۴-۲-۶-میزان پروتئین
ارقام گندم از نظر میزان پروتئین در سطح آماری پنج درصد تفاوت معنی دار داشتند. بین سویه های باکتری و اثر متقابل رقم در باکتری نیز در سطح آماری یک درصد تفاوت معنی داری وجود داشت (جدول ۴-۲). بالاترین میزان پروتئین دانه به ترتیب مربوط به ارقام چمران با میانگین ۱۱/۱۵% و توس با ۳۲/۱۴% و کمترین میانگین میزان پروتئین از ارقام زرین با میانگین ۲۳/۱۳% و الوند با ۶۳/۱۳% حاصل شد (جدول ۴-۴). همچنین بالاترین میزان پروتئین از کاربرد دوگانه باکتری فلورسنت پوتیدا به میزان ۳۴/۱۵% حاصل شد که در گروه آماری a قرار گرفت.
واکنش ارقام به کاربرد باکتری در بررسی اثر متقابل رقم × باکتری در خصوص صفت میزان پروتئین متفاوت بود. در (جدول۴-۶) دیده میشود که رقم توس با کاربرد دو سویه باکتری پوتیدا بالاترین میزان پروتئین دانه به مقدار ۰۲/۱۶% را دارا بوده است و رقم توس با کاربرد سویه پوتیدا توانسته است به میزان ۵۱/۱۵% پس از آن قرار گیرد همچنین کمترین درصد پروتئین دانه هم مربوط به رقم توس با کاربرد فلورسنت به مقدار ۸۶/۹% داشته است .
به نظر می رسد با توجه به همبستگی مثبت و معنی دار میزان ازت دانه و درصد پروتئین (**۹۷۱/۰r=) ، دلیل افزایش درصد پروتئین در رقمی مانند توس به واسطه بالا بودن میزان ازت دانه باشد (جدول ۴-۷). سابید و همکاران (۲۰۰۲) مشاهده کردند که مقدار پروتئین و نیتروژن ناشی از تلقیح باکتری سودوموناس افزایش یافت. آنها جذب نیتروژن را مکانیسم اصلی این افزایش عملکرد گزارش کردند(لوسی و همکاران ،۲۰۰۴).
۴-۲-۷- میزان فسفر
بین ارقام مورد آزمایش از نظر میزان فسفر دانه تفاوت معنیداری وجود نداشت. اما از کاربرد باکتری و اثر متقابل رقم و باکتری در سطح معنیداری به ترتیب پنج و یک درصد تفاوت دیده شد (جدول ۴-۲). بالاترین میزان فسفر دانه به ترتیب از ارقام زرین و توس با ۸/۲۸۹و۶/۲۸۵ میلی گرم در کیلوگرم بدست آمد و کمترین میانگین میزان فسفر از ارقام توس و الوند به میزان ۴/۲۵۷ و ۶/۲۶۷ میلی گرم در کیلوگرم حاصل شد (جدول۴-۴). همچنین بالاترین میزان فسفر از کاربرد دوگانه باکتری فلورسنت و پوتیدا با میانگین ۹/۳۰۰ میلی گرم در کیلوگرم وسویه فلورسنت با ۸/۳۰۳ میلی گرم در کیلوگرم حاصل شد که در گروه آماری a قرار گرفتند.
واکنش ارقام به کاربرد باکتری در بررسی اثر متقابل رقم × باکتری در خصوص صفت میزان فسفر متفاوت بود. در (جدول۴-۶) دیده میشود که رقم زرین با کاربرد باکتری پوتیدا بالاترین میزان فسفر دانه به مقدار ۷/۳۶۸ میلی گرم در کیلوگرم بالاترین میزان فسفررا دارا بوده است همچنین کمترین درصد فسفر دانه هم مربوط به رقم چمران با کاربرد دوگانه باکتری فلورسنت و پوتیدا با میانگین ۱۸۲ میلی گرم در کیلوگرم بوده است. با توجه به توانایی سویه های سودوموناس پوتیدا در تولید آنزیم فسفاتاز قلیایی با سایر سویه های این اثر چندان دور از انتظار نبود. همچنین به نظر می رسد که سویه های مورد مطالعه به دلیل ترشح کتوگلونیک و دیگر ترکیبات حل کننده فسفات کلسیم (فرم نامحلول فسفات کلسیم در خاکهای کشور) موجب افزایش جذب فسفر توسط گیاه شدند. توانایی باکتریهای مورد مطالعه در توسعه سیستم ریشه ای گیاه میزبان و تاثیر مثبت حاصلخیزی خاک بر رشد باکتری و توسعه سیستم ریشه ای از دیگر عوامل بر افزایش جذب فسفر شناخته شد. در دیگر مطالعات ایگامبردیاوا و هافت (۲۰۰۴) و دفریتاس و جرمیدا (۱۹۹۲) به ترتیب در گیاه پنبه و گندم تلقیح شده با سویه های مختلف سودوموناس و همچنین بیسواس و همکاران (۲۰۰۰) در گیاه برنج تلقیح شده با سویه های ریزوبیوم و حافظ و همکاران (۱۹۹۴) در گیاه پنبه تلقیح شده با سویه های مختلف PGPR مشاهده کرده بودند آنها نیز تولید هورمون های گیاهی و تاثیر باکتری بر رشد و توسعه سیستم ریشه ای را عامل موثر در افزایش جذب عناصر غذایی دانستند.

