در سراسر دنیا به عنوان علت اصلی معلولیتها و مرگ و میر شناخته شده است تخمین زده می شود سالانه ۲میلیون نفر در سراسر دنیا در اثر حوادث ترافیکی می میرند و ۵۰میلیون نفر دچار جراحت می شوند . در تهران ، ۵۰ درصد از مرگ و میرهای ناشی از تروما در افراد ۱۵سال و کمتر به علت حوادث ترافیکی گزارش شدهمچنین از ۷۲۰۰ مورد شکستگی صورت بستری شده در یک بیمارستان آموزشی در تهران ۶۵۵۲ مورد ۹۱درصد) به علت حوادث ترافیکی بوده است و مطالعه منتظری وهمکاران در مورد مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی در ا یران نشان داد که ۷۹ درصد از موارد مرد بوده و اغلب در سن ۴۰ سال یاکمتر و عابر پیاده یا مسافر ماشین بود ه اند و ضربه به سر، شایع ترین علت مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی است. در مطالعه حاضر از مصدومین حوادث ترافیکی مراجعه کننده به مرکز تروما، ۷۲ درصد مرد و ۲۸ درصدزن هستند .( صادقیان ، خسروی ،۲۲۷:۱۳۸۷ )آسیب‌هاى ناشى از وسایل نقلیه حتى در کودکان زیر یکسال اولین علت در بین آسیب‌هاى مختلف است. سهم عابران از تصادف‌هاى رانندگى برحسب گروه‌سنى و منطقه در جهان متفاوت است. براى مثال، در گروه سنى ۵ تا ۹ ساله آسیب‌هاى پیاده‌ها سهم عمده را در تلفات ناشى از وسایل نقلیه دارد و درصد تلفات عابران از کل حوادث رانندگى از ۲۰ %در کشورهاى پیشرفته تا ۵۰ % در شرق مدیترانه متفاوت است. تصادفات ^وسایل نقلیه با عابرین پیاده باعث آسیب های شایع و در بعضی از موارد موجب اختلات جسمانی غیر قابل درمان می گردند .^۱One of the most common and debilitating injuries suffered by drivers and passengers is an acquired brain injury caused by the head being hit or hitting an object violently (called a traumatic brain Another common form of injury from a car accident is neck injuries, which can occur in more mild forms such as whiplash and neck strain, to more serious injuries like cervical dislocation and disc injury. The damage to the spinal cord is caused when displaced bone fragments, disc material, or ligaments bruise or tear into spinal cord tissue, destroying axons, the part of our nerve cells that carry signals up and down the spinal cord between the brain and the rest of the body. The lower back is the most common site of back injuries , including sprains and strains, herniated discs and fractured vertebrae. In a car accident, injuries to the face are common and can be caused by the steering wheel, dashboard, airbag, windshield, side window, car seats or shattered glass.
۹-۲- مطالعات تصادفات عابرین پیاده :
آغاز و پایان تمامی سفر هایی که انسان انجام می دهد به صورت پیاده انجام می گیرد ، همانطور که در
آیین نامه های کشور ما ، ایران ، آمده است عابر پیاده شخصی است که بدون استفاده از هیچ نوع وسیله نقلیه موتوری یا غیر موتوری حرکت کند. به طور کلی حرکت پیاده طبیعی ترین، قدیمی ترین وضروری ترین شکل جا به جایی انسان در محیط است و پیاده روی هنوز مهمترین امکان برای مشاهده مکان ها ، فعالیت ها و احساس شور و تحرک زندگی و کشف ارزش ها و جاذبه های نهفته در محیط است .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

————————————————————————
۱-www.aftabir.com/…/epidemiology_prevalent_untransmissive_enphytoti
. پیاده روی دارای اهمیت اساسی در ادارک هوای فضایی ، احساس تعلق به محیط و دریافت کیفیت های محیطی است. ) پاکزاد ، ۱۳۸۵: ۲۱)
هیچ کس نیست که در لحظاتی از عمر خود عابر نباشد حتی دارنندگان بهترین  وسیله نقلیه  هم وقتی در یک خیابان یک طرفه اتومبیل خود را پارک می کنند مجبورند عرض خیابان را برای رسیدن به سمت چپ آن طی نماییند بنابراین عابرین پیاده افراد بدون وسیله نقلیه نیستند بلکه افرادی هستند که به هر جهت مجبورند از عرض خیابان یا جاده یا شاه راه یا خطوط راه آهن و نظایر آن بگذرند. عدم توقف روی خط عابر پیاده در جوامع شهری همان قدر که عبور وسایل نقلیه دارای اعتبار و اهمیت است به همان اندازه عابرین، دوچرخه سواران و. .. نیز حق استفاده از معابر ویژه خود را دارند، به طوری که نمی توان حقوق هیچ کدا م از گروه های یاد شده را فدای دیگری نمود.اما با این وصف، در فرهنگ عبور ومرور ما آنچه که مورد توجه وعنایت رانندگان قرار نگرفته، حقوق عابرین پیاده می باشد. توقف روی خط کشی های ویژه عابرین پیاده و درخواست رانندگان از عابرین که حرکت خود را با شرط ایستادن وسایل نقلیه تطبیق دهند نمونه بارز این مسائل می باشد که مطمئنا با اصلاح نگرش و لحاظ شدن حقوق عابرین، گذرگاه های مذکور جایگاه واقعی خود را پیدا و عابرین نیز ترغیب به عبور از آنها خواهند شد. آیین نامه راهنمایی و رانندگی نیز در گذرگاه پیاده حق تقدم عبور را به عابرین پیاده داده است. رانندگانی که با گردش به چپ یا راست وارد راه دیگری می شوند و در مدخل آن را ه محل عبور عابرپیاده وجود دارد بایستی با کم کردن سرعت ودر صورت لزوم با توقف به عابرینی که قبلا وارد محل مزبور شده اند یا در حال ورود به آن می باشند تقدم عبور بدهند. (در گذرگاه پیاده حق تقدم عبور با عابرین پیاده است) اگرمحل عبور عابر پیاده دارای چراغ راهنمایی برای عابرین پیاده باشد بایستی از فرامین چراغ راهنمایی اطاعت کند.
وظایف عابرین پیاده: بعضی از عابرین پیاده فکر می کنند که در معابر درون و برون شهری یعنی کوچه و خیابان و جاده همواره حق تقدم عبور با آنهاست و رانندگان وسایل نقلیه موظفند به محض مشاهده آنها ترمز کرده و بایستند، در صورتی که این تصور اشتباه است، بلکه عابرین پیاده هم بایستی علاوه بر رعایت قوانین و مقررات مربوطه نکات ایمنی را مورد توجه قرار دهند.زمانی که در خیابان های نیمه تاریک و تاریک از عرض خیابان عبور می کنند، در درجه اول باید اطراف خود را به دقت نگاه کنند و بهتر آن است که در شب لباس یا کفشی که رنگ های روشن دارد استفاده کنند، تا با انعکاس نور بهتر دیده شوندو در صورتی که لباس تیره به تن دارند حتما وسیله یا شی ء براق یا نورانی مثل کیف، کلاه، چراغ قوه، شبرنگ دوخته شده به لباس و. .. همراه داشته باشند.( مجله فرهنگ ترافیک عابرین وشهروندان: ۱۳۹۳ ، ۲ )
۱-۹-۲- اولین تصادف عابر پیاده در جهان :
در دنیا  نخستین انسانی که در یک حادثه رانندگی جان خود را از دست داد، یک خانم انگلیسی بود. بریجیت درسکول ۴۴ساله اولین کسی در دنیاست که در یک سانحه رانندگی جان خود را از دست داده است. وی روز هفدهم آگوست سال۱۸۹۶ در میدان کریستال‌پالاس لندن بر اثر تصادف فوت کرد. در پایتخت انگلستان به صورت تقریبی روزانه ۱۱میلیون مسافرت از طریق خودرو و موتورسیکلت صورت می‌گیرد.^۱ در سال ۱۳۳۳ میلادی شهرساز و معمار آمریکایی به نام “اولمستد” که بنیانگذار رشته معماری منظر محسوب می شود ، برای نخستین بار فکر جداسازی معابر را در طراحی “پارک مرکزی نیویورک” به کار برد و راه سواره و پیاده را از هم جدا کرد .بد نیست بدانید این شهر دارای ۶هزار چراغ راهنمایی است که جریان ترافیک را کنترل کرده و اطلاعات آن تحت نظارت مرکز پیشرفته کنترلی قرار دارد و برخلاف این‌که شبکه ترافیکی آن بسیار پیچیده به نظر می‌رسد، فن‌آوری کنترل‌کننده‌اش بسیار قدیمی و ساده است. طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی اداره پلیس راهنمایی لندن ^۱روزانه رقمی حدود ۸۰تصادف گوناگون به این اداره گزارش می‌شود. اگرچه لندن با توجه به تردد بالای خودروها شهر شلوغ و پرترافیکی محسوب می‌شود، اما به‌دلیل رعایت قوانین رانندگی آمار تصادف‌های بسیار پایین است که در این بین تصادف‌های منجر به جرح یا فوت رقم نسبتاً کمی را در بین تصادف‌ها به خود اختصاص می‌دهند.
۲-۹-۲- اولین قربانی تصادف در ایران :
غلامحسین درویش معروف به درویش خان یکی از نامداراترین موسیقیدانان ایران، اولین قربانی تصادف رانندگی در ایران است.ماجرا از این قرار است که: آخر شب دوم اسفند ماه سال ۱۳۰۵ هجری شمسی جهت عزیمت استاد از محفل موسیقی به منزل درشکه ای دو اسبه کرایه می کنند و استاد سوار بر درشکه به طرف منزل حرکت می نماید، در آن زمان اتومبیل به تازگی وارد خیابانهای شهر شده بود و تعداد آنها به سختی به ۵۰ دستگاه می رسید و همچنین اخذ گواهی نامه رانندگی هنوز وجود نداشت و رانندگان عموما” ناشی بودند و قوانین راهنمایی و رانندگی نیز نه وجود داشت و نه اعمال می شد.زمانیکه درشکه حامل درویش خان از خیابان امیریه به سمت شمال می پیچد ، اتومبیل فوردی از جهت مخالف با درشکه و اسبهای آن تصادف می کند،