(۲۰۰۹)

درصدد برآمدند ابعاد فرهنگ سازمانی و اجزای سازنده مشتری مداری سازمانهارا در راستای تحقق ماموریت آنها شناسایی کنند. و مدل مطلوب فرهنگ سازمانی در سازمانهای مشتری مدار را ترسیم نمایند. نتایج این پژوهش نشان داد که ابعاد رهبری مبتنی بر اعتماد در شرایط نامطلوب در سازمانهای مورد مطالعه مورد استفاده قرار می گیرد.

پرنتس

(۲۰۱۲)

نتایج بدست آمده نشان داد که رابطه میانجیگری پیشنهاد شده منجر به طیف وسیعی از نتایج از جمله تائید شایستگی ترکیب هوش هیجانی و مشتری مداری در برنامه آموزشی کارکنان شد.

لی و همکاران

(۲۰۱۲)

به شواهدی مبنی بر اینکه نوع ساختار مرتبط با مشتری عملکرد را از طریق افزایش مشتری بهبود می بخشند دست یافتند. اگر چه این ساختارها می توانند بطور همزمان از طریق کاهش کارایی داخلی تنزل یابند.

۲-۲۵) خلاصه فصل
۳-۱) مقدمه :
در انجام هر پژوهش به منظور کسب شناخت، باید مجموعه ای از گزاره ها ( فرضیات یا سوالات تحقیق را تدوین نمودو سپس آنها را مورد آزمون قرار داد یا پاسخ آنها را فراهم کرد. این امر فرایند پژوهش را هدایت کرده و پژوهشگر را در به دست آوردن شناخت یاری می دهد. بر این اساس، روش تحقیق وسیله یا طریقه تعیین این امر است که چگونه یک گزاره تحقیق مورد تأیید قرار می گیرد یا رد می شود. به عبارت دیگر، روش تحقیق چهارچوب عملیات یا اقدامات جستجو گرایانه برای تحقق هدف پژوهش، جهت آزمودن فرضیه یا پاسخ دادن به سوالات تحقیق را فراهم می آورد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در این فصل ابتدا جامعه آماری تحقیق تشریح و توصیف شده است. سپس در مورد روش گردآوری داده های تحقیق، که از طریق پرسشنامه حاصل شده، بحث شده است و به طور خلاصه مولفه های آن نیز تشریح گردیده است. همچنین حجم نمونه، پایایی و روایی تحقیق و روش تجزیه اطلاعات ارائه می گردد.
۳-۲)روش تحقیق:
پایه هر علمی، شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم بکار می‌رود. چنانچه روش شناسی صحیح صورت نپذیرد، بی‌گمان نتایج تحقیق، پژوهشگر و استفاده کنندگان را به بیراهه خواهد گشاند. با عنایت به این امر، اتخاذ یک روش عقلایی، دارای روح علمی و انتظام و اقعیت‌گرا، برای دستیابی به نتایج مطلوب ضروری است. بطور کلی می‌توان گفت روش تحقیق، مجموعه‌ای از قواعد، ابزار و راه‌های معتبر (قابل اطمینان) و نظام‌یافته برای بررسی واقعیت‌ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه‌حل مشکلات است. روش های تحقیق در علوم مختلف را می توان با توجّه به ۲ مهم تقسیم نمود : الف)هدف تحقیق، ب) ماهیت و روش،
۳-۲-۱) نوع پژوهش بر مبنای هدف
طبقه‌‌بندی تحقیقات بر اساس نوع هدف‌شان ضرورتاً به معنای وجود مرزهای مشخص و دقیق بین انواع تحقیقات نیست، بلکه اکثر این تحقیقات در یک امتداد قرار دارند و با هم وابستگی‌های مفهومی دارند. برای مثال، تحقیقات بنیادی زیر بنایی برای تحقیقات کاربردی است. به‌ طور کلی تحقیقات بنیادی به کشف قوانین و اصول علمی می‌پردازد و درصدد توسعه مجموعه‌ای از دانسته‌های موجود درباره اصول و قوانین علمی است. در حالی‌که تحقیقات کاربردی، تحقیقاتی هستند که نظریه‌ها، قانونمندی‌ها، اصول و فنونی که در تحقیقات بنیادی تدوین می‌شود را برای حل مسائل اجرایی و واقعی به‌کار می‌گیرد((خاکی، ۱۳۸۷، ۲۰۲).
در این پژوهش نوع تحقیق بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. در پژوهش کاربردی محقق پس از طی مراحل مختلف تحقیق و آزمون فرضیات مطرح شده به نتایجی دست میابد که نهایتا تلاش می شود که در راستای نتایج بدست آمده پیشنهاداتی برای جامعه آماری تحقیق ارائه شود.
۳-۲-۲) نوع پژوهش از نظر ماهیت و روش
روش به معنای در پیش گرفتن راهی و یا معین‌کردن مراحلی است که برای رسیدن به هدفی، می‌باید با نظمی خاص آن‌ها را دنبال کرد و ماهیت این مراحل بستگی به هدف مطلوب و نحوه رسیدن به آن دارد.دکارت^[۲۷] در این ارتباط روش را راهی می داند که به منظور دستیابی به حقیقت در علوم باید پیمود. بنابراین ملاحظه می‌شود روش،لازمه دانش است و هیچ دانشی بدون روش قابل تصور نیست و اعتبار دستاورد‌های هر دانش و پژوهش نیز بستگی به روش‌هایی دارد که در آن، مورد استفاده گرفته است.یکی از مهم‌ترین مراحل پژوهش‌های علمی انتخاب روش پژوهش، متناسب با پژوهش است. منظور از انتخاب روش انجام پژوهش این است که مشخص کنیم، چه روش پژوهشی برای بررسی موضوع خاصی لازم است. انتخاب روش پژوهش به عهده محقق است و او باید در انتخاب روش صحیح پژوهش حساسیت لازم را به عمل آورد و روشی را برگزیند که دقیق‌تر از روش‌های دیگر قوانین و واقعیت را کشف کند(دلاور،۱۳۸۴، ۲۵).
در علوم مختلف از روش‌هایی مخصوص و متفاوت برای مطالعه و بررسی استفاده می‌شود، تا شناخت موضوع‌ تحت بررسی را ممکن گرداند. هشت روش پژوهش پیشنهادی برخی از صاحب‌نظران با توجه به شناسه‌های: ماهیت و گستردگی، موضوع پژوهش، چگونگی روش گزینش نمونه، کنترل متغیر‌های مورد مطالعه، روش جمع‌ آوری داده‌ها و بهره‌وری از روش‌های آماری جهت بررسی داده‌ها و معیارهای اخلاقی و انسانی ناظر بر موضوع پژوهش عبارتنداز:

مطالعه توصیفی^[۲۸]

مطالعه علّی یاپس از وقوع^[۲۹]
مطالعه تاریخی^[۳۰]
مطالعه تجربی حقیقی^[۳۱]

مطالعه تداومی ومقطعی^[۳۲]
مطالعه نیمه تجربی^[۳۳]

مطالعه موردی و زمینه‌ای^[۳۴]
مطالعه عملی^[۳۵]

مطالعه همبستگی یا همخوانی^[۳۶] (خاکی،۱۳۸۷، ۲۰۱).

با توجه به اینکه محقق تلاش دارد به بررسی رابطه بین مشتری مداری و وفاداری مشتری با توجه به نقش تعدیلگری رضایتمندی بپردازد این تحقیق از لحاظ ماهیت و روش در دستۀ تحقیقات توصیفی - پیمایشی قرار می گیرد.
۳-۳)جامعه^[۳۷] و نمونه^[۳۸] آماری:
جامعه آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص دارای یک یا چند صفت مشترک باشند (حافظ نیا، ۱۳۸۷) که محقق علاقه مند است یافته های پژوهش را به آن تعمیم دهد (دلاور، ۱۳۸۵). و نمونه عبارت است از مجموعه ای از نشانه ها که از یک قسمت، یک گروه یا جامعه بزرگتر انتخاب می شود، بطوریکه این مجموعه معرف کیفیات و ویژگیهای آن قسمت، گروه یا جامعه بزرگتر باشد(نادری و نراقی، ۱۳۷۸).