——————————————————————————-
 ۱-
اسبهای درشکه درجا تلف می شوند و استاد از درشکه به بیرون پرتاب شده و از ناحیه سر به زمین برخورد می کنند، بلافاصله مردم رسیده و مجروح را به بیمارستان نظمیه تهران که بهترین بیمارستان آن زمان تهران بود می رسانند، اما متاسفانه ضربه سنگین بوده و استاد گرانقدر موسیقی ایران بعد از ۵ روز ، به دلیل ضربه مغزی فوت نموده و جامعه موسیقی را سیاه پوش و داغدار فقدان خود می نماید . (روز نامه عصر ایران ، ۱۳۸۹)
۱۰-۲- انواع برخورد وسایل نقلیه با عابرین پیاده :
به طور کلی برخورد بین وسایل نقلیه با عابرین پیاده به یکی از حالات ذیل بوقوع می پیوندد :
۱-عبور از عرض راه با هدف رسیدن به مکانی خاص .
۲-حرکت عابر در امتداد راه و برخورد با وسیله نقلیه .
۳-عبور عابر از میدان یا تقاطع و برخورد با وسیله نقلیه .
۴-عملیات اجرایی در سطح سواره رو و برخورد کارگران با وسیله نقلیه .
۵-حرکت ناگهانی به سمت ترافیک مانند بازی کودکان ،دویدن .
۶-برخورد با عابر در حین حرکت با دنده عقب .
۷-انحراف وسیله نقلیه و برخورد با عابردر حاشیه راه .
۸-برخورد وسیله نقلیه با عابردر حالت ایستاده کنار خیابان .
۹- برخورد وسیله نقلیه با عابردرحال سوار یا پیاده شدن از خودرو.
۱۰- برخورد وسیله نقلیه با عابردرحال هل دادن وسیله نقلیه (سعیدی ،عبدوس ،۱۳۸۹: ۲)
۱۱-۲- نقاط حادثه خیز برای عابرین پیاده :
با بررسیهای بعمل آمده از کروکی های تصادفات بوقوع پیوسته عابرین پیاده در حوزه راهور دماوند و بررسی ،مکانهای ذیل در تصادفات عابرین سهیم بوده ومی توان به عنوان نقاط حادثه خیز برای عابرین پیاده تلقی نمود که عبارتند از
۱-۱۱-۲- تقاطع ومیادین :در این مکان ها عابرین از محل های تعیین شده برای عابرین مانند پل ها وگذرگاه های عابر پیاده استفاده نکرده و در داخل تقاطع ویا میدان اقدام به تردد می نمایند که ضمن اخلال در وضعیت رفت و آمد باعث وقوع حادثه نیز می گردنند . تقاطع گیلاوند و تقاطع بانک ملت رودهن به استناد کروکی های ترسیمی بیشترین تصادفات را دارا می باشند که با بررسی میدانی در تقاطع های رودهن ،با توجه به ارتفاع رفوژ وسط بلوار، اکثر عابرین از داخل تقاطع جهت عبور از عرض خیابان را انتخاب می نمایند. فقدان جان پناه مناسب ، گذر گاه عابرین پیاده ، پل های هوایی در محل باعث عبور عابرین از این محل می شود . همچنین در تقاطع گیلاوند که دارای بیشترین تصادف است . بعلت عدم طراحی نامناسب تقاطع ، پیاده رو ها با تقاطع تداخل داشته و همین امر باعث ورود عابرین به داخل تقاطع می گرددو نبود تجهیزات ترافیکی و گذز گاه مناسب که دارای جان پناه باشد از جمله عوامل تردد عابرین از داخل این معبر می باشند . میادین ۱۷ شهریور و میدان امام خمینی دماوند نیز از جمله مناطق حادثه خیز به حساب می ایند عدم طراحی نامناسب میدان و عرض کم میدان و عدم مکان مناسب برای تردد عابرین باعث وقوع تصادفات گردیده است . میدانهای مذکور به گونه ای طراحی ،که عابرین جز تردد در داخل میدان محل های دیگر را برای عبور نمی یابند .
۲-۱۱-۲- بلوار وفضای سبز داخل آنها :
اکثر بلوار های داخل شهر ها پوشیده از درختان کوتاه وبلندو فاقد حفاظ هستند که این امر موجب میشود عابرین از بین درختان جهت عبور از عرض خیابان استفاده نمایند . بیشتر عابرین بصورت ناگهانی وارد خیابان شده قدرت عکس العمل را از راننده گرفته وباعث بروز حادثه می گردد .
۳-۱۱-۲- خیابانهای فاقد پیاده رو :
در معابری که فاقد پیاده رو هستند تردد عابرین در سطح سواره رو انجام می پذیرد و یا عابرین در سطح سواره رو جهت سوار بر خودرو یا انجام امورات خود در سطح خیابان ایستاده که در بیشتر مواقع موجب بروز حادثه می گردنند .و در خیلی از موارد بعلت چیدن لوازم فروش کسبه در پیاده رو ها عرض آن کم شده و باعث سدمعبرمی شوندکه در خیلی از این مکانها تردد عابرین با سختی انجام می پذیرد وعابرین ترجیح می دهند از سطح سواره رو استفاده نمایند . و این نیز از مواردی است که موجبات تصادف را فراهم می سازد .
۴-۱۱-۲- وجود موانع در سطح راه :
وسایل نقلیه متوقف در کنار گذرگاه های عابرین پیاده ویا خیابانهاو یا وجود مصالح ساختمانی در سطح راه باعث میشود عابرین از پشت موانع و یا وسایل نقلیه متوقف شده به داخل خیابان آمده و رانندگان به علت عدم دید کافی قدرت عکس العمل موثر را از دست داده و منجر به تصادف انهاگردد .
۵-۱۱-۲- مناطق مسکونی :
در کوچه ها و یا منازلی که منتهی به خیابان هستند اکثر عابرین و الخصوص کودکان بصورت ناگهانی از منازل خارج شده و با وسایل نقلیه برخورد می نمایند . با توجه به عدم وجود پیاده رو و عرض کم کوچه ها و همچنین عدم رعایت سرعت از جانب رانندگان موجبات تصادفات را فراهم می آورد . در حوزه پلیس راهور دماوند به استناد کروکی های ترسیمی تعداد ۱۹ فقره تصادف از تصادفات عابرین پیاده در داخل کوچه ها به وقوع پیوسته است .
۶-۱۱-۲- موانع جدا کننده خیابان :
در خیابان های کم عرض برای جدا کردن مسیر رفت و برگشت از نیو جرسی ویا میله های شکل یافته استفاده می گردد که در خیلی از این مکان ها بین نیوجرسی ویا میله ها فاصله خالی وجود دارد که این امر باعث شده عابرین از انها جهت تردد ازعرض خیابان استفاده نمایند . با توجه به این که عرض اینگونه موانع کم است برای عابرین جان پناه وجود ندارد وعابرین به محض عبور از آنها در سطح سواره رو قرار گرفته و موجب تصادف وسایل نقلیه با آنها می گردد.
۱۲-۲- بر نامه ریزی و طراحی معابر شهری :
برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای حرفه ایست در حوزه عمومی و با هدف ارتقای کیفیت زندگی شهروندان به ویژه در مورد مسایل شهری همچون حمل و نقل، کاربری زمین و مطلوبیت‌های زیست محیطی. با توجه به ابعاد گسترده شهرها و سکونتگاه‌های انسانی، این حرفه نیز ابعاد مختلفی دارد، از زیبایی شناختی تا اجتماعی تا سلامت و موارد دیگر. به همین علت حرفه‌ای چند رشته‌ای و یا فرا رشته‌ای تلقی می‌شود که در ارتباط با سایر حرفه‌ها و علوم همچون جامعه‌شناسی، جغرافیا، اقتصاد، معماری و موارد دیگر قرار می‌گیرد. برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای شامل شاخه‌های مختلفی همچون آمایش سرزمین، برنامه‌ریزی حمل و نقل، برنامه‌ریزی کاربری زمین، برنامه‌ریزی محیطی و موارد دیگر می‌شود که هر کدام از آنها نقش اساسی در حمل ونقل وکاهش حوادث ترافیکی دارنند . ( پور محمدی ، ۱۳۸۷ : ۱)
۱-۱۲-۲-اهداف برنامه‌ریزی شهری :
متمرکز کردن منابع، ایجاد فرصتهای مناسب برای شهرهای متوسط، کمک به شهرهای کوچک و مناطق روستایی و تدوین سیاستهای توسعه منطقه‌ای، توسعه شهر ،شکل دهی به محیط زیست ،ارتقا کیفیت زندگی شهری ، توسعه حمل ونقل پایدار ،استفاده بهینه از کاربری زمین ، گسترش مراکز خدماتی ورفاهی واداری در چهار گوشه شهر به جهت جلو گیری از تردد به هسته مرکزی شهر . همگی از اهداف برنامه ریزی شهری به شمارمی روند .(احدی ،نادری ،۱۳۹۲: ۲-۴)
۲-۱۲-۲- طراحی معابر شهری :
طراحی مناسب معابر درون شهری به منظور سهولت در رفت وامد ورسیدن کم هزینه ودر کوتاه ترین زمان ممکن به مقصد انجام می پذیرد که دارای شاخصه های متعددی است که نمونه ای از آنها به شرح ذیل است :۱- تاثیر نوع تسهیلات و توسعه محیط اطراف ان .(جریان منقطع یا غیر منقطع ،ترافیک دو جهته با جدا کننده) ۲- مسیر خطهای عبور و موانع جانبی .(عرض خطها، فاصله طولی ،عرض شانه ) ۳- سرعت طرح (سطح سرویس راه ) ۴- نوع منطقه (هموار ،کوهستانی ، تپه شرایط ترافیکی (انواع وسایل نقلیه ) (ستایش ولی پور ،۱۳۸۵ : ۲۴۰)
۱۳-۲- آمار تصادفات :
۱-۱۳-۲- امار تصادفات در دنیا : روزانه ۳۴۰۰ نفر به علت حوادث ترافیکی فوت میکنندکه نوجوانان،سالمندان،عابرین پیاده و دوچرخه سواران مهمترین گروه آسیب پذیر هستند.۸۸ کشور جهان که تقریباً ۶۰۰۰۰۰۰۰۰/۱ نفر از جمعیت کره زمین را دارند از ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ توانستند مرگ و میر را کاهش دهند و ۸۷ کشور افزایش مرگ و میر داشتند.