در رابطه با نقش تراکم کلاس (تعداد دانش آموزا در کلاس) بطور کلی مطالعات نشان می دهند که در کلاس های کم تراکم موفقیت دانش آموزان بیشتر نیست، مگر آن که تراکم کلاسی کمتر از ۱۵ نفر باشد که در این صورت امکان آموزش انفرادی فراهم می شود. همچنین می توان اظهار داشت که میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در کشورهای صنعتی در کلاس های بیش از ۴۵ نفری و در کشورهای در حال توسعه در کلاس های بیش از ۵۵ نفری کاهش می یابد. جالب توجه است که در مقایسه تطبیقی انجام شده بین دانش آموزان پایه پنجم ۱۵ کشور کره با تراکم ۶۰ نفر در کلاس و ژاپن با ۴۲ دانش آموز در کلاس رتبه اول را بدست آورده اند (ایا ^[۶۴], ۱۹۸۸) بنابراین آنچه در پیشرفت دانش آموزان نقش مهمی ایفا می کند، تراکم کلاسی نیست بلکه آن چیزی است که در کلاس اتفاق می افتد. در مورد کلاس های با تراکم بیش از ۶۰ دانش آموز در کلاس هیچ گونه مطالعهای در دسترس نیست و به نظر میرسد که عدد ۶۰ را  بتوان به عنوان تراکم حداکثر به حساب آورد البته مشروط بر آن که اتاق درس به اندازه کافی برای آن تعداد دانش آموزان بزرگ باشد و معلم قبلاً با شیوه تدریس در این گونه شرایط آشنا شده باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که معلمین معمولاً برای تدریس در کلاسهای با تراکم متوسط آماده میشود. باید توجه داشت که اگر تراکم کلاسی بالا رود، معلمین باید آموزشهای لازم را برای تدریس در کلاسهای با تراکم بالا ببینند. همچنین باید انگیزه کافی برای حضور آنها در کلاس های پر تراکم به وجود آید که به سادگی ممکن نیست.
استفاده از مدارس دو شیفت و سه شیفت این امکان را میدهد که بدون افزایش هزینهای سرمایهای بتوان از تعداد بیشتری دانش آموز ثبت نام کرد. در صورتی که معلمین فقط در یکی از نوبتها تدریس کنند به نظر میرسد اینکه دانش آموز در کدام نوبت در مدرسه حضور یابد، تأثیری در پیشرفت تحصیلی وی نخواهد داشت. البته بسیاری از معلمان برای بدست آوردن درآمد بیشتر در دو نوبت (گاهی در دو مدرسه متفاوت) تدریس میکنند از والدین نیز ترجیح میدهند فرزندان آنها در نوبت اول که هوا خنک تر است و کودکان آماده ترند، به مدرسه بروند. گرچه در بسیاری از کشورها مدارس بصورت دو یا چند نوبتی در آمده اند، به نظر میرسد که تأثیر چندانی بر نتایج نداشته است. جمع آوری اطلاعات بیشتر در این زمینه بسیار مفید خواهد بود.
مدارس شهری و روستایی:
در بسیاری از کشورها، بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مناطق شهری و روستایی اختلاف زیادی مشهود است و به ندرت ممکن است این اختلاف به نفع مناطق روستایی باشد، مگر در مقایسه با مناطق پست حومه شهرهای بزرگ که ممکن است از کیفیت پایین برخوردار باشند. در بقیه موارد این مناطق روستایی هستند که از وضعیت بدتری نسبت به مناطق شهری برخوردارند.
در این خصوص باید توجه کرد که تخصص نابرابر منافع بین مدارس مختلف در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان آن مدارس مؤثر است. اطلاع از نسبت تعداد میز و نیمکت به ازای هر دانش آموز تعداد تخته سیاه قابل استفاده به ازای هر اتاق درس، تعداد اتاق های درس با کف خشتی، چوبی، سیمانی تعداد روشنایی به ازای هر اتاق درس، تجهیزات مورد نیاز برای آموزش عملی علوم (ویا حتی در کشورهای غنی تر، فضای آزمایشگاه و کاربرد آنها به ازای هر دانش آموز) و… با بهره گرفتن از نتایج سرشماری به سادگی میسر است.
وقتی دستیابی به این گونه اطلاعات اساسی در سطح ناحیه، منطقه یا کشوری ممکن نباشد به ناچار باید حداقل هر چند سال یکبار این گونه اطلاعات جمع آوری شود. میتوان در جایی که سرشماری صورت نمیگیرد. این گونه اطلاعات را با بهره گرفتن از روش نمونه گیری به دست آورد داده  باید تجزیه و تحلیل شوند و اقدامات مناسب برای هر چه بیشتر بر قرار کردن برابری بین مدارس انجام گیرد. از انجمنهای محلی نیز میتوان در این زمینه کمک خواست. از سیاست ملی هند در این مورد میتوان بسیاری مطلب آموخت. تسهیلات اساسی نظیر دو اتاق نسبتاً وسیع تخته سیاه، نقشه، نمودار و دیگر مواد آموزشی برای همه مدارس ابتدایی باید فراهم گردد.
مشکلات ویژهای در مدارس مناطق دور افتاده وجود دارد. مدارس در این گونه مناطق اغلب کوچک هستند و گاهی فقط یک معلم دارند که باید شش پایه دوره ابتدایی را به تنهایی تدریس کند. در چنین شرایطی باید آموزشهای لازم به معلمین داده شود و در این زمینه کشورهای در حال توسعه می توانند از تجربیات کشورهای پیشرفته استفاده کنند. مشکل دیگر جذب معلمین برای کارکردن در مدارس روستایی (اغلب دور افتاده) و نگهداری آنها در این گونه مناطق است (چیوور^[۶۵]۱۹۸۸).
عدم تمایل معلمین آموزش دیده برای رفتن و ماندن در مناطق روستایی به خوبی آشکار است. کیفیت معلمین مناطق روستایی با میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارتباط دارد. پاداش نقدی و تأمین مسکن رایگان که می تواند پرهزینه باشند همیشه کافی نیستند
نقش مدیر مدرسه نیز بسیار حائز اهمیت است. فولر^[۶۶] (۱۹۸۶) نشان داده است که نقش مدیر مدرسه اغلب با نوع مدرسه (نظری، حرفه ای) و فرهنگ محیط در ارتباط است. آموزش رسمی مدیران مدارس پس از انتخاب آنها به این سمت، اثرات مثبتی بر نحوه اداره مدرسه داشته و باید احتمالاً بخشی از آموزش ضمن خدمت یا از طریق کار تلقی شود. هزینه این آموزش از طریق کار ناچیز است مگر برای گروهی که در رابطه با محتوای این دوره و تهیه مواد آموزشی مورد نیاز فعالیت می کند. محتوای آموزشی این دوره ها باید به صورت ملی تهیه شوند و در هنگام بررسی محتوای چنین دوره هایی در دیگر کشورها به ویژه کشورهای صنعتی باید دقت کامل مبذول گردد.
در مناطقی که بیشتر والدین بی سواد یا کم سواد هستند، مدیران مدارس می توانند برنامه هایی را برای والدین تهیه کنند و از این طریق در رفتار والدین تغییر ایجاد کنند. برای نمونه به آنها بیاموزند که فرزندان خود را مجبور کنند تا درس ها را برای آنان بخوانند، یا به والدین آنچه را که آموخته اند تعریف نمایند. چنین برنامه هایی اثرات بسیار شگفتی بر پیشرفت دانش آموزان به ویژه دانش آموزان پایه های دوم و سوم که از نظر خواندن ضعیف هستند داشته باشد ( ساودیسیوی و همکاران^[۶۷]۱۹۸۲ ).
اقدامات زیادی در این زمینه صورت گرفته که ارزش ثبت و خلاصه کردن را دارد. در تمامی این اقدامات نقش مدیران مدارس توجه بوده است.
آموزش از راه دور
وقتی از برنامههای آموزشی از راه دور و استفاده از رادیو یا وسایل ارتباطی دیگر به عنوان یک وسیله تکمیلی برای آموزش در کلاس درس استفاده شود، در بالا بردن پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می تواند مؤثر باشد. (مکننی^[۶۸],۱۹۸۲)
تولید اولیه برنامههای درسی پرهزینه است. لیکن هزینه سرانه به ازای هر دانش آموز کم خواهد بود. همان گونه که مکننی  تأکید میورزند، ضرورت است که هر یک از عناصر مورد آزمایش قرار گیرند و در صورت ضرورت قبل از اجرای برنامه تجدید نظر لازم در آنها صورت گیرد. وقتی تمرینها خیلی به سرعت و بدون اجرای آزمایشهای لازم شود، تأخیری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نخواهد داشت و هزینه های اولیه تولید به هدر خواهد رفت.
آمادگی:
دانش آموز باید از لحاظ جسمی ، عاطفی ،عقلی و…رشد کافی کرده باشد تا بتواند به خوبی یاد بگیرد ویادگیری زمانی برایش سودمند خواهد بود که از هرنظرآمادگی لازم را داشته باشد.آمادگی یک فرد در زمینه های مختلف متفاوت است .
انجام تکالیف درسی و کار در خانه است، امروز از انجام تکالیف درسی در خانه به عنوان یک عامل تکمیل کننده و تقویت کنندۀ کار در مدرسه یاد می شود و چنا نچه این امر که مکمل یادگیری در مدرسه و تمرین در خصوص آموزش های مدرسه ای و هم چنین انتقال و تعمیم مواد درسی فرا گرفته شده به جامعه و دنیای عملی است که دانش آموز با آن سر و کار دارد، به خوبی انجام پذیرد، قادر است یادگیری را تکمیل و پیشرفت تحصیلی را مطلوب نماید انجام تکالیف که با نظر دبیران و معلمان انجام می پذیرد قصد دارد کارآیی و توانایی دانش آموزان را در مواد و متئنی که در آموزشگاه فرا گرفته اند با کار عملی توسط آنان مورد ارزیابی قرار دهد. بنابراین اولا تکالیف باید توسط خود دانش آموزان انجام شود تا میزان توانایی و کارآیی آنان روشن شود و چنان چه نقطۀ ضعف و کاستی خاصی در آن مادۀ درسی دارند، مرتفع گردد.