بازسازی رویه ایران در سازمان‌های منطقه‌ای و جهانی
توسعه روابط با آسیای مرکزی و قفقاز
رویکرد سیاست خارجی ۱۳۸۴-۱۳۷۶

رویکرد صلح مردم‌سالارانه
تأکید بر حکمت، عزت، مصلحت
تنش‌زدایی جهانی و منطقه‌ای
طرح ایده گفتگوی تمدن‌ها در مقابل جنگ تمدن‌ها
توسعه روابط با اروپا
دوری از مواضع ایدئولوژیک در منطقه خلیج فارس و آسیای مرکزی و قفقاز
تلاش در جهت تنش‌زادیی با آمریکا
تعامل با آمریکا در حمله به عراق و افغانستان
تعدیل مواضع ایران نسبت به فلسطین
پیشینه تحقیق:
در زمینه موضوع مورد تحقیق کتاب‌ها و مقالات احمد نقیب‌زاده، سیدجلال‌الدین دهقانی فیروزآبادی، علی‌رضا ازغندی، محمود سریع‌القلم، روح‌الله رمضانی، ویلیام بیمن و یرواند آبراهامیان از منابع پایه و زیربنایی محسوب می‌شوند. مقاله سیدجلال‌الدین دهقانی فیروزآبادی با عنوان «ائتلاف برای صلح، گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در آسیای میانه و قفقاز، الزامات سیاست خارجی و توسعه»، علاوه بر نظریه پردازی در سیاست خارجی و پیوند عرصه داخل با سیاست خارجی، اطلاعات قابل استفاده‌ای را برای مطالعه موضوع پیش‌رو دارد. کتاب دیگر نویسنده «نقش ساختار اقتصادی بر روی سیاست خارجی و امنیت ملی کشورها» نیز از جمله منابع مهم در این زمینه است که در بخش نظری قابل استفاده بوده است. کتاب سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از همین نویسنده جز کتب پایه است که در آن به نظریات و رویکردهای مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی به خصوص نقش عوامل اقتصادی و اجتماعی پرداخته شده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
مقالات احمد نقیب‌زاده با عنوان تأثیر نیروهای اجتماعی بر سیاست خارجی، چارچوبی برای مطالعه سیاست خارجی، جامعه‌شناسی سیاست خارجی و فرایند مطالعه توسعه سیاسی در ایران و اسپانیا جز منابع انگشت‌شماری است که به صورت عمیق و همه‌جانبه به این موضوع پرداخته است. نویسنده با توجه به تمایز ظریف میان مفهوم گروه، طبقه و شئون اجتماعی، همچنین با توجه به شکاف‌های اجتماعی موجود در جامعه ایران و ویژگی هر کدام از طبقات و گروه‌ها در تحولات اقتصادی ـ اجتماعی و شکل‌دهی به هویت ملی و اسلامی، به ریشه‌یابی نقش گروه‌ها و طبقات بر سیاست خارجی پرداخته است. ازاین‌رو منبع بسیار ارزشمندی برای ترسیم روند تحولات و پی‌ریزی چارچوب نظری این پژوهش است.
در زمینه تحولات اقتصادی ـ اجتماعی می‌توان به کتاب‌ها و مقالات احمد اشرف، همایون کاتوزیان، جیمز بیل، جان فوران و نیکی کدی اشاره کرد که تحولات اجتماعی و اقتصادی را با توجه به نقش گروه‌ها و طبقات قبل از انقلاب و در مواردی در اوایل انقلاب مورد مطالعه قرار داده‌اند و پیش‌زمینه خوبی را برای مطالعه تحولات بعد از انقلاب فراهم کرده‌اند. کتاب‌های فوق اگرچه به صورت تاریخی به مطالعه اقتصادی و اجتماعی ایران پرداخته‌اند ولی روندهایی را مورد اشاره قرار داده‌اند که می‌توان ادامه آن را بعد از انقلاب در اشکال جدیدتری مشاهده کرد. اکثر نویسندگان فوق نقش گروه‌ها و طبقات به خصوص بازار، روحانیون و کشاورزان را در تاریخ ایران مورد مطالعه قرار داده‌اند. این نویسندگان در چارچوب نظریه استبداد شرقی، نقش تعیین‌کننده و مستقلی را برای این طبقات قایل نیستند. این روندی است که بعد از انقلاب دچار تغییر اساسی شد. یعنی بعد از انقلاب و در جریان انقلاب گروه‌ها و طبقات نقش بنیادی در شکل‌دهی به روند تحولات اقتصادی ـ اجتماعی ایفا کردند. ضمن اینکه نیروهای اجتماعی از تنوع بیشتری برخوردار شدند. این موضوع و همچنین بررسی نقش گروه‌ها و طبقات در سیاست خارجی وجه تمایز این پژوهش و کتاب‌های فوق است.
کتاب‌هایی چون جامعه‌شناسی سیاسی ایران، نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی و دیباچه‌‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی جمهوری اسلامی ایران نوشته حسین بشیریه دو منبع قابل استفاده در این زمینه است. کتاب اول به طرح الگو‌های مختلف جامعه‌شناسی از جمله تحلیل طبقاتی و رابطه زیربنا با روبنا از نظر مارکس و سایر نظریه‌پردازان مارکسیست چون آلتوسر و پولانزاس، مفهوم طبقه از دیدگاه وبر، همچنین طرح الگوی جامعه‌شناسی تکثرگرا و کورپوراتیستی که معتقد به حضور همه گروه‌ها و طبقات اجتماعی در عرصه دولت است، پرداخته است. نویسنده در تعریف عنوان نیروهای اجتماعی به تبعیت از برخی جامعه‌شناسان دیگر با به‌کارگیری همزمان گروه‌ها، طبقات، و شئون به صورت ترکیبی موافق است.
در این کتاب نویسنده به صورت نظری و با بررسی تاریخی به رابطه میان ساخت سیاسی و طبقات و گروه‌های اجتماعی در ایران قبل از انقلاب پرداخته، نویسنده انقلاب ایران را نتیجه نارضایتی طبقات و گروه‌های سنتی از فرایند نوسازی سطحی و شتاب‌زده دوران پهلوی می‌داند. او رویارویی طبقات سنتی و مدرن و تأثیر آنها بر ساخت دولت را تا اوایل انقلاب اسلامی بررسی کرده است. این کتاب همچنین ویژگی‌های عام طبقات و گروه‌ها را از زبان بسیاری از جامعه‌شناسان در جوامع مختلف مورد مطالعه قرار داده است.
کتاب دیگر نویسنده رابطه گروه‌ها و طبقات و دولت را بعد از انقلاب اسلامی به صورت کلی بررسی کرده است. به طبقات بازار، سرمایه‌داری تجاری و صنعتی و خرده‌سرمایه‌داری و اختلافات آنها و همچنین رابطه آنها با ساخت سیاسی اشاره کرده است، ولی همان طور که گفته شد، این اثر صورت‌بندی نیروهای اجتماعی را به صورت کلی طرح و وضعیت طبقات به صورت عینی و دقیق و همراه با کارکردهای آنها در عرصه اقتصاد داخلی و خارجی توضیح نمی‌دهد. به عبارت دیگر توجه به مسایل و تحولات اقتصادی و سیاست‌های اقتصادی دولت توأم با شاخص بسیار کمرنگ است و به ارتباط این تحولات با سیاست خارجی نیز پرداخته نشده است. این موضوع در تمام مقالات و کتاب‌های مهم و پایه در این زمینه به چشم می‌خورد.
نویسنده معتقد است که فقدان همبستگی در میان روحانیون، سرمایه‌داری تجاری و مخالفت طبقات و نیروهای مخالف سرمایه‌داری و کاهش ناتوانی سرمایه‌داری در بسیج طبقات ما قبل سرمایه‌داری باعث کاهش مشروعیت جمهوری اسلامی ایران ایران بعد از سال ۱۳۶۸ شده است. نقص عمده کتاب در این است که عمدتاً در فضای نظریات جامعه‌شناسی غرب و بدون توجه به ویژگی‌های بومی جامعه ایران نوشته شده است. به عنوان مثال وی بازار سنتی و سرمایه‌داری تجاری را در ایران یکی دانسته و ویژگی‌های سرمایه‌داری غربی را به آنها تسری داده است. همزمان وجود انگیزه‌های مذهبی واقعی در میان گروه‌ها و طبقات جامعه غافل مانده است. از سوی دیگر نویسنده روحانیون را متحد طبیعی طبقه سرمایه‌داری در ایران دانسته است. در حالی که حلقه پیوند روحانیون و بازار در ایران عمدتاً بر حول انگیزه‌های مذهبی شکل گرفته است. وی میان سیاست‌های اقتصادی تجاری با بسیج توده‌ای و سیاست خارجی آرمان‌گرا ارتباط برقرار می‌کند. این در حالی است که نویسندگان دیگر چون احمد اشرف و مسعود کمالی در کتاب جامعه مدنی ایران، بازار و روحانیون و ویژگی تشکیلاتی آنها را از ارکان اصلی جامعه مدنی در ایران می‌دانند.
نویسنده شکاف‌های اجتماعی را که باعث شده نیروهای اجتماعی براساس آن سازمان یابند به صورت تاریخی و ساختاری نام می‌برد و بدون توجه به بازتولید سنت در ایران که کدی به آن اشاره کرده، روند تحولات را به سوی مدرن شدن همه‌جانبه جامعه می‌داند. وی همچنین از تأثیر تحولات جهانی و فرایند جهانی شدن بر فرایند شکل‌گیری جامعه مدنی در ایران غافل نیست. با این وجود کتاب‌های فوق به همراه آثار سیمور لیپست و مارتین بندیکس و دارندورف با نام طبقات و تضاد در جامعه صنعتی، کتاب رایت با عنوان طبقات و بحران در دولت، کتاب بکوک با عنوان اصلاح اجتماعی و فرهنگی در مدرنیته که به بررسی نقش گروه‌ها و طبقات و تعامل آنها با یکدیگر، برای تأثیر‌گذاری بر روی ساخت قدرت از دیدگاه جامعه‌شناسان مختلف پرداخته‌اند، منابع خوبی برای ترسیم چارچوب نظری این پژوهش بوده‌اند.
کتاب چشم‌انداز نظری به تحلیل طبقاتی و توسعه نوشته عماد افروغ نیز با ارائه نظرات جیمز بیل، دارندورف، وبر، لنسکی به مفهوم طبقه و تعاریف مختلف آن و ارتباط آن با شئون اجتماعی و گروه پرداخته است و سعی کرده تا ملاک‌های مختلف تعریف طبقه و ارتباط آن را با قدرت و اقتدار و گروه‌های اجتماعی در ایران و خاورمیانه را توضیح دهد. در این کتاب با طرح تعریف طبقه از دیدگاه مارکس، وبر و دارندورف، به توصیف تفاوت میان طبقه در خاورمیانه و غرب پرداخته و علاوه بر ابزار تولید، موقعیت اجتماعی و حضور در دستگاه دیوان‌سالاری را به عنوان ملاک‌های تمایز طبقاتی طرح می‌کند. در این کتاب همچنین به نقش اعتقادات دینی در تعیین جایگاه روحانیون و قدرت آنها در جامعه به خصوص در خاورمیانه اشاره شده است.
نویسنده هیچ کدام از وجوه ابزار تولید، شان و جایگاه اجتماعی و یا ارتباط با دیوان‌سالاری را بر دیگری برتری نمی‌بخشد، بلکه ارتباطی سیال را بین سه وجه فوق‌الذکر قایل است. این موضوع که تا حد زیادی ناشی از نفوذ و رسوخ اسلام در جوامع خاورمیانه است باعث شده است تا تحرک و جابجایی طبقاتی به صورت عمودی و افقی در این جوامع از سرعت بالایی برخوردار باشد. این امر باعث شده تا طبقات پایین و تهی دست قدرت کنترل و تأثیر‌گذاری بر طبقات بالا دست جامعه را داشته باشند. در این کتاب به موضوع رابطه میان گروه‌های رسمی و غیررسمی با طبقات نیز در خاورمیانه و ایران پرداخته شده است.
افروغ با استناد به گفته جیمز بیل معتقد است که ناتوانی الگوهای جامعه‌شناسی نخبگی باعث شده، تا بار دیگر موضوع طبقه ولی نه صرفاً به معنای اقتصادی، آن ابزار مناسبی برای تحلیل جامعه باشد. او با این دیدگاه معتقد است که مفهوم و ساختار طبقاتی از مرزبندی‌های مشخصی برخوردار نبوده و ساختار طبقاتی با یکدیگر درآمیخته‌اند. در بخش دیگر کتاب با بررسی ارتباط میان دین و قشربندی اجتماعی و ارتباط متقابل نیازهای اقتصادی و انعکاس آن بر روی ساخت سیاسی، دیدگاه ما را نسبت به تحلیل طبقاتی گسترش می‌دهد و در نهایت با طرح هزینه‌های دگرگونی اجتماعی که جزء انفکاک‌ناپذیر هر دگرگونی اجتماعی است، نتایج و چگونگی کارگردانی تعامل طبقات را گوشزد می‌کند. در مجموع این کتاب نکات بدیع بسیاری را برای طرح چارچوب نظری مورد نظر ما فراهم کرده است ولی به موضوع سیات خارجی و پیوند آن با تحولات داخلی نپرداخته است.