ثانیا معلمین گرتمی باید تکالیف را با دقت مورد بررسی قرار دهند و دانش آموزان بدانند که تکالیفشان مورد بررسی قرار می گیرد تا تلاش و تکاپوی لازم به انجام رسانند بعضی از خانواده ها برای دلسوزی و کمک به فرزندان، تکالیف فرزندان را خود انجام می دهند که این امر هم خود اتکایی و استقلال فرزندان را مخدوش می نماید و هم اجازه نمی دهد وضعیت تحصیلی و کاستی های مربوط به فرزندان روشن شود. از سوی دیگر دبیران و معلمان در بررسی تکالیف دانش آموزان( که می تواند به علت  محدود بودن وقت کلاس به صورت تصادفی و هر بار در مورد تکالیف عده ای از دانش آموزان انجام پذیرد) انتظار نداشته باشند که همۀ تکالیف به خوبی و صد در صد بر طبق نظر آن ها انجام شده باشد و با برخورتدی تشویق کننده نسبت به انجام تکلیف و به نوعی مطلوب نقاط مشکل دار تکالیف را روشن و دانش آموز را به عنایت برای رفع آن مشکلا ت تشویق نمایند یاد آوری این نکته ضروری است که نحوۀ برخورد دبیران و معلمان با تکالیف دانش اموزان نقش بسیار موثری در انجام تکالیف خود دانش آموزان، خود اتکایی و استقلال آنان و در نتیجه پیشرفت تحصیلی آنها خواهد داشت خانواده های گرامی هم باید با اطلاع از وضعیت تحصیلی فرزند خود و آگاهی از چگونگی کمک  به او که در سایۀ همکاری و هم آهنگی با مربیان انجام خواهد گرفت، بستر و فضای لازم را برای انجام تکالیف فراهم کنند و به جای دخالت و یا انجام تکالیف فرزند، فقط نظارت و مساعدت لازم را برای انجام کار توسط خود او به عمل آورند. یاد آوری این نکته نیز ضروری است که اولا فرزندان ما باید از برنامه ای معین برای کار تحصیلی در خانه برخوردار باشند که بر اساس آن انجام وظیفه کنند و ثانیا نباید بیش از دو تا سه ساعت برای فرزندان دبستانی و راهنمایی و بیش از ۴ ساعت برای فرزندان دبیرستانی انتظار کار و انجام تکالیف درسی از آن داشته باشیم و حتما باید به برنامۀ اوقات فراغت نیز توجه لازم را مبذول کنیم همان طوری که در شاخص سوم ملاحظه می شود علاوه بر انجام تکالیف درسی کار در خانه هم بر پیشرفت تحصیلی و ذهنی فرزندان ما تاثیر دارد. این امر از آن جا ناشی می شود که کار در منزل برای فرزندان ما نوعی گذراندن اوقات فراغت به شمار می آید و معمولا از انجام کار، به خصوص اگر مورد علاقه آنان باشد، لذت می برند. چنان که می دانیم اوقات فراغت و گذراندن صحیح آن توسط فرزندان باعث خلاقیت، سرور و نشاط آنان می شود.
انگیزش و تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی:
به کرات دیده شده است که دانش آموزانی وجود داشتهاند که از لحاظ توانایی و استعداد یادگیری بسیار شبیه هم بوده اما در پیشرفت تحصیلی تفاوتهای زیادی با هم داشتهاند این جنبه از رفتار آدمی به حوزه انگیزش مربوط میشود.
انگیزش به حالتهای درونی ارگانیسم که موجب هدایت رفتار او به سوی نوعی هدف میشود، اشاره میکند.
بنابراین، انگیزش، عامل فعال ساز رفتار انسان است و از جمله عواملی است که میتواند در میزان پیشرفت تحصیلی تاثیربه سزایی داشته باشد.انگیزه پیشرفت باعث میگردد که کار دشوار با موفقیت به انجام برسد و همچنین باعث تسلط یافتن، دستکاری کردن و انتظام بخشیدن اشیا، آدم ها و افکار میگردد. پژوهشهای انجام گرفته حاکی از آنند که افراد دارای انگیزش پیشرفت زیاد در انجام کارها از جمله یادگیری بر افرادی که از این انگیزه بی بهره اند، پیشی میگیرند. روانشناسان و محققان تربیتی، تحقیقات زیادی در رابطه با انگیزش و پیشرفت تحصیلی انجام دادهاند که در اینجا به تعداد معدودی از آنان اشارهای خواهد شد.