کتاب جناح‌های سیاسی در ایران معاصر نوشته سعید برزین که جناح‌های سیاسی ایران در فاصله سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶ بررسی کرده است، بستر خوبی را برای مطالعه تعامل طبقات و گروه‌های اجتماعی براساس شکاف‌های موجود در آن زمان فراهم می‌کند و به ما این امکان را می‌دهد تا ضمن ریشه‌یابی تحولات اجتماعی و اقتصادی بعد از دوم خرداد مبنای رویارویی و تضاد‌ها را در این دو عرصه و نتایج حاصل از آن را بهتر درک کنیم. برزین با تعریف جناح‌های سیاسی، تبیین و توصیف ریشه‌های آن در اجتماع این موضوع را به عرصه سیاسی کشانده و سعی در تبیین و توصیف مرزبندی‌های سیاسی و اقتصادی بر اساس تحولات اجتماعی دارد. این کتاب با طرح جناح سیاسی در واقع به نوعی در هم آمیختگی گروه، طبقه، شئون و تحرک اجتماعی را در قالب جناح‌ها قایل است. بنابراین امکان بیرون کشیدن نوعی تحلیل طبقاتی و پیوند زدن آن با اقدام‌های سیاست خارجی و ترسیم اهداف و دستاورد‌های آن وجود دارد. برزین مفهوم جناح را با دو مفهوم حزب و محفل مقایسه کرده و به تأثیر‌گذاری عوامل اقتصادی و اجتماعی بر روی آن می‌پردازد. او اطلاعات خوبی را در مورد اشخاص و ارگان‌های مطبوعاتی و اصول فکری جناح‌ها به خواننده ارائه می‌دهد. البته پیوند آن با عرصه خارجی قابل تحلیل و تفسیر است که باید به اثبات آن همت گماشت. برزین با طرح مفهوم جناح و گروه‌ها ما را با فضای اجتماعی ایران بیشتر آشنا می‌کند. البته فرزین تأکید خود را بر جناح قرار داده و کمتر به طبقه و تنوع نیروهای اجتماعی و ارائه شاخص به صورت دقیق و جزیی در این زمینه پرداخته است.
کتاب رویکردی بر علل وقوع جنبش دوم خرداد از منظر جامعه‌شناسی سیاسی نوشته نصیر عبادپور، با مقدمه صادق زیبا کلام با توصیف و تبیین سیاست‌های اقتصادی دولت هاشمی‌رفسنجانی در دوره سازندگی تأثیر این سیاست‌ها را در چارچوب نظریه نوسازی بر عرصه اجتماعی به خصوص بر روی طبقات و طبقه متوسط و توسعه آن را به بحث گذاشته است. نویسنده قصد دارد با تحلیل سیاست‌های دولت در این زمان و تأثیر آن بر صورت‌بندی نیروهای اجتماعی به تحلیل جنبش دوم خرداد بپردازد. ازاین‌رو با ارائه شاخص‌ها و آمار اقتصادی سعی دارد تا مرزبندی‌های اجتماعی و اقتصادی را که دوم خرداد رقم زده است، با آمار و ارقام اقتصادی توصیف و تبیین کند. لذا برای پژوهش ما به عنوان سابقه‌ای تاریخی و همچنین امکانی برای مقایسه و درک تحولات در دو دوره سودمند است. برزین اطلاعات خوبی را در زمینه دیوان‌سالاری، آموزش پرورش و تحصیلات دانشگاهی، گسترش طبقه متوسط، صنعت و تجارت، دخالت دولت در اقتصاد و احزاب ارائه مینماید. نصیرپور در چارچوب نظریات توسعه و نوسازی به خصوص دیدگاه هانتیگتون معتقد است اصلاحات اقتصادی دوران سازندگی باعث جابجایی طبقاتی، ظهور طبقات جدید، افزایش آگاهی طبقاتی شده درخواست مشارکت سیاسی از سوی این گروه‌ها تأثیر مستقیمی بر روی جنبش دوم خرداد داشته است. البته نصیرپور به تنوع نیروهای اجتماعی و تعامل و ویژگی هر کدام در ایران و تأثیر آن بر سیاست خارجی نپرداخته است.
در همین زمینه کتاب آسیب‌شناسی توسعه اقتصادی در ایران نوشته غلام‌عباس مصلی‌نژاد با بررسی سیاست‌های توسعه اقتصادی در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸ و با مطالعه برنامه توسعه در دوره اول و دوم سازندگی موضوعاتی را مانند برنامه خصوصی‌سازی و تعدیل اقتصادی، رشد جمعیت، رکود اقتصادی، کسری بودجه، بی‌ثباتی سیاسی، گسترش دولت و شرکت‌های دولتی، سیاست‌های نهادی، مردم‌سالاری، تساهل سیاسی، تحرک احزاب و گروه‌های سیاسی، ماهیت بخش خصوصی، سیاست‌های پولی و مالی، فقدان پایگاه نظری در برنامه توسعه، طرح و مواد خام و داده‌های خوبی را برای ارائه یک تحلیل در زمینه رابطه دولت و اجتماع و نتایج اقتصادی آن در عرصه خارجی فراهم کرده است. این کتاب باید به خوبی تحلیل و تفسیر شود و در بسیاری از موارد محورهای کلی آن باید گسترش یابد. این کتاب در چارچوب چگونگی نقش نیروهای اجتماعی بر سیاست‌های دولت و سیاست خارجی نوشته نشده است.
داود بهبودی نیز کتابی با عنوان اقتصاد ایران بر سر سفره درآمدهای نفتی نوشته که ساختار اقتصادی وابسته و رانتی ایران را توصیف و تبیین می‌کند. وی در این کتاب سعی کرده تا مشکلات اقتصاد ایران چون تورم، کاهش سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در زمینه تولید، سیاست‌های مالیاتی ناکارآمد، عدم استفاده بهینه از درآمد‌های نفتی برای تقویت تولید، کاهش بیکاری، دیوان‌سالاری گسترده، چگونگی استفاده از صندوق ذخیره ارزی، افزایش نقدینگی و گسترش دلالی، فقدان امنیت لازم برای تقویت تولید را با ارقام و آمار مستند تا پایان دوره خاتمی بررسی کند. از میان مطالب این کتاب می‌توان به تحلیل و تفسیری طبقاتی دست یافت. به عبارت دیگر می‌توان رابطه میان دولت و گروه‌ها و طبقات اجتماعی را به صورت متقابل به خصوص رابطه میان سرمایه‌داری صنعتی، تجاری و خرده‌سرمایه‌داری را از آن استنباط کرد. این کتاب داده‌های خوبی را برای این تحقیق فراهم کرده است.
بهمن احمدی امویی نیز کتاب اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران را به رشته تالیف در آورده که شامل خاطرات شش نفر از روسای سابق سازمان برنامه بودجه است. با توجه به اینکه وقایع مختلف سیاسی و اقتصادی از زبان دست‌اندرکاران اصلی امور اقتصادی بیان می‌شود، حاوی داده‌های بسیاری در مورد تضاد و رویارویی گروه‌ها و اقشار مختلف جامعه در قالب جناح‌های سیاسی از اول انقلاب تا پایان دوران سازندگی و دوره اصلاحات است. لذا زمینه بسیار خوبی برای تحلیل در اختیار ما می‌گذارد که به واسطه آن بسیاری از وقایع و حوادث بعد دوم خرداد را می‌توان تحلیل و تفسیر کرد و بسیاری از سیاست‌های اقتصادی دولت‌های بعد از انقلاب را در ارتباط با عوامل اجتماعی قابل درک می‌کند.
کتاب جامعه مدنی و ایران امروز نیز مجموعه مقالاتی از افرادی چون علوی تبار، عزت الله سحابی، پرویز پیران و موسی غنی نژاد است. نویسندگان این کتاب در چارچوب اندیشه‌های سیاسی غرب و تحولات اقتصادی و اجتماعی این جوامع به موضوع رابطه میان دولت و جامعه پرداخته، سعی کرده‌اند در این چارچوب به تحولات اجتماعی جامعه ایران نگاه کنند. این کتاب تحلیل مطالب نظری مسایل مبتلا به ایران از منظر جامعه‌شناسی سیاسی را در خود دارد. این کتاب با دیدگاه تاریخی به چگونگی شکل‌گیری جامعه مدنی و مشکلات سر راه آن در جامعه ایران تا بعد از دوم خرداد می‌پردازد. در نهایت برای تقویت و عمق بخشیدن جامعه مدنی با توجه به تجربیات سایر کشورها و واقعیات جامعه ایران راه‌ حل‌ هایی هم ارائه می‌کند. در این کتاب با توجه به موضوع اصلی آن، یعنی جامعه مدنی به رابطه میان دولت و دین، نقش اقتصاد، روشنفکران، سایر گروه‌ها و طبقات قبل و بعد دوم خرداد پرداخته شده است و ازاین‌رو می‌تواند مواد خام فراوانی برای این پژوهش فراهم کند. به نظر می‌رسد که از دیدگاه این جامعه‌شناسان، نوسازی و جامعه مدنی هدفی است که باید در ایران تحقق یابد و کمتر به ویژگی‌های مثبت جامعه سنتی و حفظ آن پرداخته شده است.
احمد موثقی نیز کتابی با عنوان اصلاحات و نوسازی در ایران نوشته است که در آن با رویکردی تاریخی تحولات اقتصادی و اجتماعی ایران و ساختار آن در دوره قاجار و پهلوی تا پایان دوره خاتمی بررسی شده است. در این کتاب ساختار اقتصادی ـ اجتماعی با توجه به طبقات و نیروهای اجتماعی به خصوص روشنفکران بررسی شده است. موثقی همچنین به ضعف تاریخی طبقه متوسط در ایران و عدم انسجام این طبقه و نحوه تعامل آن با طبقات دیگر اشاره کرده است. وی سیاست‌های دولت را بعد انقلاب به‌ویژه در دوران ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴ را با توجه به حضور و نفوذ طبقات و گروه‌های مختلف ریشه‌یابی کرده است. وجه تمایز کتاب مذکور و پژوهش پیش رو در آن است که این کتاب به تحولات در عرصه صنعت، سرمایه‌داری تجاری وابسته و همین‌طور بازار به صورت دقیق و جزیی و چگونگی ارتباط آن با سیاست خارجی نپرداخته است. با این وجود کتاب فوق منبع خوبی برای این تحقیق است.
کتاب دولت در مقابل جامعه در ایران: دموکراسی در ایران که ولی نصر با همکاری گلشیری نوشته است از دیگر کتاب‌های جدید در این زمینه است که به رقابت گروه‌ها و طبقات و تأثیر آن بر ساخت سیاسی و سیاست‌گذاری‌های دولتی پرداخته است. این کتاب دو دوره اصلاحات و سازندگی را مورد مطالعه و بحث قراد داده و اگرچه اطلاعات جزیی زیادی را ارائه نکرده، ولی به خوبی به روندهای موجود و در حال شکل‌گیری جامعه ایران اشاره کرده است. وی به نقش نیروهای جدید و سنتی در گذشته و حال توجه دارد. نویسندگان معتقد هستند که نیروهای جدید از جمله فن‌سالاران و روشنفکران به همراه سرمایه‌داری جدید در دوران سازندگی و بعد از آن در جهت ایجاد دولت مدرن گام‌های مهمی برداشته‌اند. ولی این روند با مقاومت نیروهای سنتی با مشکل مواجه شد. در این کتاب به تأثیر نیروهای اجتماعی بر سیاست خارجی نیز اشاره شده است. با همه این اوصاف کتاف فوق نیز صرفا روندهای کلی را ترسیم و از استفاده از شاخص‌های عینی برای توصیف و تبیین دقیق تحولات اقتصادی و اجتماعی بازمانده است.
کتاب ایران پنهان نوشته ری تکیه نیز بر اساس شکاف نیروهای سنتی و مدرن به بررسی تحولات جامعه ایران پرداخته است. این کتاب نیز بیشتر روندهای کلی جامعه ایران را مورد مطالعه قرار داده است. کتاب‌های هاشم احمد با عنوان دولت ایرانی، شائول بخاش با عنوان رژیم آیت‌الله‌ها و کتاب ویلیام بیمن با نام شیطان بزرگ در مقابل ملا‌ها هم کتاب‌هایی هستند که تحولات اقتصادی اجتماعی ایران را از زاویه رویارویی نیروهای سنتی و مدرن و روابط مالکیت و شیوه تولید مورد توجه قرار داده‌اند. اکثر این کتاب‌ها متعلق به اوایل انقلاب بوده و تحولات به صورت کلی پیگیری شده است. اریک هوگلند و یرواند آبراهامیان نیز هر کدام در یک کتاب جداگانه نقش نیروهای اجتماعی را در ساخت سیاسی ایران مورد توجه قرار داده‌اند. کتاب آبراهامیان با نام ایران مدرن نقش نیروهای جدید را در مقابل نیروهای سنتی در سیاست خارجی برجسته می‌کند. هر دو این نویسندگان روند تحولات اجتماعی و اقتصادی را به نفع نیروهای جدید دانسته‌اند. کتاب اریک هوگلند بیست سال بعد از انقلاب ایران، انتقال سیاسی و اجتماعی، نام دارد. تمام این نویسندگان نوسازی و اجرای پروژه مدرنیته به سبک غربی را در ایران یک هدف و سرنوشت محتوم می‌دانند که در نهایت اداره امور دولت را به دست نیروهای جدید خواهد داد. این نویسندگان به قدرت سنت و بازتولید آن و همچنین ویژگی بومی سایر گروه‌ها و طبقات توجه ندارند.
در همین چارچوب مقالات هاشم پسران و حسن حکمیان که به اقتصاد ایران از زاویه نیروهای اجتماعی و سیاسی پرداخته‌اند قابل استفاده است. هر دوی این نویسندگان برنامه تعدیل ساختاری و خصوصی‌سازی را از زاویه نیروهای اجتماعی مورد مطالعه قرار داده‌اند. از دیدگاه پسران تحلیل اوضاع اقتصادی ایران بدون توجه به گروه‌های نفوذ پرقدرت به خصوص روحانیون و بنیادها بی‌نتیجه است. او همچنین به نقش سیاست خارجی و مسایل آن بر روی قیمت نفت و ساختار اقتصادی ایران اشاره می‌کند. حکمیان یکی از دلایل اصلی شکست سیاست تک نرخی تنش در سیاست خارجی و رقابت نیروهای اجتماعی و نقش سرمایه‌داری تجاری می‌داند. چارچوب ارائه شده توسط این دو نویسنده نیاز به اثبات و گسترش دارد.
در ارتباط با حوزه سیاست خارجی تأثیر تحولات و صورت‌بندی گروه‌های داخلی و نیازهای اقتصادی داخلی برآن کتاب‌های رابرت کاکس که صورت‌بندی اجتماعی، روابط تولید، ماتریالیسم تاریخی و نهادها را برای مطالعه سیاست خارجی کشورها در برهه‌های مختلف تاریخ به کار گرفته است، منبع بسیار ارزنده و تعیین‌کننده برای طراحی چارچوب نظری است. دو کتاب کاکس با عنوان «قدرت تولید، نظم جهانی: نقش نیروهای اجتماعی در ساختن تاریخ» و کتاب نیروهای اجتماعی، دولت و نظم جهانی در این چارچوب قرار می‌گیرد. حمید احمدی نیز دو مقاله با نام‌های احیای نظریه دولت در علوم سیاسی و دولت و تئوری جامعه مدنی به چاپ رسانده است که به خوبی نقش نیروهای اجتماعی را در سیاست خارجی در گذشته و حال به بحث می‌گذارد. این دو مقاله منابع خوبی برای ایجاد چارچوب نظری پژوهش پیش‌رو است. ترجمه مقاله سیدفرید العطاس از همین نویسنده در قالب استبداد شرقی نقش نیروهای اجتماعی را به صورت تاریخی بررسی می‌کند که پیش زمینه خوبی را فراهم می‌کند.
در این میان اقتصاد سیاسی گیلپین و همین‌طور اقتصاد سیاسی بین‌الملل نوشته بنجامین کوهن حاوی مطالبی است که به خوبی نقش نیروهای اجتماعی را در برپایی ساختار اقتصادی ـ جتماعی و سیاست خارجی به اثبات می‌رسانند و از این نظر در بخش نظری مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نوشته روح‌الله رمضانی، صرفا روندهای کلی میان سه عرصه داخلی، نظام بین‌المللی و سیاست خارجی را به بحث گذاشته است و موضوع طبقات، گروه‌های اجتماعی و تحولات اقتصادی داخلی به صورت دقیق و گسترده جایگاه چندانی ندارد. این کتاب با بررسی تحولات در عرصه داخلی، صرفاً روند‌های کلی تغییر و تحول در خواسته‌های برخی از گروه‌ها و طبقات را در دوره سازندگی و اصلاحات طرح و در پرتو آن به تحلیل سیاست خارجی دولت خاتمی و هاشمی و دستاوردهای آنها پرداخته است. کتاب اطلاعات خوبی نیز در مورد روندهای اقتصادی در عرصه خارجی ارائه می‌دهد، ولی به صورت توصیفی و دقیق و عمیق توام با شاخص‌های کافی به ارتباط گروه‌ها و طبقات با عرصه خارجی و تحولات این عرصه پرداخته نشده است، موضوعی که این تحقیق، سعی دارد به آن بپردازد. این کتاب برای ترسیم چارچوب نظری سیاست خارجی جمهوری اسلامی و اثبات ارتباط میان تحولات داخلی و خارجی و روندهای در حال شکل‌گیری قابل استفاده است.
کتاب سیاست خارجی ایران در دوران سازندگی اثر انوشیروان احتشامی نیز با رویکرد اقتصادی تحولات و سیاست‌های اقتصادی ایران را در دوران سازندگی به بحث گذاشته و چندان به عرصه اجتماعی و نقش گروه‌ها و طبقات در دولت و متقابلاً نقش دولت درصورت‌بندی جدید اجتماعی اشاره‌ای ندارد. البته در چارچوب بررسی تحولات اقتصادی، به‌ویژه موضوع خصوصی سازی، توسعه صنعتی و نقش سرمایه‌داری صنعتی در حال شکل‌گیری مورد مطالعه قرار گرفته است. ولی به کمیت و کیفیت صف آرایی نیروهای اجتماعی به خصوص روحانیون و روشنفکران و نتیجه این تحولات توجه نشده است. البته در حوزه سیاست خارجی و تحولات اقتصادی اطلاعات خوبی ارائه شده که از خلال آن می‌توان به تحلیل طبقاتی دست یافت.
ملاحظات امنیتی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نوشته مقصود رنجبر که توسط پژوهشکده مطالعات راهبردی به چاپ رسیده کتاب دیگری است که چشم‌انداز خوبی را عرضه می‌کند. این کتاب با تعریف جدید امنیت و طرح امنیت نرم‌افزاری در مقابل امنیت سخت افزاری و همچنین گسترش اهداف اقتصادی در عرصه سیاست خارجی، بررسی ارتباط متقابل میان نظریات روابط بین‌الملل چون وابستگی متقابل و لیبرالیسم با امنیت، اهمیت تأثیر نیازهای اقتصادی و اجتماعی داخلی بر سیاست خارجی را برجسته کرده است. این کتاب نقش سیاست خارجی را در بهبود و تقویت جایگاه و اعتبار بین‌المللی کشور در راستای نیازهای اقتصادی گوشزد می‌کند. این موضوع در زمینه تهدیدهای اقتصادی آمریکا، تحریم‌های اقتصادی و نقش سیاست خارجی فعال در دفع این تهدیدات به خوبی بیان شده است. ازاین‌رو رابطه میان صورت‌بندی گروه‌های اجتماعی و تحولات سیاست خارجی را نیز به خصوص در ارتباط با طبقات پایین جامعه قابل تحلیل می‌سازد. این کتاب به دسته‌بندی نیروهای اجتماعی در زمینه رابطه با آمریکا اشاره می‌کند. بنابراین ملاک‌های خوبی را برای ارزیابی دستاوردهای سیاست خارجی دولت خاتمی به خصوص در زمینه اقتصادی و تأثیر آن بر طبقات مختلف مردم در اختیار خواننده می‌گذارد.
در همین چارچوب کتاب ارزیابی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که توسط مهدی ذاکریان تدوین شده است، مجموعه مقالاتی است که سیاست خارجی خاتمی را در دو بعد نظری و عملی به خوبی ترسیم می‌کند و از این طریق ارتباط میان عرصه داخلی و سیاست خارجی را قابل تحلیل می‌سازد. این موضوع در طرح جامعه مدنی و مشارکت بخش‌های مختلف جامعه در سیاست و گفتگوی تمدن‌ها و تنش‌زدایی در سیاست خارجی در راستای احیای موقعیت بین‌المللی ایران قابل درک است. در این کتاب علاوه بر رابطه با آمریکا، سیاست خارجی خاتمی در مورد نقاط مختلف دنیا و دستاورد‌های آن مورد ارزیابی قرار گرفته است که ارتباط ابعاد مختلف سیاست خارجی با صورت‌بندی‌های اجتماعی کمتر مورد تحلیل قرار گرفته است .
کتاب «رابطه» که به موضوع رابطه میان ایران و آمریکا از منظر تحولات بعد از دوم خرداد و از نگاه صاحب‌نظران ایرانی و آمریکایی پرداخته، امکان بسیار خوبی را برای بررسی چگونگی پیوند میان سیاست خارجی و تحولات داخلی و ارزیابی دستاوردها و موانع سر راه آن فراهم می‌آورد. در عین حال چون بسیاری از صاحب‌نظران شرکت‌کننده در تدوین این کتاب به گروه‌های مختلف سیاسی تعلق دارند، این ارزیابی مستند بوده است. در این کتاب هزینه و فرصت‌های اقتصادی ایجاد یا فقدان چنین روابطی، با توجه به نیازهای داخلی شرح داده می‌شود. با شرح و بسط بیشتر و اضافه کردن آمار و ارقام، تحلیل طبقاتی جامعه ایران و تأثیر آن بر سیاست خارجی روشن‌تر می‌شود.
مقالات و کتاب‌های محمود سریع‌القلم از معدود منابعی است که علاوه بر اینکه به مسایل اقتصادی در سیاست خارجی ایران توجه دارد، سیاست خارجی را با تحولات اقتصادی و اجتماعی داخل پیوند می‌دهد. وی پیوند دقیق و ظریفی میان جغرافیای سیاسی، گروه‌ها و طبقات، ساختار اقتصادی ـ اجتماعی و هویت فرهنگی برقرار می‌سازد. ازاین‌رو چارچوب ارزشمندی به خصوص در مورد سیاست خارجی ایران ترسیم می‌کند که بسیار قابل استفاده است. در این جهت کتاب ایران و جهانی شدن چالش‌ها و راه ‌حل ‌ها و عقلانیت و توسعه‌یافتگی که توسط مرکز مطالعات استراتژیک منتشر شده است، منابع ارزنده از این نویسنده است.
وی در کتاب اول بخوبی نتایج شکاف و تضاد‌های طبقاتی و اجتماعی و نقش آن را در تحولات سیاست خارجی و شکل‌گیری رویکردها در این زمینه نشان می‌دهد. این کتاب با طرح جهانی شدن به عنوان یک پدیده غیرقابل کنترل که تأثیرات مهمی را در عرصه اقتصادی، فن‌آوری، فرهنگی و سیاسی به دنبال می‌آورد، معرفی می‌کند. کشورهای جهان ناچار هستند با حفظ استقلال و حاکمیت ملی خود با آن انطباق پیدا کنند. ولی کشور ما به دلیل عدم توافق در داخل که ریشه در اختلافات اجتماعی، ایدئولوژیک و اقتصادی در بین نیروهای مختلف اجتماع دارد، هنوز به استراتژی واحدی در این زمینه نرسیده است. این امر تا حدود زیادی برآمده از شکاف‌های اجتماعی است، که بر ساخت سیاسی تحمیل می‌شود.
علی‌رضا ازغندی نیز کتاب سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را نگاشته که منبع خوبی به لحاظ نظری و عملی می‌باشد. وی هم به دوران سازندگی و هم دوران اصلاحات پرداخته و برای هر دو دوره الگوی نظری ارائه داده است. ویژگی برتر این کتاب در آن است که بر روی دو موضوع مهم تأکید کرده است. اول موضوع اقتصاد، نیازهای اقتصادی و نقش وابستگی متقابل در روابط میان کشورها و به خصوص کشورهای در حال توسعه، دوم فرایند سیاست خارجی ایران را با توجه به کیفیت ساختار اقتصادی و اجتماعی، عوامل و روابط تولیدی و نیروهای اجتماعی مطالعه کرده است.
وی ضعف دیوان‌سالاری دیپلماسی کشور را نیز مورد اشاره قرار داده است. نویسنده با طرح گونه‌شناسی دیپلمات‌ها با توجه به منشأ اجتماعی، آنها سیاست خارجی را به عرصه داخلی و صورت‌بندی اجتماعی متصل کرده است. ازغندی مقاله‌ای آرا عمده در طبقات و قشربندی نیز در زمینه قشربندی اجتماعی نوشته است که از این جهت که الگویی ترکیبی را در بحث نیروهای اجتماعی به کار گرفته است، قابل استفاده است. مقاله دیگر وی با عنوان تنش‌زدایی در سیاست خارجی به مقایسه رویکرد سیاست خارجی دوران سازندگی و اصلاحات پرداخته است که از منابع معتبر در این زمینه است. پدیده جهانی شدن و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و بررسی روابط خارجی ایران و ترکیه نیز از مقالات قابل استفاده و مهم در این زمینه از نویسنده فوق است.

فرض کنید x پیکسل خالی در تصویر بازیابی شده است و y پیکسل متناظر در مرجع باشد، می توان روشنایی متوسط ​​(,) بخشی از تصویر که شامل یک پنجره ۵x5 به ترتیب حول y و x است را محاسبه نمود.
از این رو از اندازه گیری شاخص تشابه استفاده می شود:
(۳-۱۳)
که در آن C مقدار ثابتی است که تنها زمانی که کوچک است اثر می گذارد.
مهم ترین معیار اندازه گیری کیفیت تلویزیون سه بعدی باید بر مبنای درک عمق در هنگام مشاهده صفحه نمایش سه بعدی باشد. در مطالعات گذشته تنها از ارزیابی ذهنی به عنوان معیار کیفیت استفاده شده است، چرا که درک عمق برای اندازه گیری دشوار است. با این حال، هنوز هم نشانه هایی وجود دارد که بتوان هنگام مقایسه تصاویر بازیابی شده از آنها استفاده شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در DIBR، روند پر شدن حفره، اطلاعات رنگی که در تصویر اصلی از دست رفته را به منظور بهبود درک تصویر ساخته شده، تخمین می زند. لذا مسلم است که اطلاعات موجود در تصویر بازیابی شده، به خصوص ویژگی های لبه، در امتداد مرز منطقه حفره را نباید تحریف کند.
در این جا، برای اولین بار تشخیص لبه از تصویر بازیابی شده و اصلی بعد از پر کردن حفره انجام می­ شود و سپس به لبه شیء پیش زمینه که در طول منطقه حفره قرار دارد، پرداخته می شود.
بدیهی است، لبه تخریب شده، موجب ایجاد مولفه­ اعوجاجی شدیداً تار در تصویر ساخته شده می­ شود. لذا میزان تخریب لبه بصورت زیر اندازه ­گیری می­ شود:
(۳-۱۴)
که در آن به ترتیب پیکسل های لبه در طول موقعیت مرزی منطقه حفره در y و x هستند و D میزان روشنایی پیکسل مربوطه در عمق تصویر است. پیکسل لبه که بر اساس عمق وزن­دهی شده است،، شرایط زیر را ارضاء می­نماید:
اگر و تنها اگر x اطلاعات لبه Y را حفظ کند.
در عبارت بالا، پیکسل لبه با عمق بیشتر، تأثیر زیادتری بر مقدار داشته است. این منطقی است، چرا که بینندگان همیشه توجه بیشتری به شی پیش زمینه می دهند.
۳-۶ ارزیابی عینی کیفیت تصاویر استریو بر اساس تفاوت تصویر دو چشم
۳-۶-۱ تاثیر تفاوت دید دو چشمی بر ادراک سه­بعدی:
مشاهده یک تصویر دوبعدی و یک تصویر استریو کاملا از هم متفاوت است. هنگامی که یک تصویر دوبعدی مشاهده می شود، دو چشم فقط می توانند یک تصویر مشابه را ببینند، در حالی که در یک تصویر استریو، دو چشم دو تصویر را با تفاوت دو چشم استاندارد می بینند. در شکل ۳-۱۳ یک تصویر استریو با تفاوت دو چشم استاندارد (از وب سایت شرکت تیانجین چین با مسئولیت محدود، با اندازه اصلی ۲۸۰ × ۷۴۴) ارائه شده. در چشم اندازی از یک تک چشم، مقدار تصویر استریو تفاوتی با تصویر دوبعدی ندارد، چیزی که چشم مشاهده می کند یک تصویر مشابه است؛ اما با ترکیب اثر دو چشم، تصویر استریو به طور قابل توجهی از تصویر دوبعدی متمایز می شود. هنگامی که دو چشم درحال دیدن تصویر استریو هستند، مغز انسان می تواند حس استریو را با توجه به اطلاعات تفاوت دو چشم استاندارد که از تصویر استریو متمایز است را تولید کند.
شکل ۳-۱۳. تصویر استریو
شکل ۳-۱۴ تصویر کلی تفاوت دو چشم از شکل ۳-۱۳ است. در شکل ۳-۱۳ تصویر سمت چپ و راست به عنوان L و R و در شکل ۳-۱۴ تفاوت این دو به عنوان D معیین شده اند (مقادیر تصویر نمی توانند منفی باشند و لذا باید قدر مطلق گرفته شود).
شکل ۳-۱۴. تصویر کلی تفاوت دو چشم از شکل ۳-۱۳
بنابراین:
(۳-۱۵) D =
تصویر کلی اختلاف دو چشم، دارای اطلاعات مختلفی است که دو چشم از تصویر استریو می بیند. از شکل ۳-۱۳ می توان دید داده های تصویر از دو دیدگاه مجاور به شدت در همان زمان با هم مرتبط هستند. اگر تصویر کلی تفاوت دو چشم از یک تصویر تماما ۰ (کلا سیاه) سنجیده شود، آن وقت گفته می شود که دو تصویر بصورت کامل، یکسان هستند و هیچ تفاوت چشمی وجود ندارد. زوج تصویر نمی تواند حس استریو فیزیکی را با توجه به اصل ویژگی های فیزیکی چشم انسان، ایجاد کند (بنابراین واقعیت این است که: چشم ها زمانیکه دو تصویر یکسان را مشاهده می کنند نمی توانند حس استریو را احساس کنند)؛ بنابراین، تشابه های زیادی بین تصویر کلی اختلاف دو چشم از تصویر اصلی و تصویر استریو کد شده وجود دارد که دو چشم اختلاف کیفیت را بهتر نشان می دهند و بهتر حس استریو را ارائه می دهند.
آزمایشات زیر، رابطه میان کیفیت از حس استریو و تصویر کلی تفاوت دو چشم را بیشتر بررسی می کند.
شکل ۳-۱۵ با اضافه کردن نویز ثابت به شکل ۳-۱۳ (تغییر مقدار B، G، R به ۲۵۵)، و حالتی از نویز جایی که در آن مقدار D نسبتا بزرگ است (اختلاف دو چشم آشکار است) تولید می شود. ۲۵ داوطلب شروع به مشاهده تصویر استریو با عینک های استریو کردند و گزارش دادند که کیفیت زوج دیدگاه ها، بد است، به سختی حس استریو مشاهده شده، اطلاعات عمق را نمی توان تشخیص داد و احساسی که از حس استریو وجود دارد، نا مناسب می باشد.
شکل ۳-۱۵. افزودن نویز در جایی که مقدار D نسبتا زیاد است
همچنین شکل ۳-۱۶ مانند شکل ۳-۱۵ با اضافه کردن نویز ثابت تولید شده، اما حالتی که در آن مقدار D نزدیک به ۰ است انتخاب می شود (که در آن تقریبا هیچ تفاوت دو چشمی وجود ندارد). ۲۵ داوطلب گزارش دادند که کیفیت تصویر استریو نسبتا بد است، تخریبی از حس استریو احساس نشده، اطلاعات عمیق را می توان تشخیص داد و احساس حس استریو آسان، طبیعی و مطابق با تجربه بصری می باشد.
شکل ۳-۱۶. اضافه کردن نویز در جایی که مقدار D نزدیک به ۰ می باشد
همان نویز ثابت به تصویر استریو اضافه می شود، اما تأثیر آن روی حس استریو مجزا است. نویز ثابت زمانی اضافه می شود که در آن مقدار D بزرگ باشد، از دست دادن حس استریو بلافاصله صورت می گیرد، در حالی که با اضافه کردن نویز به جایی که مقدار D در حدود ۰ باشد، حس استریو نمی تواند دچار اختلال شود. آزمایشات نشان می دهند که تاثیر تصویر استریو در برابر دید استریو چشم انسان به طور عمده در جایی که تصویر کلی تفاوت دو چشم بزرگ است تمرکز داد و در حالتی که در آن مقدار D کوچک است، نویز ثابت تنها می تواند بر کیفیت تصویر تاثیر گذارد، نه بروی حس استریو.
۳-۶-۲ ارزیابی کیفیت عینی تصویر استریو
در این قسمت کیفیت تصویر استریو از دو جنبه بررسی می شود:
ارزیابی عینی کیفیت تصویر
ارزیابی عینی از حس استریو بین زوج دیدگاه ها.
به دنبال استفاده از روش PSNR زمانی ارزیابی کیفیت عینی از یک تصویر صورت می گیرد که مقدار IQA به عنوان متوسط حسابی از تصویر سمت چپ و راست ارزیابی شده توسط PSNR تعریف می شود.
(۳-۱۶)
بر اساس آزمایشات فوق، ارزیابی بر روی تصویر کلی تفاوت دو چشم تمرکز دارد. این ارزیابی عینی از حس استریو به پیروی از روش PSNR صورت می گیرد. سپس مدل ارزیابی کیفیت عینی از تصویر استریو به شرح زیر ارائه می شود:
در مرحله اول، تصویر کلی تفاوت دو چشم و بر روی تصویر اصلی و پردازش شده می باشد (معادله های ۳-۱۷و۳-۱۸). پس خواهیم داشت:
(۳-۱۷) (۳-۱۸)
در مرحله دوم، نویزهای خفیف و سیگنال های با قدر کم را بواسطه تصویر کلی تفاوت دو چشم از تصویر اصلی () برای کاهش تداخل، حذف می گردند.
از آنجایی که وجود دید استریو پدیده­ای روان­شناختی است، این امر ممکن است باعث کاهش و یا افزایش تفاوت دوچشم به مقدار کم شود. به این خاطر، سیگنالی که مقدار کمی دارد نمی تواند برای ارزیابی بکار رود. سپس می توان شرایط توزیع تفاوت دوچشم را از تصویر اصلی محاسبه کرد (به شکل ۳-۱۷ نگاه کنید).
شکل ۳-۱۷. شرایط توزیع از نظر تفاوت دوچشم
در مرحله سوم، با ترکیب ، و شرایط توزیع تفاوت دوچشم در تصویر اصلی، به محاسبه در محل اختلاف میان دو تصویر چشم می ­پردازیم. این پارامتر در اینجا SSA نامیده می­ شود. تابع مورد استفاده به شرح زیر است:
(۳-۱۹)
(۳-۲۰)
در این رابطه فرض می شود که M مجموعه ای از نقاط جذب شده سفید در شکل ۳-۱۷ است.
۳-۷ ارزیابی کیفیت تصاویر سه­بعدی بر اساس فرکانس­های فضایی
۳-۷-۱ اثر فرکانس فضایی بر دید غالب
جلوه های بصری ویدیو دوبعدی عمدتا به ویژگی های محرک بستگی دارد. با رنگ های مختلف، فرکانس های فضایی و فرکانس زمانی، یک ناحیه در ویدیو ممکن است بسیار جذاب باشد در حالی که ناحیه دیگری ممکن است این جذابیت ها را نداشته باشد و به ندرت مورد توجه قرار گیرد. در مورد ادراک سه بعدی، می توان گفت که بسیار شبیه به ادراک دوبعدی است.
وقتی دید چشم چپ و راست با یکدیگر تفاوت هایی در نواحی مربوطه می بینند، سیستم بینایی انسان ممکن است با توجه به ویژگی های محرک­های خاص در دو دیدگاه جانبی، یک دید جانبی را واضح­ تر از دیگری دریافت کند. به طور معمول، برای شدت نور تصاویر گرفته شده از یک زوج تصویر از چشم چپ و راست در زمان یکسان، مهم ترین عامل برای تعیین سمت غالب فرکانس فضایی است. فرکانس فضایی جهت اندازه گیری تناوب تکرار یک ساختار استفاده می­ شود. برای تصویر دیجیتال، یک معیار سنجش چگونگی سرعت تغییر مقادیر پیکسل های مجاور، فرکانس فضایی می باشد. به طور کلی، فرکانس فضایی بالا، تغییرات ناگهانی مکانی را نشان می دهند (به عنوان مثال لبه ها)، در حالی که فرکانس فضایی کم نشان دهنده اطلاعات سراسری از تصویر یا نواحی کوچکتر آن است.
همانطور که در شکل ۳-۱۸ نشان داده شده است، مستطیلی که در وسط قرار دارد تنها شامل فرکانس های فضایی کم می باشد، در حالی که دو مستطیل دیگر شامل فرکانس­های مکانی بسیار بالا هستند (سه خط برای هر کدام). حالا فرض می شود که مستطیل سمت چپ، نشان دهنده تصویر با کیفیت بالا برای چشم چپ و دو مستطیل دیگر تصاویر تخریب شده برای چشم راست هستند. نتایج تجربی نشان می دهد که به راحتی می توان تصویر صحیح (مستطیل با سه خط عمودی) را از تصاویر چپ و وسط درک کرد اما ممکن است به طور جدی توسط خطوط افقی از راست دچار اختلال شود.
شکل ۳-۱۸. تصویر سازی از تسلط چشم
حالت دیگری از این قضیه در شکل ۳-۱۹ نشان داده شده است، اگر تصویر با کیفیت بالا (سمت چپ) فقط شامل فرکانس فضایی کم و تصویر تخریب شده (سمت راست) شامل فرکانس فضایی بالا باشد، مولفه های تخریبی در تصویر نهایی درک شده ارائه می شود. در این حالت تخریب، دیدگاه غالب دیدگاه با کیفیت پایین است.
شکل ۳-۱۹. حالت دیگر از تسلط چشم

تأسیس مرکز ترویج مسئولیت اجتماعی شرکت ها.
تاسیس بنیاد توانمند سازی منابع انسانی

رسانه ها

توجه روزنامه سرمایه به موضوع مسئولیت پذیری اجتماعی
مقالات علمی و آکادمیک در نشریه های مدیریتی کشور.

شرکتها

توجه شرکت ها به موضوع مسئولیت اجتماعی شرکت ها از زوایه مدل EFQM به دلیل رقابت برای کسب جایزه ملی تعالی سازمانی.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تدوین منشور اخلاقی از سوی شرکت های برتر ایرانی.
حرکت شرکت های برتر ایرانی به سمت رعایت حقوق مصرف کنندگان و مشتریان.
کسب گواهینامه استاندارد پاسخگویی اجتماعی توسط برخی شرکت ها

شرکت های ایرانی را در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکت ها می توان به چهار دسته «حداقل مسئولیت»، «مسئولیت ناپذیر و غیرقانونی»، «راهبردی» و «ناقص» تقسیم کرد:
دسته اول: مسئولیت ناپذیر
شرکت های در این دسته از قانون و رسوم متعارف و استانداردهای عموماً پذیرفته شده، هرگز تبعیت نمی کنند. شرکت هایی که به قاچاق کالا مبادرت می ورزند و یا شرکت هایی که در صدد استثمار کارگران مهاجر هستند و اغلب از ضوابط قانونی مانند سلامتی و ایمنی، دستمزد و ساعات کار، تخطی می کنند، در این دسته جای دارند.
دسته دوم: دارای حداقل مسئولیت
شرکت های این دسته، دارای حداقل درگیری با قوانین دولتی و محلی هستند. به عبارت دیگر، این شرکت ها تا حدودی از قوانینی چون: ایمنی تولید، حداقل دستمزدها، فرصت های استخدام برابر، سلامتی کارگران و …سرپیچی می کنند و در صورتی که اجبار و الزام قوانین دولتی نباشد، این موارد را نه تنها رعایت نمی کنند، بلکه رعایت آن را هزینه ای اضافی برای خود می بینند. فراتر از این مخاصمه قانونی، آنها درگیر هیچ نوع فعالیتی نیستند که بشود اسم آن را مسئولیت اجتماعی گذاشت. به عنوان مثال، برخی شرکت های معدنی در این دسته جای دارند.
دسته سوم: ناقص
شرکت های این دسته به طور علنی با قوانین دولتی مخاصمه ندارند و در تعداد محدودی از فعالیت ها که در حوزه مسئولیت اجتماعی قلمداد می شوند، مشارکت دارند. برای مثال، این دسته از شرکت ها گاهی به مؤسسات خیریه کمک هایی می کنند، یا در فعالیت های اجتماعی مشارکت می کنند و یا یک مرکز نگهداری روزانه برای کودکان کارکنان شان تأسیس می کند، گاهی نیز کیفیت محصولات را ارتقاء می دهند و گواهینامه ایزو ۹۰۰۰ را دریافت می کنند.
مشارکت در فعالیتهای مسئولیت اجتماعی برای این شرکت ها بیشتر از آنکه یک استراتژی بلند مدت باشد، یک امر ناقص و موقتی است. آنها هرگز به شیوه ای منسجم و ارادی، اقداماتی را به عهده نمی گیرند و دراین امور پیش دستی نمی کنند. علاوه بر آن، تعهد اجتماعی این شرکت ها بسیار کم، تدریجی و غالباً ناشی از انگیزه هایی است. در بعضی از موارد، این انگیزه ها سود - محور هستند. به طور مثال، هنگامی که به منظور ارتقای مهارت کارگران، حقوق آن ها را افزایش می دهند، این انگیزه ها می توانند کاملا شخصی باشند، و یا مشارکت و همکاری با مؤسسه خیریه مورد دلخواه می تواند انگیزه ای کاملا شخصی محسوب شود. عمده شرکت های برتر ایرانی در این دسته جای دارند.
دسته چهارم: راهبردی
مشخصه این شرکت ها چنین است «موضع گیری نظام مند» در حوزه های متنوع برای عملکرد برتر، با انگیزه های راهبردی و یا ابزاری به این معنی که آنها مشخصا حوزه هایی را که معتقد ند باعث افزایش عملکرد مالی شرکت می شوند، تحت پوشش قرار می دهند. برای مثال، یک حوزه کلیدی که به وسیله اغلب شرکت های این دسته مورد هدف قرار گرفته، مسئله مدیریت منابع انسانی، افزایش قدرت انتخاب، نگهداری (کارکنان) و نظارت بر رقابت بین کارکنان می باشد. پاسخگویی به مشتریان، حوزه کلیدی بعدی است. این حوزه مسائلی چون نیازسنجی مصرف کنندگان، نظرسنجی های دوره ای در خصوص بازخورد محصولات بین مصرف کننده ها، حل سریع مشکلات مصرف کنندگان و معرفی خدمات ویژه و نیازهای اختصاصی را در بر می گیرد. کیفیت محصولا ت یا خدمات می تواند ح وزه بعدی باشد. در این مرحله متناسب با استراتژی شرکت، گواهی نامه های ایزو ۹۰۰۰ یا TQM دریافت می شود. هرچند که را پیدا می کند، ولی با دریافت این گواهی نامه می تواند شرکای قوی تری جذب کند. شرکت های واقع در این دسته اغلب دارای خط مشی های اخلاقی قوی هستند. آنها در جستجوی راه های سازگاری با محیط زیست از طریق برنامه هایی چون ایزو۱۴۰۰۰، برنامه های بازیافت، ایجاد راهکارهایی برای استفاده از ضایعات و توسعه بیشتر محصولات سبز می باشند. همکاری با محیط اجتما عی معمولاً یکی دیگر از اهداف است و صرفاً به معنی این نیست که شرکت همسایه، شهروند خوبی باشد، بلکه به معنی آماده سازی جامعه محلی برای جذب و نگهداری کارکنان خوب است. این گونه فعالیت ها می توانند دامنه متنوعی داشته باشند. برای مثال، اقدام هایی چون راه سازی، حل ترافیک، همکاری در ساخت مدارس و توسعه مراقبت های بهداشتی از این گونه اقدامات قلمداد می شوند .شرکت های این دسته معمولا از فعالیت های نوع دوستانه حمایت مادی می کنند.
در کشورهایی که ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ضعیفی دارند و دخالت گسترده و حضور حداکثری حکومت، حقوق مالکیت نامطمئن، تأسیسات زیر بنایی ضعیف و فساد در آن، به عنوان عمده ترین موانع فعالیت های اقتصادی به شمار می روند، به جرأت می توان گفت: سه عامل «فساد»، «تأسیسات زیر بنایی ضعیف» و «حقوق مالکیت نامطمئن» خود معلول ناکارا بودن حکومت هستند (برادران شر کاء، ۱۳۷۸، ۴۹)
۲-۳-۸ رابطه توسعه ی منابع انسانی^[۱۰۳] در سازمان و مسئولیت پذیری اجتماعی
برای دستیابی به تغییر رفتار موفق در کارکنان سازمان شرایط اساسی ۵ گانه ای لازم است که مدل «خط لوله ی توسعه» نام گذاری شده است. این مدل ابزار مناسبی برای درک و تشخیص دلایل شکست برنامه های توسعه منابع انسانی در سازمان هاست و رهیافت روشنی در تاثیرات و شرایط توسعه منابع انسانی سازمانی به شمار می رود.
مرحله ۱ – نگرش عمیق^[۱۰۴]: به معنی درک درستی از توانایی های افراد، تقاضای سازمان از افراد و نحوه نگرش سایر کارکنان به آنهاست. در واقع، در این مرحله به درک عمیق کارکنان نسبت به توانایی های شخصی خود و برداشت های دیگران از آن ها و ابتکارات سازمان نیاز است.
مرحله ۲- انگیزش^[۱۰۵]: به این معناست که آیا کارکنان به سرمایه گذاری زمانی انرژی خود برای ایجاد تحول در رفتارهای شخصی و نهایتاً سازمانی علاقه دارند یا خیر.
مرحله ۳- توانایی ها^[۱۰۶]: بدین معنا که آیا افراد سازمان با نحوه ی به دست آوردن مهارت ها و دانش مورد نیاز خود آشنایی دارند یا خیر.
مرحله ۴- تمرینات و تجربیات واقعی و عملی^[۱۰۷]: این مرحله به مفهوم میزان دسترسی افراد به فرصتها و موقعیتهای استفاده از دانش عملی خود (که در محیط کار فراگرفته اند) و میزان تکامل یافتگی فرایند یادگیری آنهاست.
مرحله ۵- مسئولیت پذیری و پاسخ گویی^[۱۰۸]: به معنای میزان درونی سازی دانش و مهارتهای کارکنان با هدف ارتقای عملکرد و دسترسی به نتایج می باشد.
شکل ۲-۲ مدل خط لوله ی توسعه منابع انسانی اجتماعی (منبع: استپ فارد، ۲۰۰۴)
مدل خط لوله ی توسعه عنوان می دارد، برای این که تحول واقعی و عمیقی رخ دهد، توسعه باید بتواند به حالت جاری و روان، در مسیر جریان پیدا کند و از این ۵ مرحله بگذرد. اگر در هر یک از این مراحل جریان توسعه متوقف شود، سازمان باید هزینه ی زیادی را برای وسعت و افزایش «قطر لوله»، و به عبارت دیگر، افزایش و تاکید بر آن بعد از توسعه در کارکنان صرف کند. در این مدل همچنین ذکر می شود که جریان توسعه نیروی انسانی زمانی که از این خط لوله عبور کند، در انتهای مسیر به دلیل تاثیرگذاری عمیق بر افراد از نظر نگرش ها، انگیزش کارکنان، توانایی ها و افزایش مسئولیت پذیری و پاسخ گویی اجتماعی آنان می تواند موجب تحولات عمیق در سطوح فردی، سازمانی و نهایتاً اجتماعی شود (حاجی کریمی، ۱۳۸۳؛ ۹۷-۱۱۵)
۲-۳-۹ انواع مسئولیت پذیری سازمانها
۱- مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان ها در محیط کار: این ویژگی عمدتاً فعالیت هایی نظیر بهبود عملکرد در محیط کار، راهبردهای مربوط به سلامت جسمی و فکری کارکنان، ایجاد حفظ تعادل در سطح کار و زندگی کارکنان، تامین امنیت شغلی کارکنان و همچنین راهبردهای مرتبط با یادگیری و توسعه نیروی انسانی در محیط کار را در بر می گیرد.۲-مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان ها در سطح جامعه: در این بحث مباحثی از قبیل سازمان های غیردولتی و عام المنفعه، رعایت حقوق انسانی تک تک افراد جامعه، مشتریان، کارکنان و گروه های ذینفع و همچنین گروه های غیرمنتفع از فعالیت سازمان مطرح می گردد. ۳- مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان ها در قبال محیط زیست و جهان: آلودگیهای زیست محیطی و توجه به مسائل اخلاقی و غیرمادی در این دسته مسئولیتهای سازمان می گنجد. (حاجی کریمی، ۱۳۸۳؛ ۹۷-۱۱۵)
۲-۴ پیشینه تحقیق
تحقیقات بسیاری در زمینه ترکیب مالکیت و مسئولیت پذیری اجتماعی چه در داخل و چه در خارج از کشور انجام گرفته است که در زیر به بعضی از آنها اشاره ایی مختصر می نماییم:
۲-۴-۱ مروری بر پژوهش های انجام شده در ایران
بهار مقدم و همکاران (۱۳۹۲) رابطه برخی از مکانیزم های حاکمیت شرکتی بر افشای مسئولیت اجتماعی شرکت ها را مورد بررسی قرار دادند. در این مطالعه با انتخاب ۹۳ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی ۱۳۸۵-۱۳۸۹، مشخص شد که متغیرهای انتخاب شده مکانیزم های حاکمیت شرکتی به جزء مسئولیت دوگانه مدیر عامل در هیأت مدیره رابطه مثبت و معناداری با افشاء مسئولیت اجتماعی شرکت ها دارند و سطح افشاء در شرکت های انتخاب شده در سطح پایین است.
عرب صالحی و همکاران (۱۳۹۲) اقدام به بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. از اطلاعات ۵۹ شرکت در طول سال های ۱۳۸۹-۱۳۸۵ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که عملکرد مالی با مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به مشتریان و نهادهای موجود در جامعه ارتباط دارد. ولی عملکرد مالی با مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به کارکنان و محیط زیست رابطه معناداری ندارد. این پژوهش به مدیران کمک خواهد کرد تا سیاست های مؤثر مربوط به مسئولیت اجتماعی شرکت ها که برای دستیابی به عملکرد مالی بهتر آن ها در بلندمدت لازم است را توسعه دهند. همچنین بینشی را برای شرکت ها در زمینه نقش مسئولیت اجتماعی در کسب منافع آتی فراهم می نمایند.
قربانی و همکاران (۱۳۹۲) در پژوهشی که با عنوان بررسی رابطه بین مدیریت سرمایه فکری و نوآوری سازمانی در میان ۱۵۵ نفر از کارکنان بانک ملی ایران انجام دادند به این نتیجه دست یافتند که بین سرمایه
فکری با نوآوری سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق آنها نشان داد که سرمایه فکری به طور غیر مستقیم بر عوامل شخصی و شغلی تأثیر می گذارد.
ذبیح منش (۱۳۹۱)، به بررسی رابطه بین سرمایه فکری و اجزای آن که شامل کارایی سرمایه مورد استفاده (کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه ساختاری) و افشای مسئولیت اجتماعی شرکتی پرداخته است. نتایج نشان می دهد که سرمایه فکری، ارتباط معنی داری با افشای مسئولیت اجتماعی شرکتی ندارد. با این حال، یکی از اجزای آن یعنی کارایی سرمایه به کار برده شده تأثیر قابل توجهی بر افشای مسئولیت اجتماعی شرکتی داشت. در حالی که دو جزء دیگر سرمایه فکری یعنی، کارایی سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری بر افشای مسئولیت اجتماعی شرکتی هیچ تأثیر قابل ملاحظه ای نداشتند. نتایج پژوهش همچنین توانست ثابت کند که استنباط از مسئولیت های اجتماعی شرکتی هنوز در مرحله های قرار ندارد که در آن شرکت ها بتوانند مسئولیت اجتماعی شرکتی را به صورت داوطلبانه اجرا نمایند.
شربت اوغلی و همکاران (۱۳۸۹)، مسئولیت اجتماعی نزد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار دادند. چارچوب کارول انتخاب و بر اساس آن پرسشنامه ای تهیه شد و برای همه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جامعه آماری ارسال شد. تحلیل داده ها مبین این موضوع است که تعریفی که شرکت های ایرانی از مسئولیت اجتماعی دارند بیشتر به بعد حقوقی هرم کارول نزدیک است و اولویت بندی آن ها نیز با هرم کارول مطابقت دارد. همچنین شرکت ها در وهله ی اول به بعد اقتصادی و سپس اخلاقی و حقوقی و در انتها به بعد نوع دوستانه اهمیت می دهند. در این پژوهش، تفاوتهای بین بنگاه های تولید خدمات و کالا و بنگاه های بزرگ و کوچک در رابطه با یافته ها مورد بررسی قرار گرفته است. تحلیل های آماری حکایت از آن دارد که شرکت های تولیدی بیش از شرکت های خدماتی برای فعالیت های حقوقی و فعالیت های اخلاقی اهمیت قائل هستند.
مرتضوی و همکاران (۱۳۸۹)، به بررسی نقش تعدیل گری متغیر اهمیت مسئولیت اجتماعی بر رابطه بین ابعاد چهارگانه مسئولیت اجتماعی (کارکنان، مشتریان، دولت و ذینفعان اجتماعی و غیراجتماعی) شرکت های صنایع غذایی شهر مشهد پرداخته اند. در این راستا، صنعت مواد غذایی به عنوان جامعه مورد مطالعه انتخاب گردید که با مشارکت ۱۰۵ عضو در قالب نمونه آماری و استفاده از پرسش نامه جهت جمع آوری داده ها انجام پذیرفت. پردازش حاصل از داده- ها با بهره گرفتن از مدل رگرسیون سلسله مرتبی حاکی از آن است که نقش تعدیلگری متغیر مورد مطالعه بر رابطه بین ابعاد چهارگانه مسئولیت اجتماعی(کارکنان، مشتریان، دولت و ذینفعان اجتماعی و غیراجتماعی) مورد تایید است، این یافته بدان معناست که تاکید بر اهمیت مسئولیت اجتماعی و رعایت آن از سوی سازمانها میتواند از کارکردی مثبت بر عملکرد سازمانها برخوردار باشد به نحوی که به طور معناداری تعهد سازمانی کارکنان را تحت تاثیر خود قرار میدهد.
حسین رحمانسرشت، محمود رفیعی، مرتضی کوشا (۱۳۸۹)، در مقاله خود «مسئولیت اجتماعی؛ اخلاقیات فراسازمانی» نتیجه می گیرند که؛ هرچند هدف اصلی سازمانها، افزایش کارآیی و کسب سود است، ولی در عصر اطلاعات و جهانی‌سازی برای دستیابی به موفقیت، باید به انتظارات اجتماعی و احکام اخلاقی، واکنش مناسب نشان دهند و به بهترین شکل این‌گونه انتظارات را با اهداف اقتصادی سازمان تلفیق کنند، تا دستیابی به اهداف بالاتر و والاتری را امکان‌پذیر سازند. رعایت اخلاق کسب‌و‌کار و مسئولیت اجتماعی از راه افزایش مشروعیت اقدامات سازمان، استفاده از مزایای ناشی از افزایش چندگانگی و افزایش درآمد، سودآوری و بهبود مزیت رقابتی موفقیت سازمان را تحت تأثیر قرار می دهد. پایبندی رهبران و مدیران سازمانها به اصول اخلاقی، توجه به میزان مشروعیت اقدامات سازمان از نظر کارکنان، توجه و تأکید بر اصول اخلاقی جهان‌‌شمول، تدوین منشور اخلاقی سازمان، اقدامات متناسب و سازگار با خواست و حساسیتهای جامعه، برنامه های آموزش اخلاقیات برای مدیران و کارکنان، از جمله اقداماتی است که مدیران می‌توانند در این زمینه انجام دهند.
۲-۴-۲ سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته در خارج

1. 1. ایراد اصلی نظریه ی فمنیسم مارکسیستی آن است که به اندازه ی کافی به شیوه های ستم مردان بر زنان و سودی که از کار رایگان خانگی زنان عاید مردان می شود، نمی پردازد.

1. 1. 1. 1. مارکس خود به جایگاه زنان در جامعه ی سرمایه داری توجهی نداشته است. بلکه هدف او رسیدن به توضیحی علمی برای بهره کشی نظام سرمایه داری از طبقه ی کارگر به قصد سرنگون کردن این نظام بود.مارکس با این اعتقاد که زنان باید تیماردار قلمرو خانگی باشند، نسبت به خانواده رویکردی طبیعت گرا اتخاذ کرد. در نظر او کارهای مزدی زنان و کودکان تهدیدی برای مردان کارگر به شمار می آمد و عقیده داشت سرمایه دارها از زنان و کودکان برای کاهش هزینه های تولید سوءاستفاده می کنند. . . در تحلیل مارکس، این واقعیت که زنان همواره در بقای اقتصاد خانوار نقش داشته اند، نادیده می ماند. . .آثار فردریش انگلس^[۵۲۵] همکار مارکس، نقطه شروعی برای ایجاد یک نظریه ی موجه مارکسیست فمنیستی بوده است. وی می گوید خانواده برای رفع نیازهای نظام سرمایه داری و مشخصاً به دلیل خواست مردان برای انتقال میراث خویش به وارثان مشروع شکل گرفت. به نظر او مردان برای این کار می بایست با ازدواج، زنان را مهار می کردند. فمنیست های مارکسیست با دنبال کردن همین مسیر فکری نظریه یی پدید آورده اند که می کوشد توضیح قابل قبولی برای فرودستی زنان و شکل بهره کشی طبقاتی به دست دهد و بر حاشیه نشینی مسائل زنان در نظریه سنتی مارکسیستی غلبه کند.^[۵۲۶]

      ( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

1. 1. این نظریه، یک نظریه ی کمابیش انتزاعی است و به تجربیات هر روزه ی زنان در روابط شان با مردان اعتنایی ندارد.^[۵۲۷]

1. 1. فمنیست های سوسیال

جریان فکری فمینیست های سوسیال پس از دهه هفتاد میلادی پدید آمد. اینان تلاش می کردند از ترکیب فمینیسم رادیکال و مارکسیست نوعی از فمینیسم جدید را پیشنهاد کنند که بر اساس آن عامل ظلم و ستم بر علیه زنان یعنی مرد سالاری و نظام سرمایه داری به عنوان دشمنان طبقه ی زنان مورد توجه قرار گیرد. به عبارتی دیگر سوسیال فمنیسم بسط و تکامل نظریه و عملی سیاسی است که بهترین دیدگاه های رادیکال فمنیسم و سنت مارکسیستی را با هم ترکیب می کند و هم زمان با آن از نارسایی های هر یک از آن ها پرهیز می نماید. به زعم آن ها ریشه ستم بر زنان در نظام اقتصادی سرمایه داری است که برای دوام خود به استثمار کارگان و به ویژه زنان نیاز دارد و معتقد است مالکیت ابزار تولید و شکل زندگی اجتماعی هر دو نیازمند دگرگونی بنیادی است.^[۵۲۸]فمنیسم سوسیال سلطه مذکر را بخشی از پایه اقتصادی جامعه می داند. این نظریه اقتصاد را دربرگیرنده مسائلی چون بارداری و زایمان نیز می داند و بنابراین محو سلطه مذکر را مستلزم تغییر شکل در کل اساس اقتصادی جامعه می بیند و به این ترتیب برای رسیدن به هدف نه فقط تغییردر آموزش، کار، جنسیت یا سرپرستی از کودکان بلکه تغییر شکل همه این عرصه ها را ضروری می شمرد.^[۵۲۹]در سوسیالیسم مالکیت خصوصی همسران نسبت به یکدیگر حذف می شود و زن وابسته به شوهر خود نیست. تساوی حق وراثت برای فرزندان مشروع و نامشروع، تربیت کودکان توسط جامعه می شود و وابستگی اطفال به پدر و مادر از بین می رود. آموزش و پرورش کلیه کودکان در مؤسسات ملی و با هزینه ملی^[۵۳۰]انجام پذیرد. مهد کودک ها، کودکستان ها و غذاخوری های عمومی تأسیس شود و مهیا نمودن زمینه های لازم جهت قادر ساختن زنان به ایفای نقشی کامل در رسالت اقتصادی و سیاسیاز اهداف این گروه می باشد. فمنیست های سوسیالیست معتقدند جنسیت و طبقه و نژاد و سن و ملیت همگی می توانند علت ستم بر زنان باشند.^[۵۳۱]
۴- ۱-دیدگاه فمینیست های سوسیالیست
خانواده سوسیالیستها در باره مسئله زن دو دستگاه فکری ارائه داده اند که تقریباً شباهت نزدیکی با یکدیگر دارد:

1. 1. آن دسته از نظریه پردازان سوسیالیستی که تمایل ندارند یا کمتر تمایل دارند که خانواده را به عنوان بنیانی ثابت و نهادی اجتماعی قلمداد کنند. اینان بیشتر به ارتباط و وابستگی انواع گوناگون سازمان های خانوادگی و ساختارهای اقتصادی و مالی توجه می کنند و گاه با دیدی انتقادی نسبت به نقش زن در خانواده برخورد می کنند.

1. 1. سوسیالیست هایی هستند که گرایش کمتری به مفاهیمی فلسفی همچون ذات و طبیعت از خود نشان می دهند. آنان تمایل دارند تا معیارهای فضیلت های اجتماعی مانند«انسانیت»و«فرهنگ»را جایگزین معیارهای ذاتی و طبیعی کنند.^[۵۳۲]

افزون بر این گرایش ها، گروه های فمنیستی فراوان دیگری با اندیشه های متفاوت و راه بردهای گوناگون در جهت بهبود شرایط اجتماعی زنان و رفع ستم و تبعیض گام بر می دارند که بسته به خاستگاه تاریخی، جغرافیایی، ایدئولوژیک، اجتماعی یا فرهنگی خود با عناوین دیگری مانند پسا مدرن و اگزیستانسیالیست و صلح طلب و مسیحی و اسلامی و هوادار محیط زیست و . . . شناخته می شوند. البته در میان این گرایش های گوناگون مرزبندی محکمی وجود ندارد.
۴- ۲-نتایج جنبش های فمنیستی بر اساس زمان
جنبش های فمنیستی را بر اساس زمان چنین می توان تقسیم نمود:
۴- ۲-۱-دوره قبل از جنگ جهانی اول؛

• • شورای بین المللی زنان به مبارزه برای به دست آوردن حقوق اقتصادی، خانوادگی و سیاسی زنان ادامه داد .

• • تشکیل بخش های محلی در هر کشور

• • در فرانسه، شورای ملی زنان فرانسوی در آوریل ۱۹۰۱حدود چهل انجمن و مؤسسه زنان را که بهبود وضع زن به لحاظ تربیتی، اجتماعی و اخلاقی را دنبال می کردند گرد آورد.

• • زنان مبارز فرانسوی برای زنان کارگر متاهل، آزادی تصاحب مزد خودشان را در سال ۱۹۰۷ به دست آوردند.

• • ورود زنان در سازمان های بزرگ اداری مانند شورایعالی، خدمات عمومی، پست و تلگراف و تلفن، کمیته وزارتی کار و زندان ها و غیره.

• • برابری حقوق معلمین مرد و زن. معلمان زن پس از ده سال مبارزه شدید، به برابری حقوق با همکاران مرد خود دست یافتند.

• • تأسیس بخشهای ملی در کشورهای غربی به منظور به دست آوردن حق رأی زنان

• • به کار گماشته شدن تعداد زیادی از زنان در کارخانه های اسلحه سازی فرانسوی و انگلیسی، تا جانشین مردانی شوند که به جبهه های جنگ اعزام شده بودند. البته در این جا که ضرورت ایجاد می کرد دیگر حرفی از تمایز نقش های مردانه و زنانه نبود بلکه تسهیلاتی نیز برای نگهداری بچه ها بوجود آمده بود تا زنان بتوانند نقش حرفه ای خود را انجام دهند.

• • در طول جنگ جهانی اول، فمنیست ها یک کنفرانس در لاهه ترتیب دادند. زنان آلمانی، بریتانیایی، اتریشی – مجارستانی و ایتالیایی برای محکوم کردن رنج و ستم رواداشته شده، بر زنان گرد هم آمدند و به مخالفت با خشونت کشورهایشان برخاستند و خود را خواهران یکدیگر دانستند و به یکدیگر یاری رسانده و همدردی خود را نسبت به هم ابراز داشتند و پیشنهاداتی در مورد صلح ارائه دادند.

• • درسال ۱۹۱۸ اصل «‌کار مساوی،مزد مساوی » توسط فمنیست ها مطرح شد.

۴- ۲-۲-در فاصله بین دو جنگ

• • زنان در ۲۱ کشور حق رأی به دست آوردند.

• • سازمان های بزرگ زنان تمام همت خود را برای جلوگیری از جنگ و دفاع از حقوق زنان کارگر و زنان مصروف می داشتند؛ یعنی رفاه کارگران زن، کمک هزینه خانوادگی، برابری شرایط کار برای هر دو جنس، حق حفظ نام و ملیت برای زنان متأهل .

• • ورود زنان در ادارات مرکزی

• • برابری حقوق کارمندان زن پست و تلگراف و تلفن با مردان در سال ۱۹۲۷

سپس روشنفکران و سیاستمداران دریافتند هرگاه زنان بار وظایف تربیتی و خانه داری راعلاوه بر کار خارج از خانه بر عهده داشته باشند، به ناتوانی در انجام امور می رسند. لذا بازدهی کار پایین می آید. بدین خاطر پس از جنگ و بازگشت نیروی های مرد تصمیم گرفتند تسهیلات لازم برای زنان مانند مهد کودک ها را حذف نمایند تا به مفهوم ابزاری زن در خانواده تقدم بخشند. در جوامع آلمان، ایتالیا و اسپانیا مفهوم ابزاری زن به عنوان موجودی در خدمت شوهر و تولید فرزند پررنگتر گردید. حتی آلمان اولین کشوری بود که توسط قانون تمامی زنانی را که در مشاغل عمومی کار می کردند اخراج کرد و اقداماتی جهت دور ساختن دختران جوان از فرهنگ جامعه و وارد کردن آن ها در مدارسی که فقط به نقش خانه داری آنان توجه می شد، به عمل آورد.
اما کشورهای بزرگ هرگز نمی توانستند بدون مشارکت زنان به اشغال فاشیسم در اروپا پایان دهند. زنان در این مبارزه گاه بصورت ارتش منظم در جنگهای پارتیزانی در می آمدند و یا در تولید محصولات جنگی مشارکت انبوهی داشتند. در انگلستان و ایالات متحده به برکت بسیج زنان برای تولید در کارخانه های جنگ بود که مردان توانستند در جبهه های بسیار دور به نبرد خود ادامه دهند.
۴- ۲-۳-پس از جنگ(۱۹۶۵- ۱۹۴۵)در پایان دومین جنگ جهانی

• • از زنان به خاطر سهم آنان در مقاومت در برابر فاشیسم و تولید اسلحه تجلیل به عمل آمد ولی زنان می باید به خانه ها بر گردند تا جایی برای مردان از جنگ بازگشته باز شود.

• • در ایالات متحده جدالی برای باز گرداندن زنان به خانه در گرفت و در انگلستان و ایالات متحده، تمامی تجهیزات جمعی مانند مهد کودک ها، کودکستان ها و غذاخوری های مدارس و کارخانه ها را که به منظور تسهیل کار زنان ایجاد شده بود از میان بردند.

• • رسانه های گروهی نیز تنها از نقش قهرمانانه مددکاران سخن می گفتند. اما زنان به مبارزات خود ادامه می دادند تا بتوانند حقوق از دست رفته خود را باز یابند.

• • در این راه برخی نویسندگان به کمک آن ها شتافته و کتبی در احیاء حقوق زن تالیف نمودند؛ از جمله سیمون دو بووار در کتاب جنس دوم که در سال ۱۹۴۷ منتشر شد بر این عقیده است که طبیعت محدود کننده نقش زنان نیست، بلکه مجموعه ای از پیش داوری ها و سنت ها و قوانین کهن که زنان کمابیش شریک در پیدایش آن بوده اند، موجب محدودیت آنان شده است. او از زنان می خواهد تا از این تابعیت که همواره قربانی آن بوده اند، دست بردارند و برای دستیابی به استقلال به کاری مشغول شوند.