مک‌کله‌لند^[۶۹] نخستین کسی بود که با همکارانش درباره‌ی ماهیت و اندازه‌گیری انگیزه‌ی پیشرفت مطالعه کرد. وی شرایط اجتماعی را در ایجاد انگیزه‌ی موفقیت دخیل می‌داند که برخی از آن‌ها عبارتند از: ۱ـ آموزش در خانواده: مک‌کله‌لند مهم‌ترین آموزش را در خانواده، آموزشی می‌داند که صفاتی نظیر استقلال فردی، کنترل خویشتن، بلندپروازی‌های خاص و اعتمادبه‌نفس را در کودکی تقویت نماید. به‌نظر وی، درجه‌ی انگیزه‌ی موفقیت، یک‌بار برای همیشه در کودکی ثابت می‌شود و پس از آن دیگر تغییری نمی‌کند. ۲ـ طبقه‌ی اجتماعی والدین: به‌نظر مک‌کله‌لند، طبقه‌ی اجتماعی، انگیزه‌ی موفقیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد و این انگیزه در طبقه‌ی متوسط بیش‌تر از سایر طبقات است. ۳ـ تحرک اجتماعی: در افراد و گروه‌هایی که گرایش به تحرک اجتماعی دارند، انگیزه‌ی موفقیت بیش‌تر دیده می‌شود. ۴ـ ایدئولوژی: عامل دیگری که مک‌کله‌لند به آن توجه داشته، تأثیر تعییر ایدئولوژی بر انگیزه‌ی موفقیت است. وی این مسأله را در زمینه‌ی پیدایش مذهب جدید، ایدئولوژی مذهبی بازسازی‌شده، ناسیونالیسم و… مطرح می‌کند (روشه، ۱۳۷۰). رینگنس^[۷۰] (۱۹۶۵) در مطالعهای به بررسی تفاوتهای پیشرفت میان دانش آموزان دارای هوشبهر یکسان پرداخت. وی در این مطالعه ۳۰ دانش آموز پسر کلاس نهم که دارای هوشبهر ۱۲۰ یا بالاتر و دارای میانگین درسی در حدود ۱۵ یا بالاتر بودند مورد مطالعه قرار داد. این گروه دانش آموزان از لحاظ پیشرفت افرادی (بیش آموز) بودند و همچنین گروهی دیگر از دانش آموزان (کم آموز) که از لحاظ هوشبهر، جنسیت، سن، مدرسه و حجم درس ها، با گروه اول مشابه بودند ولی میانگین درسی آنها ۱۲ یا کمتر بود، انتخاب کرد. رینگنس با بهره گرفتن از پرسش نامه های مختلف انگیزش و مصاحبه، به تعیین میزان انگیزش هر دو گروه اقدام نمود. معلوم شد که دانش آموزان بیش آموز در مقایسه با دانش آموزان کم آموز به منظور یادگیری، انگیزه بیشتری برای ایجاد ارتباط و طرح دوستی با همکلاسی خود، داشتند (حیدری، ۱۳۷۵). میچل و پیاتکوفسکا^[۷۱] (۱۹۷۴) نتایج و یافته های تحقیق فوق را مورد تایید قرار دادند. آنها به این نتیجه دست یافتند که کم آموزها دارای عادات تحصیلی ضعیف تر و مهارت های کمتری هستند و  پشتکار کمتری به یادگیری می پردازند و در نهایت از بازده تحصیلی کمتری برخوردارند. بنابراین از بیش آموزی و کمآموزی به عنوان اصطلاحات توجیه کننده انگیزش یا موفقیت استفاده بردند (سیف، ۱۳۶۸). آکوروگلو و والبرگ^[۷۲] (۱۹۷۹) ضریب همبستگی بین اندازه های انگیزش و پیشرفت تحصیلی حاصل از پژوهش های انجام شده را در مورد ۶۳۷۰۰۰ دانش آموز کلاس اول تا کلاس ۱۲ بررسی کردند و نشان دادند که میانگین ضرایب همبستگی موجود برابر ۰/۳۴+ است. این نتیجه بیانگر آن است که بین دو متغیر، رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. یعنی با افزایش انگیزش دانش آموز، میزان پیشرفت تحصیلی بالا خواهد رفت. بلوم (۱۹۸۲) نیز رابطه بین انگیزش (ویژگی های ورودی عاطفی) و پیشرفت تحصیلی را با ضریب ۰/۵۰+ گزارش داده است (حیدری، ۱۳۷۵).
انگیزش نه تنها در مراکز صنعتی موجب پیشرفت میشود در امر تعلیم و تربیت هم تاثیر  بیشتری دارد انگیزش پیشرفت قادر است دانش آموزان را برای درس خواندن بر انگیزد و در حقیقت نشان داده شده است که انگیزه پیشرفت میتواند یادگیری را تسهیل بخشد، افرادی که دارای انگیزه پیشرفت بیشتری هستند با کوشش و جدیت بیشتری به امر تحصیل پرداخته اند. این افراد در هر جا و در هر سازمانی مشغول به کار شوند موجب پیشرفت آن سازمان میگردند. لذا یکی از کارهای اساسی مراکز صنعتی و آموزشی این است که چنین افرادی را شناسایی کرده و در پست ها خاص  و حساس قرار دهند ( فرد رمزی، ۱۳۷۷ ).
راهکارهای ایجاد انگیزه و انگیزش در دانش آموزان و تأثیر آن در پیشرفت تحصیلی:
طرح مطالب درسی به صورت پرسش های جالب : مطلب یا موضوعی را که میخواهیم کودک و نوجوان یادبگیرد، به صورت پرسش یا پرسش هایی روشن و جالب که آنها را به فعالیت ذهنی و پویندگی ترغیب نماید، مطرح کنیم. باید تلاش نمود تا در دانش آموزان احساس نیاز به وجود آید .
دانش آموزان در اثر شکست در درسی نسبت به آن نگرش منفی پیدا میکنند باید به آنها کمک کرد تا با کسب موفقیت در درس جدید، به تصویری مثبت از توانایی خود دست یابند زیرا یادگیری همراه با موفقیت به ایجاد انگیزه منجر می شود .
تجربه و تماس مستقیم با مطالب درسی: سعی نمایید تا دانش آموزان آنچه را که میخواهند یادبگیرند با آن تماس پیدا نموده و تجربه مستقیم و عملی داشته باشند.
اهداف آموزشی مورد انتظار از دانش آموزان را در آغاز درس برای آنها بازگو نمایید. اهداف باید روشن و متناسب با توانایی دانش آموزان باشد .
اجرای نقش : بهتر است در زمینه برخی از موضوعات ازجمله تاریخ ، ادبیات ، دینی و … دانش آموزان را تشویق نماییم تا موضوع مورد نظر را به صورت نمایش در آورند. اجرای نمایش در تفهیم مسائل تربیتی و اخلاقی بسیار مفید و مؤثر میباشد .
در شرایط مقتضی و مناسب از تشویق های کلامی استفاده کنید . مثلا“‌ خوب ، آفرین ، مرحبا و …
باید شرایطی فراهم شود تا دانش آموز موفقیت خود را احساس کند زیرا هیچ چیز همانند خود موفقیت به موفقیت کمک نمیکند .
تکالیف ارائه شده نه باید بسیار مشکل باشد و نه ساده ، از ارائه تکالیف یکنواخت باید پرهیز کرد و به عبارتی تکالیف باید خاصیت برانگیختگی داشته باشند .
مشخص کردن نحوه انجام کار برای یادگیرنده: کاری را که دانش آموز قرار است انجام دهد باید دقیقا“ مشخص شود .
تبادل نظر با دانش آموزان در باره مشکلات درسی و شرکت دادن آنها در طرح نقشه های کار و فعالیت.
استفاده از نمرات و آزمون ها برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان.
۱۲-علاقمندی یاددهنده به موضوع: دربسیاری از مواقع مشاهده میکنیم که بی علاقه بودن یادگیرندگان به موضوعی خاص ناشی از علاقه مند نبودن والدین و مربیان آنهاست . معلمی که در زنگ انشاء، ورقه های ریاضی را تصحیح می کند یا در ساعت ورزش به بافندگی مشغول می شود، عملا“ به یادگیرندگان می گوید که برای این فعالیت ارزش قائل نیست.
۱۳- مطالب آموزشی را باید از ساده به دشوار ارائه کرد. می توان با فعال سازی دانش آموز به هنگام تدریس در او ایجاد انگیزه نمود.
۱۴- به وضع جسمانی دانش آموزان و وضع ظاهری کلاس باید توجه نمود. کلاس درس را باید از نظر ظاهری و روانی تبدیل به محیطی امن و آرام نمود.
۱۵- از مقایسه نمودن دانش آموزان با یکدیگر خودداری نمایید.
۱۶- قدردانی از کار دانشآموز او را به کوشش و تلاش بیشتر و دلبستگی به درس وادار خواهد نمود.
۱۷- برقراری ارتباط بین مطالب درسی با واقعیات زندگی در ایجاد انگیزه مؤثر می باشد.
۱۸- بلافاصله دانشآموز را از میزان پیشرفت در کارش مطلع نمایید. آگاهی از نتیجه کار در هر مرحله از آموزش، دانشآموز را از عملکرد خود آگاه نموده و باعث می شود تا به تقویت نقاط مثبت و اصلاح نقاط ضعف و منفی خود بپردازد.
۱۹- استفاده از علائق یادگیرنده: مربیان و والدین می‌توانند با شناسایی علائق دانشآموز از آن استفاده مطلوب نمایند.
۲۰- مقابله با بازدارنده های عاطفی و هیجانی که موجب دلسردی و کاهش علاقه دانش آموز به درس و تحصیل می شود. مثلا“ معلمی ممکن است از دانش آموز توقع زیاد داشته باشد و یا پس از ورود به کلاس به هیچ دانش آموزی اجازه ورود ندهد و یا تکالیف سنگین تعیین کند، زیاد درس بدهد، سخت نمره دهد و گاهی تبعیض روا دارد.
۲۱- انگیزش از راه سرمشق گیری: معلم در این شیوه از شخصیتی خاص تمجید و تجلیل نموده و او را یک نمونه و سرمشق ارزشمند و قابل احترام معرفی می کند و دانش آموزان نیز از طریق همانند سازی با آن به درس و مدرسه علاقه مند می شوند.
۲۲- تحریک حس کنجکاوی دانش آموزان
۲۳- آموزش برنامه ریزی به دانش اموزان از طریق رفتار و گفتار و کردار خود در کلاس درس و ارائه نظرات مشورتی به آنها درتهیه برنامه.
۲۴- در آمیختن درس با تفریح و بازی دانش اموزان را به یادگیری بیشتر علاقه مند می سازد (مردمحمد سالخی۱۳۸۵).
هوش و تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی: